Хуулиас дээгүүр улстөр, албан тушаал, тушаал шийд­вэр гэж байх ёсгүй гэсэн хатуухан шаардлагыг Мон­гол Улсын Төрийн албаны зөв­лөлийн дарга Д.Зүм­бэ­рэл­лхам нийт төрийн албан хаагч, төрийн байгууллагын дарга, удирдлагуудад хан­дан хэлж байлаа. Төрийн алба гэдэг хэн дуртай нь хүссэн үедээ орж, бас гарч байдаг газар биш гэдгийг хуулинд нарийн чанд заасан байдаг ч үеийн үед эрх мэдэлт­нүү­дийн гар хурууны үзүүр болж, төрийн алба руу шургаж амж­даг нь бас нууц биш. Өнөөдөр яам,тамгын газруудын ачааг олон жи­лийн туршлагатай цөөн хэд­хэн хүн үүрч дүүрч явахад эрх мэдэлтнүүдийн сэтэр­лэсэн олон  албан хаагч  сүрийг үзүүлэн өрөө дүүр­гэхээс илүү гавьяагүй бай­саар. Сэтэртнүүдийн шур­гуулсан албан хаагчдын ачааг үүрснийхээ төлөө ах­мад ажилтнуудад нэг төг­рөг ч нэмж олгодгүйн дээр хэдхэн жил төрийн албандаа тэсч үлдээд тэтгэвэртээ гарахын тулд ахмадууд  амаа үдүүл­сэн мэт суудаг нь хөөр­хийлөлтэй. Энэ мэт гажууд­лыг хэн гэдэг эрхтэн дархтнууд хаана хаана гар­гасныг жишээ татан нэр­лэхийг энэ удаа  түр түд­гэлзээд төрийн албаны зөв­лөлийн хурлаас бэлтгэсэн мэдээллээ уншигчдадаа хүргэе.
Хууль бусаар төрийн албанд орсон 105 хүнийг ажилд авсан тушаалыг нь хүчингүй болгов

Төрийн албаны зөв­лө­лийн өргөтгөсөн хурал­даа­наар  нийслэл Улаанбаатар хотын төрийн захиргааны байгууллагууд болон зарим харъяа газар, дүүргүүдэд хийсэн шалгалтын дүнг хэлэлцлээ. Шалгалтад нийт 1067 албан хаагчийг хам­руул­сан байна. Дүүргүүдийн Засаг даргын Тамгын газрын дарга нар гэдэг бол тухай дүүрэгтээ төрийн албаны зүгээс хамгийн том, ахлах албан тушаалтан нь байдаг. Тухай хүний ажлаас дүүр­гийн төрийн албаны өнгө төрх залгамж халаа хараг­даж байх учиртай гэнэ. Гэтэл дүүргүүдэд Тамгын газрын даргаа улстөрийн намын харъяалал, сонгуу­лийн үр дүнгээр ойр ойрхон халаа сэлгээ хийх байдал нийтлэг ажиглагдсанд Төрийн албаны зөвлөлийн гишүүд сэтгэл дундуур бай­лаа. Дүүргүүд 1995-2010 оны хооронд 15 жилийн хуга­цаанд  Тамгын газрын дар­гаа 4-8 удаа халж сольсон байна. Түүнчлэн түгээмэл тохиолдсон бас нэгэн дутагдал нь төрийн жинхэнэ албаны удирдах ажилтны нээлттэй сонгон шалга­руу­лалт­гүйгээр томилогдсон Тамгын газрын дарга болон нэгж байгууллагын дарга нар  цөөнгүй ажээ. Нийт 55 нэгж байгууллагын дарга нар сонгон шалгаруулалтад ороо­гүй байгаа тул сонгон шалгаруулалтыг ирэх зурга­дугаар сарын 1-ний дотор явуулахыг Нийслэлийн Төрийн албаны салбар зөвлөлд даалгалаа.

Төрийн албанд нөөцөд бүртгэгдсэн хүмүүсээс сонгож байхаар болжээ

Төрийн албанд ажил­лагсдаас тусгай шалгалт авч байж, тэрхүү шалгалтад хамгийн дээд оноо авсан хүнийг тухайн албан ту­шаалд ажиллуулахыг хуульч­лан заасан байдаг. Гэтэл дүүргүүдэд төрийн албаны шалгалт огт өгөөгүй, өгсөн ч доогуур оноо авч араар жагссан хүмүүсийг дур мэдэн ажилд авсан зөр­чил түгээмэл байна. Бага­хангай дүүргээс бусдад нь энэ зөрчил гарчээ. Хан-Уулд 27, Баянзүрхт 26, Чин­гэл­тэйд 10,Баянголд найм, Налайхт долоо, Сүхбаатарт зургаа, Багануурт таван хүнийг хууль зөрчин томил­сон байна. Нийт 105 хүнийг хууль бусаар ажилд авсан тушаалыг дөрөвдүгээр са­рын 1-ний өдрөөс хүчингүй болгох шийдвэрийг Төрийн албаны зөвлөлөөс гаргалаа. Эдгээр хүмүүсийн сул орон тоог төрийн албаны шал­галтад тэнцэн нөөцөд бүрт­гэгдсэн хүмүүсээс нөхөх ажээ. Ингэснээр жил бүрийн хавар авдаг байсан төрийн албаны шалгалтаас татгал­заж байгаа ажээ. Нэг доор олон ажлын байр зарлан олон хүн бужигнуулах нь зохистой биш гэдгийг ноднин хаврын шалгалт бэлхнээ харуулсан. Тэгээд ч өмнө нь шалгалт өгч тэнцэн нөөцөд бүртгэгдсэн хүмүүст төрийн албанд орох боломж бүрдэх­гүй байгаагаас ийм шийдэлд хүрчээ. Одоогийн байдлаар  2008 онд шалгалт өгсөн 600 гаруй, 2009 онд шалгалт өгсөн 1300 гаруй хүн нөөцөд бүртгэгдээд ажлын байраа хүлээж байгаа аж. Нөөцөд бүртгэгдсэн хүмүүсээс сон­голт хийх боломжгүй тохиол­долд тухайн ажлын байран дээр  шалгалт явуулах нь зүйтэй гэж Төрийн албаны зөвлөлөөс шийдвэрлэлээ.
Төрийн албыг чадварлаг, дадлаг туршлагатай албан хаагчдаар бүрдүүлэхийн дээр залгамж халааг эрхэмлэхийн чухлыг Монгол Улсын Төрийн албаны зөв­лөлийн дарга Д.Зүмбэрэл­лхам хуралдааны төгсгөлд санууллаа. “Өнөөдөр төрийн албанд  хаалгаар бус тоо­ноор нь орчихоод хаалгаар орох учиртайг хичнээн хэ­лээд ч ойлгохгүй байгаа хүмүүс мэр сэр байсаар байна. Энэ байдлыг халах цаг хэдийнэ болсон. Түүнч­лэн төрийн албаны шал­галтад нэгээр гарч ирсэн хүн гэдэг бол хэний ч захиалгын бус, хэнд ч өргүй хүн бай­даг.Түүнчлэн төрийн захир­гааны албан хаагч хүн тө­рийн хууль тогтоомжийг орчуулга, тайлбаргүйгээр ойлгодог л хүн байх учир­тай”-г зөвлөлийн дарга хатуу сануулсан юм.

Д.ЦЭЭПИЛМАА