“NEWS” агентлаг өнгөрч буй долоо хоногт Монголын улс төр, эдийн засаг, нийгмийн амьдралд өрнөсөн онцлох үйл явдлыг тоймлож байна.

Улсын ерөнхий прокуророор Б.Жаргалсайханыг улираав

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх бүрэн эрхийнхээ хүрээнд Улсын ерөнхий прокурор(УЕП)-оор Б.Жаргалсайханыг улираан томилох санал гаргасныг УИХ Пүрэв гаригт(2025.04.10) хэлэлцэн 80 гаруй хувийн саналаар дэмжин баталлаа.

УЕП Б.Жаргалсайханыг анх 2019 оны дөрөвдүгээр сарын 5-нд тухайн үеийн Ерөнхийлөгч Х.Баттулга нэр дэвшүүлэн томилж байсан юм. Бүрэн эрхийн хугацаа нь дууссан тул шинэ хүн санал болгох, аль эсвэл хуучнаа улираах гэсэн сонголт байснаас Ерөнхийлөгч сүүлийн хувилбарыг нь сонгосноор Б.Жаргалсайхан прокурор дахин зургаан жил ажиллах эрхээ авав.

УИХ-аар томилгоог хэлэлцэх үед гишүүд “Өнгөрсөн хугацаанд гарсан авлига, албан тушаалын хэргүүд дорвитой шийдэгдээгүй, эрүүдэн шүүлт, залхаан цээрлүүлэлт үргэлжилсээр байгаа нь хэрэгт хяналт тавих үүрэг хүлээсэн Прокурорын газар хангалтгүй ажиллаж буйн илрэл” гэж шүүмжилсэн. Мөн нөгөө талаас “УЕП Б.Жаргалсайхан нь Х.Баттулгын Ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байхдаа угсарсан хуулийн хонгилыг нураасан гавьяатай. Төрийн ордны зүүн жигүүрээс хууль хяналтын байгууллагынхан үүрэг даалгавар авч хүн ялладаг байсныг зогсоосон” гэж үнэлсэн.

Харин УЕП Б.Жаргалсайхан “Би өргөсөн тангарагтаа үнэнчээр ажиллаж байгаа. Миний хийсэн ажлыг ард түмэн үнэлнэ. Прокурорын байгууллага дээр хэрэг ирээд алга болно гэсэн зүйл байхгүй. Нүүрсний асуудалтай холбоотой 101 хэргийн 31 нь шүүхэд шилжсэн, 45 нь мөрдөн байцаалтын шатанд явж байна.

Т.Бадамжунай гэдэг хүнд холбогдох хэргийг прокурорын байгууллага яллах дүгнэлт үйлдээд шүүхэд шилжүүлсэн. Шүүх хэргийг буцаасан. Шүүх байгууллага, мөрдөх байгууллага, прокурорын байгууллага хараат бусаар үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Цугласан нотлох баримтын хүрээнд прокурор, мөрдөн байцаагч дүгнэлтээ явуулдаг. Т.Бадамжунайгийн хэрэг шүүхээс буцсан учраас мөрдөн шалгах ажиллагаа явагдаж байна. Тодорхой хэргүүдтэй нэгтгэх ажиллагаа явагдаж байна” гэсэн юм.

УЕП-ыг томилгоог хэлэлцэхтэй зэрэгцэн стратегийн ордод хамаарах Төгрөг нуурын ордыг үндэстэн дамнасан санхүүгийн схем ашиглан гадаад руу гарган зарсан дуулиан үргэлжилж,  энэхүү ноцтой асуудал нь Х.Баттулгатай холбоотой болохыг нотолсон 507 хуудас бүхий материалыг Авлигатай тэмцэх газар шалгуулахаа Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал мэдэгдсэн.

Иймээс нүүрсний хэрэгт нэр нь холбогдож, шалгагдсан ч хэрэг нь тодорхойгүй болсон Х.Баттулгын Төгрөг нуурын ордыг зарсан хэрэг Улсын ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайханы үед шийдэгдэх эсэхийг олон нийт харах л үлдэж  байна.

УЕП Б.Жаргалсайхан 1964 онд Өвөрхангай аймгийн Хайрхандулаан суманд төрсөн. Ам бүл дөрөв, эхнэр хоёр хүүхдийн хамт амьдардаг. 1973-1983 онд Өвөрхангай аймгийн 10 жилийн II дунд сургуулийг, 1983-1988 онд Монгол Улсын Их сургуулийн Нийгмийн ухааны факультетийн хуулийн салбарыг хуульч мэргэжлээр төгссөн. Төрийн хууль цаазын тэргүүн зөвлөх зэрэг дэвтэй.

Прокурорын байгууллагад нийт 37 жил ажилласан бөгөөд 1988-1996 онд Өвөрхангай аймгийн прокурорын газарт хэсгийн прокурор, хяналтын прокурор, туслах прокурор, орлогч прокурор, 1996-2000 онд Өвөрхангай аймгийн прокурорын газарт аймгийн прокурор, 2000-2001 онд Улсын ерөнхий прокурорын газарт хяналтын прокурор, 2001-2009 онд Тээврийн прокурорын газарт тээврийн прокурор, 2009-2011 онд Улсын ерөнхий прокурорын газарт Хэрэг эрхлэх газрын дарга, 2011-2014 онд Тээврийн прокурорын газарт тээврийн прокурор, 2014-2016 онд Улсын ерөнхий прокурорын газарт Дотоод аюулгүй байдлын хэлтсийн дарга, 2016-2017 онд Улсын ерөнхий прокурорын газарт Тамгын орлогч даргаар тус тус ажилласан. 2017 оноос Улсын ерөнхий прокурорын газарт Зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаанд хяналт тавих хэлтсийн дарга, 2019 оноос Монгол Улсын Ерөнхий прокуророор ажиллаж байгаад улиран томилогдлоо.

“Ногоон автобусны” гэх хэрэгтнүүдэд шүүхээс ял оноов

“Ногоон автобусны” гэх хэргийн шүүх хурал өнгөрсөн гуравдугаар сарын 24-нд эхэлсэн бөгөөд  өнгөрч буй долоо хоногт хэрэгт холбогдсон яллагдагч нарт шүүхээс ял сонсголоо. Тодруулбал, “Тэнүүн огоо” компанийн захирал А.Ганхуягт зургаан жилийн хорих ял, Нийслэлийн нийтийн тээврийн бодлогын газрын дарга асан С.Жавхлантбаатарт гурван жилийн хорих ял оноов. Харин энэ хэрэгт холбогдон, яллагдагчаар татагдаад байсан УИХ-ын гишүүн асан, Түгжрэлийн асуудал эрхэлсэн сайд асан Ж.Сүхбаатарыг цагаатгасан юм.

Хэргийг Нийслэлийн Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд хэлэлцэн шийдвэрлэсэн юм.

Шүүгч гэм буруугийн шийдвэрээ танилцуулахдаа,

• Шүүгдэгч А.Ганхуягийг албан тушаалын байдлаа ашиглан бусдад давуу байдал олгосон, бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдүүлж, их хэмжээний хохирол учруулсан гэмт буруутайд
• Шүүгдэгч С.Бямбасүрэн, Ш.Баярсүх, Б.Түмэнжаргал нарыг албан тушаалын байдлаа ашиглан бусдад давуу байдал олгосон гэмт хэрэгт гүйцэтгэгчээр оролцсон гэмт буруутайд
• Шүүгдэгч Ж.Эрдэнэбатыг албан тушаалын байдлаа ашиглан бусдад давуу байдал олгосон гэмт хэрэгт хатгагчаар оролцсон гэмт буруутайд
• Шүүгдэгч С.Жавхлантбаатарыг албан тушаалын байдлаа ашиглан бусдад давуу байдал олгосон гэмт хэрэгт хатгагч болон хамжигчаар оролцсон гэм буруутайд
• Шүүгдэгч А.Чойжилсүрэнг албан тушаалын байдлаа ашиглан бусдад давуу байдал олгосон гэмт хэрэгт гүйцэтгэгчээр оролцсон гэм буруутайд
• Шүүгдэгч Д.Цогбадрахыг албан тушаалын байдлаа ашиглан бусдад давуу байдал олгосон гэмт хэрэгт гүйцэтгэгчээр оролцсон гэм буруутайд
• Шүүгдэгч О.Сүхбаатар, О.Лувсандагва, Б.Баярмаа, Ц.Хадбаатар, Б.Дөлгөөн, О.Хонгорзул, Б.Мөнхболд нарыг албан тушаалын байдлаа ашиглан бусдад давуу байдал олгосон гэмт хэрэгт гүйцэтгэгчээр оролцсон гэм буруутайд тус, тус тооцлоо.

Улмаар,

• Шүүгдэгч А.Ганхуягт Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 22 дугаар зүйлийн 3.1.1, 3.3, 3.4-н 1 дүгээр зүйлийн 1-т заасныг журамлан, гэмт хэрэгт нь нийтийн албанд ажиллах эрхийг гурван жилийн хугацаанд хасаж, гурван жилийн хугацаанд хорих ял оноолоо. Мөн Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 22 дугаар зүйлийн  3.1.1, 3.3, 3.4, тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 2 дох хэсгийн 2.2-т заасан гэмт хэрэгт гурван жилийн хорих ялаар яллахаар болсон.
• Шүүгдэгч С.Бямбасүрэн, Ш.Баярсүх, Б.Түмэнжаргал нарыг хоёр жилийн хугацаанд нийтийн албанд ажиллах эрхийг болон зорчих эрхийг нь хязгаарласан.
• Шүүгдэгч Ж.Эрдэнэбатын нийтийн албанд ажиллах эрхийг хоёр жилийн хугацаанд хасаж, хоёр жил зургаан сар зорчих эрхийг нь хязгаарласан.
• Шүүгдэгч С.Жавхлантбаатарын нийтийн албанд ажиллах эрхийг дөрвөн жилийн хугацаанд хасаж, гурван жил хорих ял оноолоо.

Шүүгдэгч А.Ганхуягт, С.Жавхлантбаатар нарт оноосон хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлнэ. Тэдэнд оногдуулсан нийтийн албанд томилогдох эрх хасах ялыг хорих ял эдэлж дууссаны дараа эдлүүлнэ. Шүүгдэгч А.Ганхуягийн 278 хоногийг хорих ялд нь оруулан тооцно гэв.

Америкийн алдарт YouTuber, стример IShowSpeed Монголд ирлээ

Америкийн алдарт YouTuber, стример IShowSpeed буюу Даррен Уоткинс Жр. Монголд өнгөрсөн Баасан гаригт ирлээ. Тэрбээр 2005 онд төрсөн  бөгөөд FIFA, Fortnite зэрэг тоглоомын стрим, хошин бичлэг, reaction видеонуудаараа алдаршжээ. Эрч хүчтэй, өвөрмөц зан төрхөөрөө олон сая шүтэн бишрэгчтэй болсон тэрбээр 2025 оны байдлаар YouTube-дээ 38.5 сая гаруй дагагчтай болсон байна.

Түүний Улаанбаатар дахь аяллын үзэлт 15 цагийн дараах байдлаар зургаан сая давсан юм. "IShowSpeed" Сүхбаатарын талбай, Чингисийн музей, Бөхийн өргөө, Чингис хааны хүрээ цогцолбор гэсэн маршрутаар аялсан юм.

Монгол Улс жуулчдыг татах зорилгоор гадаадын олон сая дагагчтай оддыг урин авчирч, сурталчилгаа хийлгэх болсон. Түүний үргэлжлэл болж, Даррен Уоткинс Жр. Монголд зочиллоо.

Мөн нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газраас энэ жилийн аялал жуулчлалын улирлыг эхлүүлж, үндэсний болон олон орны хоолны соёлыг иргэд, жуулчдад таниулах “UB food” фестивалийг Сүхбаатарын талбайд зохион байгууллаа.

Тодруулбал Узбекистан үндэстний хоол плов болон Гандантэгчинлэн хийдийн лам нарын гурилтай шөлөөр иргэдийг дайлсан юм. Энэхүү үйл ажиллагаа олны анхаарлыг татахын зэрэгцээ шүүмжлэл ч дагуулав. Учир нь иргэд дээрх хоолыг идэхийн тулд хамгийн багадаа хоёр цаг дугаарласан. Мөн олон нийтийн сүлжээнд хэт их зардал гаргаж, татвар төлөгчдийн мөнгийг хэрэггүй зүйлд зарцууллаа гэх шүүмжлэл ч өрнөсөн.

Энэ асуудалд Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газрын дарга Д.Амгалан "Долоон өдрийн турш зохион байгуулагдах уг фестивальд 600 сая гаруй төгрөгийг зарцуулсан. Үүнд, асар, олон орны хоол, дуу хөгжим гэх мэт үйл ажиллагаанууд багтсан" гэв.

Хоолны фестиваль энэ сарын 14-ныг дуустал долоо хоног Сүхбаатарын талбайд үргэлжилнэ. UB food” олон орны хоолны фестивальд Узбекистан улсаас мастер тогооч нарыг урьж авчирсан бөгөөд Узбек мастер тогооч нар эх орноосоо тусгайлан зориулж авчирсан бүтээгдэхүүнээр өөрсдийн уламжлалт жороор хоол ундааг бэлтгэсэн байна. Жишээлбэл, Узбекистан үндэстний алдарт плов, шашлык, казань кебаб, самса тэргүүтнийг иргэд, жуулчдад амтлуулж байгаа юм. Мөн фестиваль үргэлжлэх долоо хоногт залуучуудад зориулсан Dj үзүүлбэр, Open Mic, “Бага тойрог” урлагийн тоглолт, Узбек бараа бүтээгдэхүүний худалдаа, Улаанбаатар театрын тоглолт, “Анир” поп оркестрын тоглолт, амьд хөгжмийн тоглолт, төрөл бүрийн хоолны тэмцээнүүд болж байна.

Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар “Бид жил бүрийн дөрөвдүгээр сарын хоёр дахь долоо хоногт үндэсний болон олон орны хоолны соёлыг иргэд, жуулчдад таниулах “UB food” фестивалийг зохион байгуулна. Учир нь манай улсад аялал жуулчлалын улирал үндсэндээ зургаа, долоодугаар сард эрчимтэй явагддаг. Харин аялал жуулчлалын эрчим сул байдаг дөрөв, тавдугаар сард аялагч, жуулчдыг татах зорилгоор “UB food” фестиваль шиг олон улсын арга хэмжээг зохион байгуулахыг зорьж байна. Мөн Улаанбаатар хотын иргэдэд олон үндэстний хоолны соёлыг сонирхуулж, дараа дараагийн жилд ямар үндэсний хоолны өдөрлөг хийх судалгааг иргэдээс авч, судалгааны үндсэн дээр өдөрлөгийг цаашид зохион байгуулна. Мөн олон үндэстний хоолны өдөрлөгийг дагасан аялал жуулчлалыг нэмэгдүүлэх төлөвлөгөөг боловсруулж байна” гэж мэдэгдсэн юм. Иймээс тус арга хэмжээ ирэх жил ч зохион байгуулагдах болж байна.

Г.ХОРОЛ