УИХ-ын гишүүн Н.Номтойбаяр өнөөдөр /2025.01.16/ мэдээлэл хийлээ.

Тэрбээр, УИХ-ын намрын чуулганаар УИХ-д суудалтай "Үндэсний эвсэл"-ийн дөрвөн гишүүн нийт найман ажлын хэсэгт орж ажиллаа. Үүнээс гадна бид агаарын бохирдлыг бууруулах хүрээнд тодорхой судалгааны ажлыг хийж, эдийн засгийн чиг баримжаатай, шинжлэх ухааны тооцоолол дээр үндэслэж, богино хугацаанд агаарын бохирдлыг бууруулах боломжтой юм байна гэдэг дүгнэлтийг урьдчилсан байдлаар гаргаад байна. Тиймдээ ч боломж олговол агаарын бохирдолтой богино хугацаанд тэмцэж, гайхамшгийг харуулж чадна гэдгээ миний бие ам бардам мэдэгдсэн. Энэ мэдэгдлийн дараа УИХ-д суудалтай намууд зөвшилцөж, агаарын бохирдолтой тэмцэхэд хамтарч ажиллах саналыг тавьснаар өчигдөр Засгийн газраас манайд хандсан буюу хамтарч ажиллах албан бичгийг хүргүүлээд байна.

"Үндэсний эвсэл"-ийг бүрдүүлж байгаа намын удирдлагууд болон УИХ-ын гишүүдтэйгээ энэ саналыг зөвшилцөж, ирэх Бямба гаригт /2025.01.18/ Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хороотой хамтарч ажиллах ажил эхэлж байна. Үүний цаана юу байна вэ гэхээр нэгдүгээрт, улс үндэстний гамшиг болсон томоохон асуудлууд дээр улс төрийн намууд хил хязгаар тогтоож, улс төржихгүйгээр хамтарч ажиллая гэдэг зарчим тогтоож байгаа.

Хоёрдугаарт, нийслэл болон 21 аймагт үүсээд байгаа агаарын бохирдлын асуудалд хандаж байгаа хандлага, бодлого шийдвэр бол үнэхээр XX зууны сэтгэхүйд байгаа гэж би шүүмжлэлтэй хандаж байна.

Тэгэхээр илүү эдийн засгийн чиг баримжаатай, нийгэм, эдийн засгийн хууль эрх зүйн шинэчлэлтийн асуудал хөндөгдөнө. Тиймээс УИХ-ын дарга болон даргын зөвлөлтэй ярилцсаны үндсэн дээр Үндсэн хуулийг удирдлага болгож УИХ-аас ажлын хэсэг гарч Засгийн газартай хамтарч ажиллах нь зүйтэй юм гэдэг эрх зүйн шийдвэрийг өчигдөр гаргасан. Холбогдох бэлтгэл ажлууд явагдаж байна. Хоёрдугаар сарын 7-нд утаатай холбоотой УИХ-ын сонсгол болно. Энэ сонсголыг дүгнэж, үүнтэй уялдуулж ажлын хэсэг гарч ажиллана гэлээ.

Үүний дараа УИХ-ын гишүүн Н.Номтойбаяр сэтгүүлчдийн асуултад хариулт өглөө. 

-УИХ-ын даргын дэргэдэх ажлын хэсэг байгуулагдсан гэж ойлгож болох уу?

-Хуулийн гаргалгаа нь бол тийм. Үндэсний эвсэл Засгийн газарт хамтраагүй субъект. Тэгэхээр хууль тогтоох засаглал гүйцэтгэх засаглалынхаа үйл ажиллагаанд оролцоно гэдэг бол Үндсэн хуулиараа хориотой зүйл. Харин утааны асуудал бол тэр чигтээ хүний ажил амьдрал, эдийн засагтай холбоотой асуудал. Үүнд татварын хөнгөлөлт, чөлөөлөлт, ипотекийн зээл, хөдөлмөрийн үнэлэмж, нийгмийн даатгал, эрүүл эдийн засгийн тогтолцоо зэрэг асуудлууд хөндөгдөнө. Мөн халамж, аж ахуй нэгж, компаниудыг дэмжих эрх зүйн орчны асуудал хөндөгдөнө. Тэгэхээр эрх зүйтэй холбоотой асуудлуудаа бид УИХ дээр аваад явъя. Энэ хүрээнд Засгийн газартайгаа хамтарч ажиллая л гэж байгаа юм.

Яндан хөөлөх, зуух тараах, хагас кокс зэрэг асуудлыг хуулийн хэм хэмжээгээрээ хотын захиргаа хийгээд явна.

Харин агаарын бохирдлын асуудлыг шийдэхийн зэрэгцээ эдийн засгаа тэлэх буюу шинэ төрлийн бизнесүүдийг хөгжүүлэх боломж байгаа. Үүнийг эрх зүйн замаар хэрхэн дэмжих, яаж таатай нөхцөл бүрдүүлж, иргэдийн орлогыг нэмэх гэдэгт л бид эрх зүйн таатай орчныг бүрдүүлэх хүрээнд Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хороотой хамтарч ажиллах зохицуулалт байгаа.

-Та агаарын бохирдлыг богино хугацаанд бууруулж гайхамшиг үзүүлнэ гэсэн. Тэгвэл энэ гайхамшгийг үзүүлэх арга хэрэгсэл нь юу байх вэ?

-Ирэх Бямба гаригт Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хороо хуралдана. Суурь зарчмаа юун дээр барьж байна гэхээр иргэн баян бол улс баян гэдэг концепци. Орлоготой, амьдралын боломж санхүү нь хангалттай байгаа хүн нүүрс түлээд таван ханатай гэрт амьдрахгүй л байхгүй юу. Тэгэхээр иргэдийнхээ орлогыг яаж нэмж, аж ахуй нэгжид хэрхэн таатай орчныг бүрдүүлэх вэ гэдэг Үндэсний эвслийн гол улс төрийн үзэл санаа болсон хувийн хэвшлийг дэмжих суурин дээр явж байгаа. Энэ маань дотроо задаргаатай. Эдийн засгийн мэргэжлийн хүмүүс, эрдэмтэн шинжээч, судлаачидтай хамтарч ажиллаад явна.

Утаа бол ядууралтай шууд холбоотой. Ядуурлын эх үүсвэр ажлын байр. Маш олон татваруудтай. Энэ бол эдийн засгийн л асуудал.

Татвар, шимтгэл, торгууль бүх зүйл өндөр. Хөдөлмөр эрхэлж байгаа ч зардал нь орлогоосоо давчихаад л байгаа. хүн цалингаасаа 10-15 хувийн хуримтлал үүсгэж чадаж байвал орон сууцныхаа асуудлыг бодолгүй л яахав. чиг баримжаа бол ердөө энэ. Илбэ үзүүлж гайхамшиг үзүүлэх гээд байгаа зүйл огт байхгүй. Цэвэр эдийн засгийн арга замаар агаарын бохирдлыг бууруулъя гэж байгаа.