Тээврийн хэрэгслийн торгуулиа төлөөгүй жолооч нарт хариуцлага тооцож эхлээд 20 гаруй хонож байна. Уг журам хэрхэн хэрэгжиж байгаа талаар бид сурвалжиллаа.

Иргэн Д.Гомбосүрэн замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчсөн таван удаагийн торгуультай байсан ажээ. Түүнд оноосон торгуулиуд нь ихэвчлэн эгнээ, байр буруу эзэлсэн, гэрлэн дохио зөрчсөн үйлдлүүдэд оногдуулсан аж. Тэрбээр шинэ журмын талаар сайн ойлголтгүй байлаа. Хоёр хоногийн өмнө цагдаа зогсоогоод замын хөдөлгөөний дүрмийг таван удаа зөрчиж, 120 мянган төгрөгийн торгуультай байна гэж хэлжээ. Тэрбээр "Миний хувьд тэр дор нь торгуулиа төлсөн. Шинэ журамдаа шууд төлбөрийг барагдуулах эсвэл торгуулийн мөнгөн дүнгээ төлж дуусах хүртэл машиныг саатуулах журамтай юм билээ. Энэ гэхдээ олон удаагийн их мөнгөн дүнтэй торгуультай хүмүүст бол хэцүү л юм шиг санагдсан. Тухайн үед хүн мөнгөгүй байж болно. Бас машиныг нь журамлачих юм бол хэцүү. Гэхдээ дүрэм, журмаа л дагах байх. Жолооч нар хэрвээ торгуулсан бол тухай бүрт нь бага мөнгөн дүнтэй байхад нь төлчихвөл амар юм байна. Зөрчил гаргасан тохиолдолд хаана, хэзээ, ямар дүрэм зөрчсөн гээд гар утсанд мессеж ирж байна лээ. Хэрэв жолооч ямар нэг байдлаар замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчиж торгуулсан л бол төлөх нь үүрэг. Манайхан мэддэггүй юм уу, эсвэл хэнэггүй явж байж торгуулиа өсгөөд байдаг юм шиг” гэж ярив.

120 ГАРУЙ ЖОЛООЧИЙН ЖОЛООДОХ ЭРХИЙГ НЭГ ЖИЛИЙН ХУГАЦААГААР ХАССАН

Нийслэлийн хэмжээнд 800 мянга орчим тээврийн хэрэгсэл бүртгэлтэй байдаг. Эдгээр тээврийн хэрэгслээс өдөрт 450-500 мянган тээврийн хэрэгсэл нь замын хөдөлгөөнд оролцдог гэсэн судалгаа бий. Улсын хэмжээнд 2024 оны арваннэгэн сарын байдлаар 1 сая 700 мянган жолооч замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчиж Зөрчлийн тухай хуулиар бэлэн бус торгуулийн арга хэмжээ тооцуулсан. Үүнээс ойролцоогоор 870 мянга буюу 50 орчим хувь нь торгуулиа хуулийн хугацаанд төлж барагдуулаагүй байна. Зөрчлийн тухай хуульд торгуулиа хуульд заасан хугацаанд буюу 15 хоногийн дотор төлсөн тохиолдолд 50 хувь хөнгөрүүлэх, хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй буюу 15 хоногоос хэтрүүлсэн тохиолдолд 50 хувиар нэмэгдүүлнэ.  Торгуулийг сар бүр 10 хувиар нэмэгдүүлж тухай бүр нэмэгдүүлсэн дүнгээр  жолоочийн бүртгэлтэй гар утас болон И-Монголиагаар дамжуулж хүргэнэ гэж Тээврийн цагдаагийн албанаас мэдээлэв.

“Өнөөдрийн байдлаар 3-10 хүртэлх торгуультай 300 мянга орчим, 100-аас дээш торгуультай 500 орчим жолооч байна. Эдгээр жолооч нарыг хяналт шалгалтаар илрүүлж, торгууль төлөх ажлыг зохион байгуулан ажиллаж байна. Торгуулийн хэмжээ 450 мянга буюу түүнээс дээш хэмжээтэй байвал шүүх рүү шилжүүлээд эрх бүхий албан тушаалтанд шүүхээр шийдүүлэх хүсэлтийн хамт явуулж, тухайн жолоочийг нийтэд тустай ажил хийлгэх шийдвэр гаргаснаар нийтэд тустай ажил хийж, торгуулиа барагдуулахаар байгаа.

Өнөөдрийн байдлаар 120 гаруй жолоочийн жолоодох эрхийг нэг жилийн хугацаагаар хассан байна”

Тухайлбал, Зөрчлийн тухай хуулийн 14.7.31 “Жолооч замын хөдөлгөөний дүрэмд заасан тээврийн хэрэгслийн хурдыг зөвшөөрөгдсөн дээд хязгаараас 10-50 хүртэл хувиар хэтрүүлсэн бол хүнийг 50 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно” гэсний дагуу 50,000 төгрөгөөр торгуулсан бол дээрх журам аргачлалын дагуу таны торгууль 75,000 төгрөг болж нэмэгдэнэ. Хуульд заасан хугацаанд торгуулиа төлөөгүй тохиолдолд торгох шийтгэлийг биелүүлж дуусах хүртэл хугацаанд тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг хязгаарлаж, тээврийн хэрэгслийг хууль, журамд заасны дагуу тусгай талбайд хүргэх буюу өөрөөр хэлбэл түр саатуулах хашаанд зөөж шилжүүлэх юм.

Нийт торгуулийн дүн 50 хүртэл хувиар нэмэгдүүлж тухайн хугацаандаа торгуулиа төлөөгүй бол эрх бүхий албан тушаалтан шүүхэд хүсэлт гаргаж, шүүхийн журмаар албадан гүйцэтгүүлэх, нийтэд тустай ажил хийлгэх шийтгэлээр солих санал хүргүүлнэ.

Гэхдээ нийтэд тустай ажил хийлгэх шийтгэлийг хөдөлмөрийн чадвараа бүрэн алдсан хүнд, биеийн эрүүл мэндэд шууд нөлөөлөхүйц нийтэд тустай ажил хийлгэх шийтгэлийг жирэмсэн эмэгтэй, 55 дээш насны эмэгтэй, 60 дээш насны эрэгтэй хүнд оногдуулахгүй байхаар журамд тусгажээ.

АВТО ЗАМЫН КАМЕРЫН ХЯНАЛТААР 1,3 сая ЖОЛООЧИЙН ЗӨРЧЛИЙГ ИЛРҮҮЛЖЭЭ

Энэ бүх машиныг бүгдийг нь зогсоогоод торгуулийг барагдуулах боломжгүй. Тэгэхээр камерын хяналтаар мөн илрүүлдэг. Нийслэлийн хэмжээнд автозамын 80 гаруй байршилд камер суурилуулан замын хөдөлгөөний дүрмийг хянадаг байсан. Тэгвэл уг камерын тоог нэмэгдүүлжээ. Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвөөс Улаанбаатар хотын авто замын 176 уулзвар, гарцыг бүрэн камержуулж, камерын удирдлагын нэгдсэн болон есөн дүүргийн дэд төвтэй холбосон байна. Ингэснээр жолооч нарын хамгийн их зөрчдөг гэрлэн дохио зөрчсөн, “зогс” шугам давж зогссон, эгнээ байр буруу эзэлсэн, үргэлжилсэн цагаан зураас давж эргэсэн зэрэг зөрчлүүдийг түргэн шуурхай илрүүлэх боломж бүрдэж буй. Камерын хяналтаар илрүүлсэн зөрчлийг холбогдох байгууллагууд руу илгээх юм байна. Мөн жолоочийн бүртгэлтэй гар утсанд зурвасаар илгээхээс гадна Монгол шуудангаар гэрийн хаягаар нь торгуулийн мэдээллийг хүргүүлэх аж.

2024 онд авто замын камерын хяналтаар 1 сая 300 мянган жолоочийн зөрчлийг илрүүлжээ.

Замын цагдаагийн хэлж буйгаар, жолооч нар "Одоо надад наад торгуулийг чинь төлөх мөнгө байхгүй, би ийм олон удаа зөрчил гаргаагүй" гэх хариултыг хэлдэг. Мөн торгуулийн мөнгөн дүн болон зөрчил гаргасан тоог нь хэлэхээр нь ихэнх нь уурладаг. Бид ажлаа л хийж байгаа. Зарим хүмүүс уурлаад өөдөөс хэрэлдээд шаардлага биелүүлэхгүй тохиолдол олон гардаг" гэдгийг хэлж байлаа.