Монгол Улсын консерваторийн циркийн тэнхмийн оюутан, сурагчид нийслэлийн Чингэлтэй дүүрэгт байрлах хувийн зааланд бэлтгэлээ хийж байна. Тэд өмнө нь Монголдоо цор ганц, олон улсын стандартад нийцсэн барилга буюу "Аса" циркэд бэлтгэл сургуулилалт хийж, түрээсэлдэг байсан. Гэвч өнгөрсөн дөрвөн жил сарын 15 сая төгрөгөөр Чингэлтэй дүүргийн 17 дугаар хороонд байрлах хувийн байр түрээсэлж байгааг багш нар нь хэлсэн юм. Хувийн заал нь цахилгаанаар халдаг учраас түрээсийн төлбөрөө 30 хувиар нэмэхээс өөр аргагүй байдалд хүрсэн байна.

Гэр хороололд байрлах энэ байранд нийт 70 гаруй оюутан, сурагч долоо хоногийн зургаан өдөр хичээллэдэг. Тэд өглөө 08:00 цагаас оройн 19:00 цаг хүртэл ээлжлэн бэлтгэл хийдэг талаар өмнө нь сурвалжлага бэлтгэж байсан удаатай.

Энэ талаар Монгол Улсын консерваторийн Циркийн тэнхмийн эрхлэгч, найруулагч Ю.Гэрэлбаатараас тодруулахад, "Аса арена"-гийн бэлтгэл сургуулилалт хийх хэсгийн засварын ажил бүрэн дуусаагүй байгаа. Засварын ажил дууссаны дараа циркчид бэлтгэл сургуулилалт хийх боломжтой болох байх.

Төлбөр мөнгөний хувьд зах зээлийн ханшаар түрээслэнэ гэвэл бид үнийг нь дийлэхгүй. Бид ямар ч байсан саяхан "Аса арена" руу хамтран ажиллах хүсэлтээ явуулсан.

Одоо оюутан сурагчид маань сард 15 сая төгрөгөөр нийслэлийн Чингэлтэй дүүргийн 17 дугаар хороонд байрлах хувийн байрыг түрээсэлж байна. Нийт 78 хүүхэд циркчнээр суралцаж байгаагаас нэг жилд 20-24 хүүхэд л энэ мэргэжлээр төгсдөг. Мөн энэ мэргэжлээр суралцах хүсэлтэй цөөн тооны элсэлт авахгүй бол хичээллэх байр хомс, бэлтгэл сургуулилалт хийх боломжгүй байдаг. Монгол Улсын гавьяат жүжигчин Ж.Раднаабазарын нэрэмжит циркийн сургууль буюу бидний хэлж заншсанаар хуучин циркийн сургуулийг засч, янзлахаар төлөвлөж байгаа" гэдгийг хэлсэн юм.

Улсын цирк 2008 онд хувийн өмчид шилжсэн. Менежментийн хувьчлалын гэрээнд үндэслэн худалдах, худалдан авах гэрээ хийснээр “Аса” групп энэ барилгыг эзэмшин, Монголын үндэсний циркийг байгуулсан. Гэтэл 2020 оноос түүхэн дурсгалт барилгыг засварлаж, нэрийг нь "Аса арена" болгон өөрчилсөн. Шинэ байгууламжийн нэг өдрийн түрээс нь 55 сая төгрөгийн үнэтэй. Дээр нь циркийн нэрийг арена болгон өөрчилж, барилгаа циркчдэд дахин түрээслүүлэх нь юу л бол гэдгийг зарим уран бүтээлчид хэлж байна.

“УЛСЫН ЦИРК НЬ АРХИТЕКТУР УРЛАГИЙН ӨВӨРМӨЦ БАЙГУУЛАМЖ ЮМ”

Тэртээ 1971 онд одоогийн улсын циркийн барилгыг Румын улсын тусламжаар барьж, ашиглалтад оруулсан түүхтэй. Монголын циркийн барилгын зураг төслийг Монгол Улсын зөвлөх архитекторч Я.Шархүү гуай хүрээ хүүхнүүдийн малгайнаас санаа авч дугуй хэлбэртэй байхаар гаргаж байсан гэдэг.

Тэрбээр “БНМАУ-ын Сайд нарын зөвлөлийн нэгдүгээр орлогч дарга Д.Майдар гуай 1968 оны арванхоёрдугаар сард намайг дуудан, Улсын циркийн барилга хариуцсан архитектороор томилсон. Тухайн үед Соёлын яамны сайдаар С.Сосорбарам гуай, циркийн даргаар С.Сосор гуай нар ажиллаж байлаа. Тэр үеийн Улаанбаатар хот 180-аад мянган хүн амтай, ганц гудамжтай “Эсгий хот” нэрээсээ салаагүй байлаа. Миний бие 1968 оны эцсээр Румын улсад албан томилолтоор очиж, Бухарест хотын зураг төслийн институтын архитектор Н.Берхович тэргүүтэй мэргэжилтнүүдтэй олон удаа уулзан, Монголын циркийн барилгын зураг төслийг манай орны онцлогт тохируулан гаргасан.

Румын улсын зээлийн хөрөнгөөр Улаанбаатар хотод Улсын циркийн шинэ барилгыг барих асуудлыг хоёр тал харилцан тохиролцсон. Тэр үеийн гурван сая рубль гэдэг нь ойролцоогоор тухайн үеийн ханшаар 23.4 сая төгрөг буюу 7.4 сая ам.доллар юм болов уу.

Монгол Улсын соёл урлагийн нэгэн томоохон төрөл болох циркийн урлаг 1960-1970-аад онд хөгжлийнхөө өндөр түвшинд хүрч, дэлхийн урлагийн тавцанд зохих байр сууриа эзэлсэн байв. Монголын циркийн барилгын гадна, дотор орон зай, тоглолтын талбайн хэмжээ, диаметр нь олон улсын стандартад нийцсэн 13 метрээс багагүй, үзвэрийн танхимын өндөр нь 21 метр байхаар төлөвлөж, хийсэн. Мөн агаарт эргэх, нугарах, утас олсон дээр тэнцвэр тоглолт хийх, илбэ үзүүлэх зэрэг тоглолтод жүжигчдийн аюулгүй байдлыг хангасан архитектур урлагийн өвөрмөц байгууламж болсон” тухай ярьсан байдаг.

УЛСЫН ЦИРКТ ЖИЛДЭЭ 890 МЯНГАН ХҮН ҮЙЛЧЛҮҮЛДЭГ БАЙЖЭЭ

Хүүхэд залуучуудын очих дуртай газрын нэг Улсын цирк нь 1971 оноос хувьчлагдах 2008 он хүртэлх хугацаанд найруулагч, туслах найруулагч, зураач, туслах зураач, оёдолчин, цахилгаанчин, мужаан,  бүжиг дэглээч, дархан гээд бүхий л мэргэжлийн хүмүүс ажилладаг байсан.

Мөн 50 гаруй уран бүтээлч цалин авдаг, 80 уран бүтээлч гэрээгээр ажилладаг, 50 толгой мал, ан амьтантай, хоёр ээлжээр ажилладаг байсан тухай циркийн уран бүтээлчид хэлсэн байдаг.

Мөн тэнд долоо хоногт ес, жилд 1400 удаагийн тоглолт хийж, суудлын 70-75 хувьд хүрч, жилд 890 мянган хүн үйлчлүүлдэг байв.

Гэтэл өнөөдөр циркийн уран бүтээлчид Монголдоо бэлтгэл сургуулилалтаа хийж, гадаадад тоглолтоо хийж, амьдралаа залгуулдаг болсон нь нууц биш юм.