Төрийн цахим үйлчилгээний нэгдсэн E-Mongolia системд "Иргэд, олон нийтээс аудитын сэдэвт санал авах үйлчилгээ"-г нэвтрүүлэх арга хэмжээ өнөөдөр /2025.01.20/ боллоо.

Төрийн аудитын тухай хуулийн 7.1 дүгээр зүйлийн дагуу Монгол Улсын Еренхий аудитор аудитын сэдвийг УИХ-ын Төсвийн байнгын хороонд танилцуулж, шийдвэрлүүлдэг. УИХ-ын Төсвийн байнгын хороонд шийдвэрлүүлэх аудитын сэдвийг дараах байдлаар ангилна.

• Хуульд заасны дагуу гүйцэтгэдэг аудит
• Төрийн аудитын байгууллагын бодлогоор гүйцэтгэх аудит

Харин хуульд заасны дагуу гүйцэтгэдэг аудитаас бусад аудитын сэдвийг батлахдаа дараах хүчин зүйлийг үндэслэнэ. Тухайлбал,

• Тухайн сэдвээр урьдчилсан судалгаа, тооцоолол хийгдсэн байх
• Төсөв, санхүү, хугацаа болон хүний нөөцийн чадавхтай байх
• Иргэд, олон нийтийн анхааралд байгаа үнэн зөв хариу хүссэн нийтийн ашиг сонирхлыг хөндсөн асуудал байх
• Төрийн аудитын байгууллагын аудитын сэдэвт санал авах хугацаанд иргэд, олон нийтээс ирүүлсэн санал.

Үүний дагуу иргэд, олон нийтийн байгууллагын аудитын сэдэвт өгөх саналыг жилийн турш хүлээн авч, жил бүрийн хоёрдугаар сарын 05-ны дотор нэгтгэх юм байна. Иргэд, олон нийтийн байгууллагаас аудитын сэдэвт санал авах зорилгоор E-Mongolia терийн цахим үйлчилгээгээр авч эхэлжээ.

Та төрийн аудитын хураангуй тайлантай ЭНД дарж танилцана уу.

Монгол Улсын Ерөнхий аудиторын орлогч З.Цэдэнжав "Хараат бус төрийн аудитын үр дүнд Засгийн газрын болон төрийн салбарын байгууллагын ил тод, хариуцлагатай байдлыг нэмэгдүүлж, улмаар иргэдэд хүргэх төрийн үйлчилгээний үр нөлөөг сайжруулах зөвлөмж өгөх нь Төрийн аудитын байгууллагын эрхэм зорилго юм. Төрийн аудитын шалгагдагч гэдэг нь төсвийн мөнгөөр санхүүжиж буй төрийн байгууллага, төрийн болон орон нутгийн өмчийн аж ахуйн нэгж болон нийтийн өмчийг захиран зарцуулах эрх олгогдсон этгээдүүдийг хэлдэг. Харин төрийн аудиторууд эдгээр байгууллагууд төрийн нөөцийг зөв захиран зарцуулж байгаа эсэхийг шалгах, хянах, дүгнэлт гаргаж зөвлөмж өгч байгаа үйл явцыг Төрийн аудит гэнэ. Төрийн аудитаар төрийн байгууллагууд нь төсөв буюу татвар төлөгчдийн мөнгийг ил тод, хариуцлагатай, зүй зохистой, үр ашигтай зарцуулж буй эсэхэд дүгнэлт гаргадаг бөгөөд аудитын тайланг иргэд болон түүний төлөөллийн байгууллага болох УИХ, ИТХ-д тайлагнадаг.

Төрийн аудитын шалгагдагчийн жишээ:

• Засгийн газар, түүний харьяа байгууллага,
• Улсын сургууль, цэцэрлэгүүд.
• Төрөөс санхүүжилт авдаг эмнэлэг,
• Терийн өмчит компаниуд.
• Орон нутгийн засаг захиргааны байгууллага,
• Нийтийн өмчийг захиран зарцуулах эрх бүхий этгээдүүд.
• Төрийн нэрийн өмнөөс түүний чиг үүргийг гэрээгээр шилжүүлэн авсан этгээдүүд зэрэг болно.

Энгийнээр хэлбэл, төсвийн хөрөнгийг зүй зохистой, үр ашигтай, хуулийн дагуу зарцуулж байна уу гэдгийг шалгаж, хариулт өгдөг. Энэ нь төрийн үйлчилгээг зориулалтын дагуу ажиллуулахын зэрэгцээ үрэлгэн байдал, залилан, авлигаас урьдчилан сэргийлэхэд тусалдаг. Төрийн үйлчилгээний хариуцлагатай байдал нь иргэдэд, нийгэмд эерэг нөлөө үзүүлнэ. Түүнчлэн иргэд төрийн хяналтын хэрэгжүүлэхэд хялбараар оролцох боломжтой болж буйгаараа ач холбогдолтой" гэлээ.