УИХ-ын хаврын чуулганыг гуравдугаар сарын 17-ны Даваа гаригт нээхээр товлосон. Энэ үеэр УИХ-аас томилдог зарим албан тушаалтнуудын бүрэн эрхийн хугацаа дуусгавар болох юм. Тиймээс хаврын чуулганаар эдгээр албан тушаалтнуудын томилгоог хийнэ гэсэн хүлээлттэй байгаа юм.

УЛСЫН ЕРӨНХИЙ ПРОКУРОРЫН БҮРЭН ЭРХИЙН ХУГАЦАА ИРЭХ САР ДУУСНА 

Үндсэн хуулиар Ерөнхий прокурорын бүрэн эрхийн хугацаа дуусах дөхөж байна.Тухайлбал, Улсын ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайханы бүрэн эрхийн хугацаа 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 5-нд дуусна. Түүнийг томилох саналыг Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга УИХ-д оруулж, 2019 оны дөрөвдүгээр сарын 5-нд албан тушаалдаа томилогдож байсан юм.

УЕП-ыг Ерөнхийлөгч саналд болгож, УИХ-аар баталдаг.  Тэр утгаараа У.Хүрэлсүх өөрийн хүнээ уг суудалд санал болгох нь тодорхой. УИХ ч хүлээж авах болов уу. У.Хүрэлсүх хэнийг томилохоос дараагийн улс төр эхэлнэ гэж хэлж болно. Б.Жаргалсайхан нь Өвөрхангайн хүн. Түүний оронд хэн очих нь улс төр, эдийн засаг, хуулийн салбарын гол анхаарлыг татаж байна.  Дашрамд дурдахад Хамтарсан Засгийн газрын томилгоог хэлэлцэх үеэр Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд нь УЕП-ын үүргийг гүйцэтгэх ёстой гэсэн байр суурийг УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин илэрхийлж байсан билээ.

Үндсэн хуулийн 56 дугаар зүйлд,

• Прокурор хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах, ял эдлүүлэх ажиллагаанд хяналт тавьж, шүүх хуралдаанд төрийн нэрийн өмнөөс оролцоно.
• Улсын ерөнхий прокурор, түүний орлогч нарыг Улсын Их Хуралтай зөвшилцөн Ерөнхийлөгч зургаан жилийн хугацаагаар томилно гэж заасан байдаг.

Прокурорын тухай хуулийн дагуу  Улсын Ерөнхий прокурорыг томилохдоо “Хуульчийн мэргэжлээрээ 10-аас доошгүй жил ажилласан 35 насанд хүрсэн прокурорыг Улсын ерөнхий прокурор, түүний орлогчоор томилно” гэж заасан байдаг.

Б.Жаргалсайханы хувьд:

• 1988 онд Өвөрхангай аймгийн прокурорын газарт хяналтын прокурор
• 1991-1996 онд тус аймгийн прокурорын газарт ахлах прокурор, орлогч прокурор
• 1996-2000 онд аймгийн прокурор,
• 2000-2001 онд Улсын ерөнхий прокурорын газарт хяналтын прокурор,
• 2001-2009 онд Тээврийн прокурорын газарт тээврийн прокурор,
• 2009-2010 онд Улсын ерөнхий прокурорын газарт Хэрэг эрхлэх газрын дарга, 2011-2014 онд Тээврийн прокурорын газарт тээврийн прокуророор тус тус ажиллаж байжээ. Улмаар 2014-2016 онд Улсын ерөнхий прокурорын газарт Дотоод аюулгүй байдлын хэлтсийн дарга,
• 2016-2017 онд Улсын ерөнхий прокурорын газарт Тамгын орлогч прокуророор ажиллаж байсан бөгөөд 2017 оноос Улсын ерөнхий прокурорын газарт Зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаанд хяналт тавих хэлтсийн даргаар ажиллаж байгаад Улсын ерөнхий прокурор болсон байна.

Харин Улсын ерөнхий прокурортой адил Ерөнхийлөгч томилдог Ерөнхий шүүгчийн албан тушаалын хашиж буй Д.Ганзоригийн бүрэн эрхийн хугацаа ирэх 2026 оны зургадугаар сард дуусна.

АТГ-ЫН ДАРГА З.ДАШДАВААГИЙН БҮРЭН ЭРХИЙН ХУГАЦАА ДУУСГАВАР БОЛНО

АТГ-ын дарга З.Дашдаваа 2019 оны тавдугаар сард ажлаа хүлээж авсан. Тэрбээр, ажлаа хүлээж авсан даруйдаа доод албан тушаалтнуудынхаа томилгоог хийж, АТГ-ын даргаар ажиллаж байхдаа гурван ч удаа цалингаа нэмэгдүүлж байсан юм. Гэсэн ч АТГ-ын албан тушаалтнуудын цалин нэмэгдсэн ч Монгол Улсын авилгын индекс сайжраагүйд олон нийт шүүмжлэлтэй ханддаг.

Тэрбээр Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ нартай нэг нутгийнх. АТГ нь албан ёсоор Засгийн газарт харъяалагддаг гэвэл түүний томилгоог Л.Оюун-Эрдэнэ толгой мэдэж хийх ёстой. Магадгүй эндээс ҮАБЗ-ийн зөрчил эхлэж мэднэ гэсэн болгоомжлол хуулийн хүрээнд байна.

Хамгийн сүүлд “Транспэрэнси Интернэшнл Монгол” төрийн бус байгууллагаас “Авлигын төсөөллийн индекс 2024”-ын үзүүлэлтийг /2025.02.11/ өдөр танилцуулсан.

Энэ жилийн авлигын индексийн судалгаанд 180 орныг хамруулсан бөгөөд Монгол Улс авлигын төсөөллийн индексээр 180 орноос 114 дүгээрт жагссан байна. Энэ нь өмнөх жилийнхээс долоон байраар урагшилсан үзүүлэлт хэдий ч эрэмбэ биш тоо чухал гэдгийг мэргэжилтнүүд хэлсэн юм. Авлигын төсөөллийн индексийг 13 эх сурвалжаар авч үзэж, манай улс 33 оноо авчээ.

Монгол Улсын авлигын индексээр сүүлийн таван жилд: 

• 2019 онд 35 оноо авч, 180 улсаас 106 дугаар байрт
• 2020 онд 35 оноо авч, 180 улсаас 111 дүгээр байрт
• 2021 онд 35 оноо авч, 180 улсаас 110 дугаар байрт
• 2022 онд 33 оноо авч, 180 улсаас 116 дугаар байрт
• 2023 онд 33 оноо авч, 180 улсаас 121 дүгээр байрт тус тус эрэмбэлэгдэж байжээ.

Дээрх үзүүлэлтээс харвал сүүлийн таван жилийн хугацаанд Монгол Улсын авлигын индекс сайжраагүй, түүнчлэн сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд оноо нь буурсан үзүүлэлттэй байгаа юм. Авлигын индексийг хэмжихдээ улсын төсвийн хөрөнгийг зориулалтын бусаар зарцуулж байгаа эсэх, төрийн нийтийн албан хаагч албан тушаалаа урвуулан ашиглаж байгаа эсэх, төр засаг нь авлигын эсрэг үр дүнтэй тэмцэж, шударга байдлыг төрийн салбарт хэрэгжүүлж байгаа эсэх, авлигын хэрэгт холбогдсон төрийн албан тушаалтанд хариуцлага тооцож байгаа эсэх, авлигыг мэдээлсэн шүгэл үлээгч, сэтгүүлч нарыг хамгаалсан хууль, эрх зүйн орчин гэх мэтчилэн асуудлыг хамааруулдаг аж.

ЭЛЧИН САЙД НАРЫГ ТОМИЛНО 

Элчин сайд нарын бүрэн эрхийн хугацаа энэ жил дуусгавар болж буй. Тиймээс энэ жил 23 улсад суух Элчин сайд нарыг томилох аж. Элчин сайд нараас гадна консулуудыг мөн томилох бөгөөд нийт 50 орчим хүнийг Элчин сайд, консулаар томилох асуудал намрын чуулганы төгсгөлд яригдаж эхэлсэн. Өнгөрсөн нэгдүгээр сард УИХ-ын Аюулгүй байдал гадаад бодлогын байнгын хороо хуралдаж Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс санал болгосон Элчин сайд нарыг томилох саналыг зөвшилцөх тухай хэлэлцсэн.

Тодруулбал, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч бүрэн эрхийнхээ хүрээнд Монгол Улсаас Польш улсад суух Элчин сайдад УИХ-ын гишүүн асан Н.Оюундарийг нэр дэвшүүлсэн юм. Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх нь дээрх саналыг дэмжсэнээр УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оруулахаар болж, шийдвэрлэсэн билээ.

Түүнчлэн Сар шинийн баярын өмнө Ерөнхий сайд Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн гишүүнээр буюу Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайдаар ажиллаж байсан хүмүүстэй уулзаж Засгийн газрын Тусгай үүрэгт Элчин сайдаар томилох саналыг тавьсан тухайгаа ярьсан юм.

Түүнчлэн Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг "Томилогдсон Дипломат төлөөлөгчийн газар 50 хүрсэн. 34 нь Элчин сайдын яам. Байнгын төлөөлөгчийн газар, Худалдааны төлөөлөгчийн газар, Ерөнхий консулын газар, консулын газар байгаа. Сүүлийн дөрвөн жилд хийсэн Элчин сайдын томилгоо мэргэжлийн болсон. 22 хувь нь буюу мэргэжлийн бус улс төр болон бусад салбараас улс төрийн шийдвэр гаргаад Элчин сайд томилсон. Өөр байгууллагаас Элчин сайдаар томилогдсон хүмүүсийн хувьд төрийн албаны дадлага туршлагатай, удирдах ажилтны дадлага туршлагатай, улс төрийн туршлагатай хүмүүсээс бүрдэж байгаа. Мөн Элчин сайд нараас гадна дотор нь ажиллаж байгаа ажилтнуудын хувьд ихэвчлэн Гадаад харилцааны яамнаас томилдог. Гэхдээ бас бусад мэргэжлийн байгууллагаас томилгоо хийдэг. Энэ нь 30 орчим хувь байгаа, цаашдаа энэ томилгоог илүү мэргэжлийн болгох шаардлагатай" гэсэн юм.

МОНГОЛБАНКНЫ ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН БҮРЭН ЭРХИЙН ХУГАЦАА ЭНЭ ОНД ДУУСНА 

Б.Лхагвасүрэнг Монголбанкны ерөнхийлөгчөөр 2019 оны арваннэгдүгээр сарын 22-нд томилж байв. Монголбанкны ерөнхийлөгчийг УИХ-ын даргын өргөн мэдүүлснээр Улсын Их Хурал нэр дэвшигчийн сонсгол хийж зургаан жилийн хугацаагаар томилдог. Иймд Б.Лхагвасүрэн ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхийг хугацаа 2025 оны арваннэгдүгээр сард дуусах юм. Түүнийг 2022 онд огцруулах эсэх талаар яригдаж байсан. Тодруулбал, УИХ-ын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэнг огцруулах асуудлыг хэд хэдэн удаа хөндөж байсан юм. Гэсэн ч тэрбээр ажлаа үргэлжлүүлсээр ийнхүү бүрэн эрхийн хугацаа нь дуусгавар болох дөхчээ.

Монголбанкны Мөнгөний бодлогын хорооны шийдвэрийг өнгөрсөн Баасан гаригт /2025.03.07/ Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн танилцуулсан.

Тодруулбал, Монголбанкны Мөнгөний бодлогын хороо гуравдугаар сарын 6, 7-нд хуралдаж, бодлогын хүүг 2 нэгж хувиар нэмэгдүүлж, 12 хувьд хүргэх, хэрэглээний зээлийн өр орлогын харьцааны дээд хязгаарыг 50 хувиар шинэчлэн тогтоох, тэтгэврийн зээл зохицуулалтыг хийх шийдвэрийг тус, тус гаргасан юм. Монголбанкны ерөнхийлөгчөөр томилох хүний нэрийг УИХ-ын дарга санал болгож, УИХ-аар батална.