Ардчилсан намын дарга, Тэргүүн Шадар сайд Л.Гантөмөр цаг үеийн асуудлаар дараах тодруулгыг өглөө.

-Танай нам УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнхтуяагийн ёс зүйгүй үйлдэлд хариуцлага тооцох уу?

-Ц.Мөнхтуяа гишүүн боловсролын салбарт бугшсан авлигатай өнгөрсөн дөрвөн жил ганцаараа л хэрэлдэж, тэмцсэн биз дээ. Өнгөрсөн дөрвөн жил жагслаа, хэрэлдлээ, захирлуудтай туллаа, үзэлцлээ. Өнөөдөр хэн нэгэнтэй хэрэлдээгүй биз дээ. Ц.Мөнхтуяагийн тухай хэдэн жилийн өмнөх бичлэгүүдийг гаргаад сэвээд байгаа тухай мэдсэн, тэрийг нь тодорхой хүмүүс тараагаад байгаа тухай ч сонссон. Ардчилсан намын гишүүдийн нэр хүндэд халдах л зорилго байгаа байх.

-Ц.Мөнхтуяа гишүүн өөрөө “Мөнгөний хэрэгцээ гараад Багш нарын Үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны мөнгийг зарцуулсан гэж ярьсан шүү дээ?

-Мөнгөний маргааныг нь Ц.Мөнхтуяа гишүүнээс өөрөөс нь тодруулсан нь дээр.

Тэр байтугай хулгай дээрэм хийсэн хүмүүс ордноор дүүрэн хэсүүчилж байгаа.

Та нар багш хүнээр оролдох хэрэг байгаа юм уу. Би бол түүнийг мөнгө авсан гэж бодохгүй байна.

-Үнэн байвал яах вэ?

-Хүний мөнгө авсан бол хуулийн хариуцлага л хүлээнэ ш дээ.

-Анх нэр дэвшүүлэхдээ ямар шалгуураар энэ хүнийг жагсаалтад оруулсан юм бэ?

-Багш нарын төлөө зүтгэх хүнийг би оруулсан. Жирийн багш хүнийг УИХ-ын гишүүн болгосон. УИХ-д заавал мөнгөтэй, баян хүмүүс ордог биш жирийн багш, жирийн эмч ч болтугай орог гээд жагсаалтад оруулсан асуудал. Багш нарынхаа төлөө тэмцэж чаддаг, үзээтэй хүн ороосой л гэж.

-УИХ-ын Ёс зүйн хороогоор ёс зүйн асуудлыг нь хэлэлцэг гэж байгаа юм уу?

-УИХ өөрөө Ёс зүйн хороотой, ёс зүйн дүрэмтэй. Тэрэн дээр ярих байх.

-Ардчилсан намын Улс төрийн бодлогын зөвлөл хэзээ хуралдах вэ. Ц.Мөнхтуяа гишүүний асуудлыг ярих уу?

-Улс төрийн зөвлөл намынхаа бодлогын өөдөөс явсан хүмүүст хариуцлага тооцож амжаагүй байж, бусад асуудлыг ярих боломжгүй.

Үнэхээр Ц.Мөнхтуяа гишүүн хүнээс мөнгө төгрөг авсан байдаг бол хуулийн байгууллагаар эцэслээд шийдвэрээ гаргах хэрэгтэй.

Хуулийн байгууллагын шийдвэрт би хүндэтгэлтэй хандана.

-Элчин сайд нар болон консулын томилгоо олон нийтийн шүүмжлэл нэлээн дагуулж байна. Тэр дундаа танай намаас сонгогдсон Элчин, консулууд?

-Та нар яахаараа Ардчилсан намаас ганц нэг Элчин сайд, консул томилохоор эсэргүүцдэг юм бэ, би ойлгохгүй байна. Ардын намын сайдуудыг дуудаад нэгбүрчлэн хар л даа, хэн, хэн байгааг.

-Ардчилсан намын гишүүд Засгийн газрыг огцруулахаар гарын үсэг зурж эхэлсэн. Энэ процессыг та яаж харж байна вэ?

-Түлшнээс болоод Монгол хүний амь эрсэдсэнд бүгдээрээ л гашуудаж байгаа. Тэр зүйлийг улс төр болгосон процесс дунд, Хууль зүйн сайдын мэдээллийг та бүхэн харсан болов уу гэж бодож байна. Хүмүүс хөндлөнгөөс нь зохиол бичээд хэрхэн засгийг мухарлах, хэрхэн хил холболтын төмөр замыг нь зогсоох бодлого хийх вэ гэдэг бүх монгол хүний сэтгэлийг хөдөлгөх PR явсан. Хууль зүйн сайд тэр хүмүүсийг шалгаж байгаа тухайгаа ярьсан. Бичиг үйлдсэн, хохирогч нарыг цагдаа нар өмнөөс нь тодорхойлсон юм шиг тодорхойлолт бичсэн гээд зохион байгуулалттай юм хийсэн байсан.  Ийм юманд автаж байгаа хүмүүс байна. Ардчилсан нам бол намынхаа бодлогыг л дагах учиртай.

Нам бол Монгол Улсыг хөгжүүлэхийн төлөө, Улаанбаатарыг утаанаас нь салгахын төлөө л Засгийн газарт хамтарсан. Энэ ажлаа хийхийн төлөө бууж өгөхгүй явах зориг Ардчилсан намд байгаа.

Зориг алдаж байгаа, зүрх алдаж байгаа хүмүүс байна. Энэ хүмүүс бол намынхаа бодлого гарахаар намынхаа бодлогыг дагана гэдэгт эргэлзэхгүй байна.

-Сайжруулсан түлшинд гэр бүлээрээ хордож амиа алдаад байхаар гэр хорооллынхон энэ түлшийг хэрэглэхээсээ айж байна. Ийм байдлаар хэдий хугацаанд явах юм бэ?

-Угааргүй л болгох ёстой. Угааргүй болгох хамгийн том алхам бол орон суууцжуулах. Тэргүүн ээлжинд орон сууцжуулах бодлогоо хэрэгжүүлнэ. Ингэхийн тулд эрчим хүчний станцаа барина. Дулааны V станцаа барина. Дулааны 7 эх үүсвэрийг Улаанбаатар хотод шинээр байгуулъя, угаартдаггүй түлшний үйлдвэр байгуулах шийдвэрийг Засгийн газар гаргасан. 2027 он гэхэд угаар гаргадаггүй түлшний үйлдвэрийг байгуулна.  Намайг хүүхэд байхад ч гэсэн нүүрс түлдэг байхад хүмүүс угаартдаг байсан.

-Сайжруулсан түлш стандартын шаардлага хангаж байгаа юу, үгүй гэдэгт Засгийн газар эцсийн байдлаар хариулт өгч яагаад болдоггүй юм бэ?

-Тэрийг хариуцсан Онц байдлын сайд, тэр түлш үйлдвэрлэж байгаа хүмүүс хариулт өгнө шүү дээ. Угааргүй түлшийг үйлдвэрлэх хэрэгтэй. Өнөөдрийн түлш угаартай байгаа нь тодорхой байна. Харин түлшин дотор гадны хорт бодис хийсэн байна гэдэгт би итгэхгүй байгаа. Угаасаа нүүрс угаартуулдаг. Нүүрснээс угаартуулдаг хорыг нь ялгаж авсан үйлдвэр байгуулах шийдвэр гаргаад хоёр жилийн дараа ашиглалтад оруулна гээд зүтгэж байгаа.

-Засгийн газрыг огцруулах санаачлага гаргасан гишүүдэд Ардчилсан нам хариуцлага тооцно гэх нь үзэл санаатайгаа нийцэхгүй зөрчилдөж байна гэж намын зарим гишүүд тань шүүмжилж байна. Хэрвээ танай намын Улс төрийн зөвлөлөөс энэ хүмүүст хариуцлага тооцно гэвэл яг яах юм?

-Би 126 хүнийг нэр дэвшүүлэхдээ бүгдтэй нь гэрээ хийсэн байгаа. Намынхаа бодлогыг дагана гэсэн гэрээтэй. Зөрчвөл намаас хасна, улс төрийн дэмжлэг үзүүлэхгүй гэх мэт маш олон хариуцлага бий.

Засгийн газар байгуулагдаад дөнгөж зургаан сар болж байхад урваж байгаа хүмүүс цаашдаа энэ намд хань болох уу. Энийг бодох ёстой байхгүй юу.

Дараагийн сонгуульд энэ нам ийм хүмүүсийг нэр дэвшүүлэх үү, яах вэ. Ялсан байхад өөрийнхөө Засгийг унагана гээд явах нь байна ш дээ. Ялгаа алга байна шүү дээ. Ямар ч байсан Ардчилсан нам хийсэн гэрээнийхээ хүрээнд энэ улс орныг ядуурлаас гаргах үүрэгтэй.

Улс төрийн зөвлөлийн гишүүд энийг заавал ярина. Ойрын үед Улс төрийн зөвлөлийг хуралдаж Засгийн газартай холбоотой асуудлыг нэг талд нь гаргана. Энэний дараа дахиад намын бодлогыг сөрөөд явж байгаа бол энэ намын үйл хэргийг дэмжихгүй байна л гэсэн үг.

-АНУ-ын шинэ ерөнхийлөгч томилогдсонтой холбоотойгоор Монгол Улсын эдийн засагт ямар үр дагавар дагуулах вэ гэдэг нь асуудал болж байна. Хийсэн прогноз байна уу. Ямар арга хэмжээ авах вэ?

-Трампийн тарифын бодлого бол бүх улс орны эдийн засагт нөлөөлж байна. Сайнаар нөлөөлж байгаа гэх улс орон алга.

2025 он хамгийн тогтворгүй он болно гэдгийг олон улсын прогноз хэлж байна. Тогтворгүй орчинд бэлтгэлтэй ажиллах шаардлагатай.

Ингэхийн тулд импортын хүчин зүйлийн хамаарлыг хэрхэн бууруулах вэ, ханшаа яаж тогтвортой байлгах вэ, экспортын биет хэмжээг хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ гэдэг дээр онцгой анхаарахгүй бол ердийн горимоор ажиллах боломжгүй болсон. Яагаад гэвэл АНУ-ын тарифын бодлого өдөр болгон өөрчлөгдөж байна, энэнтэй холбоотой хөрөнгө орууллатын урсгал ч гэсэн өдөр болгон өөрчлөгдөж, зориулалтаа өөрчилж байна. Бид нар өөрсийнхөө гаргасан бодлогын ард гарахын тулд тууштай ажил хэрэгч л байх ёстой. Нэг ч өдөр ч амарч болохгүй.

-Сүүлийн өдрүүдэд валютын нөөц буурч байна. Нүүрсний экспорт ч хүнд байдалд орж байна?

-Экспортоо л нэмэгдүүлнэ. Сүүлийн 15 хоног Хятад улс цагаан сар хийлээ. Он гараад 40 хонож байна, тав хоногт нь шинэ жил, 15 хоног нь цагаан сар боллоо. Цаад талын худалдан авах хүмүүс амарсан. Бидний хувьд тогтвортой нийлүүлэх бодлогоо хийнэ.

Монголбанк бол мөнгөний бодлогоо барих үүрэгтэй. Бид бол экспортоо хангалттай барина, Засгийн газрын үүрэг нь.

Валютаа бид нар олоод ирнэ, тэрийг чулуу болгох нь Монголбанкны ажил хэрэг.

Валют зарж байгаа хүн нь Засгийн газар болоод Л.Гантөмөр биш. Энэ жлиийн хувьд онцгой юм нь өдөр болгон 1000 хүн гадаад руу явлаа. Энэ нь бараг 1 тэрбум ам.долларыг гадагшлуулсан байна. Тийм учраас 400 -500 сая ам.долларын хасахтай харагдаж байна. Ар дээр нь цагаан сарын импорт 200-300 сая ам.долларыг урамшуулж байна. Тийм учраас ирэх 7 хоног гэхэд Төв банк импортыг тодорхой хэмжээнд зохицуулах бодлогоо оруулж ирж, Засгийн газартайгаа зөвшилцөө гэдэг үүрэг чиглэл өгч байгаа. Төв банкны ерөнхийлөгч нь Засгийн газар дуудахаар хүрээд ирдэг хүн биш. Бие даасан хүн. Бид нэг чиглэл өгч байна. Яавал өдөр шөнөгүй нэмэгдэж байгаа автомашины импортыг багасгах вэ. Одоо бүр урьдчилгаагүй автомашины зээл олгодог боллоо. Хөл, толгойгүй нийлүүлэлт хийж байна. Хөл толгойгүй олон машин худалдаж аваад байвал хэдэн ч тэрбумын доллар байсан манайд тэсэхгүй гэдэг юм ярьж байна. Тэгэхээр импортын урсгалаа хэрхэн зохицуулах вэ, экспортоо хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ, тогтвортой байдлаа хадгалахын тулд өдөр шөнөгүй ажтллах шаардлага байгаа.

-Д.Цогтбаатар гишүүнийг эгүүлэн татах асуудал дээр та ямар байр суурьтай байна вэ. Улсын дээд шүүхийн шийдвэр гарсан ч одоо болтол бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлсэнгүй?

-Д.Цогтбаатар гишүүнийг УИХ-ын сонгуульд нэрийг нь дэвшүүлчихээд дараа нь татна гэдэг утгагүй ш дээ. Өмнө нь ийм шийдвэр гаргаж байхгүй яасан юм.

Бид нар бол ямар нэгэн байдлаар ял зэмтэй хүнийг дэвшүүлэхгүй байх үүрэгтэй.  Ял зэмгүй байгаа хүн нэр дэвших бүрэн эрхтэй. Тийм учраас залуу хүмүүсээр шууд хамаагүй оролддог нь буруу.

Г.ХОРОЛ