Засгийн газар зорилтот бүлэг буюу залуу гэр бүл, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн зэрэг ипотекийн зээлд хамрагдаж чадахгүй байгаа хэсгийг орон сууцжуулах бодлого хэрэгжүүлэхээр болсон. Ингэхдээ орлогод нийцсэн ипотекийн зээлийн бүтээгдэхүүн гаргаж ирэхээр Гэр бүл хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын яам, Барилга орон сууцжуулалтын яам, Сангийн яам, төв банк, арилжааны банк зэрэг олон газрууд өнгөрсөн хугацаанд ажилласан юм.

Тэгвэл Засгийн газар жилийн зургаан хувийн хүүтэй олгож байгаа ипотекийн зээлд хэнийг хамруулах вэ гэдэг болзол шалгуурыг энэ сарын 15-ны дотор багтаан зарлах чигтэй байна.

Хэдийгээр одоо эцэслээгүй байгаа ч ипотекийн 6 хувийн зээлд хамрагдах иргэнд анх удаа орон сууцны зээл хүсэж байгаа, нэгээс дээш хүүхэдтэй, 40 хүртэлх насных зэрэг шалгуур тавигдаж мэдэхээр байгаа юм.

Төв банкны зүгээс ипотекийн зээлийг шатлалтай олгож болох юм гэдэг хувилбарыг санал болгосон. Тодруулбал, хотын төв рүү баригдсан байранд ипотекийн зээл авах бол 10 хувь, хотын зах руу байр авах бол 6 хувь, мөн орон нутагт ипотекийн зээл авах бол 3-6 хувь байж болох боломжтой гэж үзсэн юм.

Мөн Шинэ сэргэлтийн бодлогын Хурдасгуур төвийн судлаачдын зүгээс “Хашааны газраа өгсөн, анх удаа байранд орох өрхүүдэд л 6 хувийн зээл өгөх ёстой. Энэхүү ипотекийн хөнгөлөлттэй зээлээр хоёр дахь байраа авсан тохиолдлууд бий” гэж үзсэн байдаг.

Ипотекийн зээл хэрэгжсэн 10 гаруй жилийн хугацаанд иргэдэд 8-6 хувийн хүүтэй зээл олгосон бөгөөд нийтдээ 130 мянга орчим айл өрх байртай болсон статистик гарч буй.

Гэхдээ үүнд бага орлоготой иргэн хамрагдсан тохиолдол байхгүй. Иймээс энэ удаад зарлах ипотекийн хөтөлбөрт орлого багатай иргэнээ хамруулах нь хамгийн зөв, тэгж байж зорилтот бүлэг орон сууцтай болно гэж үзэж буй. Гэвч зах зээлд борлуулагдаж байгаа байрны үнэ хэт өндөр болсон нь Засгийн газрын хувьд сорилттой тулгарч мэдэхээр байгаа.

Засгийн газар баялгийн сангаар дамжуулж энэ жил 500 тэрбум төгрөгийг ипотекийн санхүүжилтэд зарцуулах бол ипотекийн зээлийн эргэн төлөлтөөс жилдээ 500 тэрбум, мөн арилжааны банкууд 200 тэрбумыг зарцуулж ирсэн. Иймээс нийт дүнгээрээ ипотекийн санхүүжилт 1.2 их наяд төгрөгт хүрч байгаа. Гэвч энэхүү зээлд хамрагдах иргэдийн тоо жилээс жилд нэмэгдэж байгаа бөгөөд банкинд хүсэлтээ өгсөн иргэдийн хувьд 48 сараар хүлээх шаардлага ч үүсэж буй. Тиймээс ипотекийн 6 хувийн санхүүжилтэд зөвхөн зорилтот бүлгийнхнийг хамруулдаг, бусад хэсэг нь 6-аас дээш хувийн зээлээ авч орон сууцны хэрэгцээгээ хангадаг болох нь байрны үнийг өсгөхгүй байх хөшүүрэг болно ч гэж үзэж байна.

Зах зээлд борлуулагдаж байгаа орон сууцны үнэ сар тутамд өссөөр байгааг Үндэсний статистикийн хорооны мэдээнээс харж болно. Тодруулбал, Үндэсний статистикийн хороо энэ оны хоёрдугаар сард орон сууцны үнэ өмнөх оныхоос 12.7 хувиар өссөнийг өнгөрсөн сард зарласан. Тухайлбал, шинэ орон сууцны үнэ өмнөх оны мөн үеэс 15.4 хувиар, өмнөх сараас 1.4 хувиар тус, тус өссөн байдаг.

Ингэхдээ шинэ орон сууцны 1 м2 талбайн дундаж үнэ 4.4 сая төгрөг бол Сүхбаатар дүүрэгт хамгийн өндөр буюу 5.61 сая төгрөгт хүрсэн.

Хуучин орон сууцны үнэ ч мөн өссөн бөгөөд шинэ орон сууцны үнэтэй дүйх болсон нь анхаарал татах болсон. Тодруулбал, хуучин орон сууцны үнэ 1 м2 нь дунджаар 4.5 сая төгрөг бол Сүхбаатар дүүрэгт 5.67 сая төгрөг болсон нь шинэ орон сууцны үнээс ч давсан үзүүлэлт болоод байна.

Өөрөөр хэлбэл, орон сууцны үнэ ийм өндөр байгаа нөхцөлд бага орлоготой иргэн нь битгий хэл дундаж орлоготой иргэн байртай болох боломж хомс. Тиймээс Засгийн газраас зарлах ипотекийн шалгуур олон хүнд хүлээлт үүсгээд буй.

Г.ХОРОЛ