Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Л.Энх-Амгалан ипотекийн зээл олголтын нөхцөлтэй холбоотой мэдээлэл өнөөдөр /2025.03.27/ өглөө. 

Тэрбээр, Ерөнхий сайдаар ахлуулсан Баялгийн сан, орон сууцжуулалтын үндэсний хороо байгуулагдсан. Үндэсний хорооны дэд даргаар миний бие ажиллаж байгаа. Нарийн бичгийн дарга нь Хот байгуулалт, барилга хот, орон сууцжуулалтын сайд Ж.Батсуурь. Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Хотын дарга Х.Нямбаатар. Монголбанк, Сангийн яамыг оролцуулсан хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр бид ажиллаж байна. Гол санхүүжүүлэгч нь манайх. Манайх гэдэг нь баялгийн сан буюу хуримтлалын сан чинь Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам дээр байгаа. Тийм учраас хуримтлалын сан дээр жил бүр ирж байгаа 400-500 сая төгрөгийг зорилтот бүлэг рүү оруулъя гэж байгаа. Урьд нь бол ипотекийн зээл 400-500 орчим тэрбум төгрөгийн хүртээмжтэй байсан. Одоо дахин 500 тэрбумыг нэмэхээр нэг их наяд төгрөг болж байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор тус зээлд хамрагдах хүсэлтэй иргэдийн оочер нэмэгдсэн. Хуучин бол үндсэндээ 24-36 сар оочерлодог байсан бол одоо 48 сар хүртэлх хугацаанд оочерлодог болсон.

Тиймээс бид хөнжлийнхөө хэрээнд хөлөө жийнэ гэдэг шиг ипотекийн зээлд зарцуулах байгаа 1-1.2 их наяд төгрөгөө бид зорилтот хүмүүст хүргэхээр судалж байгаа. Бусдыг нь бол зах зээлийн зарчимд нийцсэн хүүгээр арилжааны банкуудтай ярилцаж, дундын хувилбарыг гаргаж ирж ер нь л иргэдийн орлогод нийцсэн орон сууцны бүтээгдэхүүнийг гаргаж ирэхээр судалж байна.

Ипотекийн зээлийн нөхцөлийг бид гаргахдаа энэ удаа их болгоомжтой хандаж байгаа. Энэ жил ипотекийн хөтөлбөрийг орой зарлаж байгаа мэт иргэдэд санагдаж магадгүй. Бид барилгын нийлүүлэлттэй уялдаж байж энэ хөтөлбөрөө зарлахгүй бол өмнө нь бидний гаргасан алдаа юу гэхээр хүүг бууруулсан ч иргэдийн төлөлт буураагүй. Жишээ дурдвал ипотекийн зээл найман хувийн хүүтэй байхад зээл авсан иргэд сард 400-600 мянган төгрөг байсан. Зургаан хувь болгож бууруулахаар уг нь тэр төлж байсан мөнгө багасах ёстой. Гэтэл барилгын метр квадратын үнэ нэмэгдэж, иргэдийн зээлийн сарын төлөлт дээр 100-150 мянган төгрөг нэмэгдсэн. Энэ бол бодит жишээ. Товчхондоо иргэд хохирч, барилгын компаниуд хожиж байна гэсэн үг. Тэгэхээр бид барилгын компаниудад зориулсан ипотек хийж болохгүй. Нэг талдаа ипотекийн зээлийн хүүг буулгаж, нөгөө талдаа барилгын үнэ нэмэгдэж болохгүй. Тиймээс судалгаа, нөхцөлийг эцэслээгүй байна.

Ипотекийн гол зорилго бол ард иргэдээ аль болох орон сууцжуулах бодлого явах ёстой. Ерөнхийдөө өмнө нь орон сууц авч байгаагүй байр анх удаа авч байгаа хүмүүст ипотекийн зургаан хувьтай зээл олгохоор судалж байгаа.

Тийм учраас эрэлт, нийлүүлэлт хоёр хоорондоо уялдах төлөвлөлт хийх ёстой. Үүнийг хангаж ажиллахын тулд Үндэсний хороо байгуулж, Барилга хот байгууллатын яам, нийслэл нөгөө талаас  Баялгийн сан, хуримтлалын сангаар санхүүжүүлэх гэж байгаа мөнгүүдийг зөв төлөвлөж явах хэрэгтэй. Ипотекийн зээлийн нөхцөлийг эцэслээгүй. Ирэх дөрөвдүгээр сарын 20-ноос өмнө эцэслэнэ. Одоогоор 17 мянга гаруй иргэн ипотект хамрагдах хүсэлтээ өгсөн.