Сар шинийн баяр дөхөж томоохон зах, худалдааны төвүүд олны хөлд дарагджээ. Мэдээж баяр бүрийн өмнө л зах, худалдааны төвүүд ачаалал нэмэгддэг ч энэ удаад Засгийн газраас Сар шинийн амралтын хоёр хоногийн сунгах шийдвэр гаргасантай холбоотойгоор өчигдөр оройноос зах худалдааны төвүүд илүү их хөлд дарагджээ.

Баярын бэлтгэл дан ганц хэвийн боов, ууцаар тогтохгүй. Ах дүү, хамаатан садан гээд амар мэнд эрсэн хүнийхээ гарыг цайлгахаас эхлээд бэлдэх зүйл их бий. Лхагва гаригийн үдийн хойно Улаанбаатар хотын хамгийн их хөл хөдөлгөөнтэй хэсэг болох Нарантуул захын уулзвар ачаалал ихтэй байлаа.

Хэдий сар шинийн баяртай холбоотойгоор дугаарын тэгш, сондгой үйлчлэх зохицуулалт хийсэн ч хөдөлгөөн саарсангүй бололтой автомашинууд түгжирч, яарсан иргэд дуут дохиогоо хангинуулна.

Явганаар зорчих иргэд ихэвчлэн Нарантуул зах тийш алхах бол автомашинтай иргэд ихэвчлэн Дүнжингарав худалдааны төв рүү зүглэх аж. Учир нь тус худалдааны төв нээлттэй авто зогсоолтой гэдгээрээ давуу талтай бөгөөд нийт 2000 гаруй тээврийн хэрэгсэл хүлээн авах боломжтой юм. Гэсэн ч баярын бэлтгэлээ базааж буй иргэдийн тоо их байгаа учраас тухайн зогсоол дүүрч, нэг машин гарсан тохиолдолд дараагийн машин байрших байдлаар тун завгүй байгаа нь харагдав.

ИРГЭД: ЭНЭ ЖИЛИЙН ЦАГААН САРААР ИХ БУДИЛЖ БАЙНА 

Ганц хоногийн дараа битүүний өдөр тохиох гэж байгаа ч баярын ширээний гол зоог болох ууцнаас эхлээд, тавгийн идээ, гарын бэлэг эрэлт ихтэй хэвээр байна. Эрэлтийг дагаад хүнс, барааны үнэ ч өссөн байна гэдгийг иргэд хэлж байлаа. 

Иргэн Ж.Энхтуяа хоёр жилийн өмнө тэтгэвэртээ гарсан ахмад настан. Тэрбээр сар шинийн баярыг ёс болгон цар хүрээ багатай тэмдэглэдэг ч бараа бүтээгдэхүүний үнэ өндөр байгаа учраас баярын бэлтгэлдээ нийтдээ 3 сая орчим төгрөг зарцуулжээ. Ингэхдээ ууц худалдаж аваагүй, үүний оронд өвчүү тавихаар болсон гэнэ. Учир нь ууцны үнэ хэмжээнээсээ хамаарч 350 мянган төгрөгөөс эхэлж байгаа бөгөөд хамгийн үнэтэй 40-өөс дээш кг татах ууц 500-600 мянган төгрөг, харин үхрийн өвчүү 18 кг жинтэй нь 280 мянган төгрөгөөс эхэлж байгаа юм.

Харин хэвийн боов үнийн хувьд 5100-6800 төгрөгийн үнэтэй байна. Томоохон зах, худалдааны төв, цагаан сарын үзэсгэлэн худалдаанд үндэсний үйлдвэрлэгчид өөрсдийн нэрийн лангуугаа гаргасан учир жижиглэнгээс бусад бүх худалдаанд хэвийн боов үйлдвэрийн үнээр гарчээ. Тухайлбал, "Талх чихэр" ХК-ийн хэвийн боовны үнэ 250-600 граммтай нэр төрлөөс хамаарч нэг ширхэг нь 5300-12500 төгрөг, гавжийн дугуй 15 мянган төгрөг,  "Өгөөж чихэр боов" ХК-ийн хэвийн боов хоёр төрлөөр гарсан бөгөөд Хотол нь 10 ширхэгийн савлагаатай, угалз хэвийн боов нь ширхэг нь 5600 төгрөгийн үнэтэй худалдаанд гарчээ. Харин "Бамбууш" ХХК-ийн хэвийн боов багцаар гарсан бөгөөд зүсэлттэй есөн ширхэг боов, гурван ширхэг тахилын боов, нэг ширхэг суурь еэвэнтэй 95 мянган төгрөг, 21 ширхэг хэвийн боовтой тавгийн идээний том багц нь 220 мянган төгрөгөөр, зүсэлтгүй хэвийн боов нь төрлөөс хамаарч 5000-7000 төгрөгийн үнэтэй, "Суман гүн трейд" ХХК-ийн хэвийн боов 5000-5500 төгрөгөөр худалдаанд гарсан байна.

Бусад томоохон үйлдвэрийн хэвийн боовны дундаж 5500 төгрөг, зүсэлттэй нь 6500-7500, гүрмэлүүд 6000-9500 төгрөгийн хооронд үнэтэй байна.

Түүнчлэн бараа бүтээгдэхүүний үнээс гадна төр засгийн эргэж буцсан бодлого шийдвэрийг шүүмжлэх иргэд ч байлаа. Иргэн И.Ууганбаяр "Энэ жилийн цагаан сараар их будилж байна амрана, амрахгүй гэж өчнөөн хоног талцлаа. Үүнээс болоод хүмүүсийн хөдөө гадаа явах асуудал хойшилсон шиг байна. Цагаан сарын амралтын хугацаа нэмэгдсэн учраас нэмж худалдан авалт хийх шаардлагатай болсон, санхүү, цаг заваа зохицуулахаас эхлээд асуудал их гарч байна" гэж ярилаа.

БЭЛЭГНИЙ СОНГОЛТОД БЭЛЭН МӨНГӨ ДАВАМГАЙЛЖ БАЙНА

Иргэдийн хувьд цагаан сарын бэлэг сонгоно гэдэг том ажил. Арван жилийн өмнөхтэй харьцуулахад цагаан сарын бэлэг гэдэг зөвхөн орж ирсэн зочны гарыг цайлгах төдий биш болжээ.  Тиймээс тухайн хүнийхээ хэрэгцээнд нийцсэн бэлэг өгөхийг зорьдог больсон байна. Тэр ч утгаараа бэлгийн сонголт арвин болж, тэр бүрт чанартай үнэтэй бэлэг сонгох боломжгүй иргэд бэлэн мөнгөөр гар цайлгахыг илүүд үзэж байна. Үүнийг дагаад шинэ мөнгөн дэвсгэртийн эрэлт ихэсч, банкуудад энэ төрлийн үйлчилгээ авах хүсэлтэй иргэд олширчээ.

Зах худалдааны төвөөр үйлчлүүлж буй иргэд сар шинийн бэлэгтээ юу сонгож байгааг сонирхвол, ихэвчлэн чихэр, жимс, мөнгөн эдлэл, цагаан идээ, бэлэг дурсгалын зүйл худалдан авах аж. Үүнээс гадна эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүст худалдан авах бэлгийн сонголт харилцан адилгүй байна. Тухайлбал, эмэгтэйчүүдэд гоо сайхны бүтээгдэхүүн, гоёл чимэглэл, хувцас зэргийг худалдан авах бол, эрэгтэйчүүдэд цаг, арьсан эдлэл хэрэглэл, зангиа зэргийг худалдан авах нь түгээмэл байна.

Зах худалдааны төвүүдэд худалдаалж буй сар шинийн бэлгийн дундаж үнэ ханшийг харвал, гоо сайхны бүтээгдэхүүн 30,000-50,000 төгрөг, эмэгтэйчүүдэд зориулсан гоёл чимэглэл 50,000- 200,000 төгрөг хүртэл байх аж. Харин хүүхдийн тоглоом, хүүхдийн хувцас, хэрэглэлүүд 20,000-50,000 төгрөгийн үнэтэй байна. Монголчуудын хувьд сар шинийн баяр уламжлалаа хадгалах, гэр бүл, ураг төрлийн холбоогоо бататгах чухал ач холбогдолтой. Тиймээс цөөн хоног, олон хоног амарсан ялгаагүй иргэд баярын бэлтгэлээ хийж, сар шинийн баярын бэлтгэлдээ өндөр ач холбогдол өгч байна.

Гэрэл зургийг Л.Энх-Оргил