Санхүүгийн зохицуулах хорооны Хяналтын зөвлөлийн дарга, гишүүнийг томилох, чөлөөлөх тухай асуудлыг хэлэлцлээ. Нэр дэвшигчдийн талаар гаргасан Эдийн засгийн байнгын хорооны санал дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн С.Цэнгүүн танилцуулав. Тэрбээр Санхүүгийн зохицуулах хорооны Хяналтын зөвлөлийн даргаар М.Буяндэлгэрийг, зөвлөлийн гишүүнээр О.Оч, Б.Энхбаяр нарыг томилуулах саналыг олонх дэмжсэн бол бүрэн эрхийн хугацаа нь дуусгавар болсон Р.Ринчинбазарыг СЗХ-ын Хяналтын зөвлөлийн даргаас, Б.Амарсанаа, Д.Цэрэнбадам нарыг гишүүнээс чөлөөлөх саналыг олонх дэмжсэн" гэв.

Хууль зүйн байнгын хорооны дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн У.Отгонбаяр танилцууллаа. Тэрбээр "Нэр дэвшигч Ч.Сайнбилэг, С.Халиунаа нарыг олонх дэмжиж, СЗХ-ны Хяналтын зөвлөлийн гишүүнээр томилох нь зүйтэй гэж үзсэн. Мөн Хяналтын зөвлөлийн гишүүний бүрэн эрх дууссан Ж.Эрдэнэбилэгийг чөлөөлөх асуудлыг олонх дэмжсэн гэв. 

УИХ-ын гишүүд асуулт асууж байна. 

УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг:

-Санхүүгийн сектор эрүүл, хяналттай байж олон ажлын байрыг бий болгоно. Олонхоороо УИХ шийдэж байгаа ч ашиг сонирхол гаргахгүй байхад анхаарах ёстой. Өмнө нь үүсгэсэн бүх өрийн бондуудыг хямд эх үүсвэрээр солих, төсөвт дарамт учруулахгүй байх, Монгол Улсыг хар, саарал жагсаалтаас гаргах ажлын хэлэлцээр дээр төлөөлж байсан залуусыг ийм зүйлээр мухарлаж байна. Үүн шиг шинэ хүмүүс томилохдоо сайн бодоорой. Өнөөдөр өөрийнхөө намтар дээр ажилласан байгууллагаа бичиж чадахгүй байгаа хүн орж ирсэн байна. Би асуусан. Өөрийнхөө ажилласан "BBS" банк бус санхүүгийн байгууллага, Төрийн банкинд ажиллаж байснаа бичиж чадахгүй хүн нэр дэвшиж байна. Би "Та яагаад энэ байгууллагуудаа бичихгүй байна вэ" гэсэн "Маягт нь гуравхан нүдтэй, багтаагүй" гэж хариулаад бодлогын хэдэн асуултад хариулж чадахгүй, асуултаа тэмдэглэж авч чаддаггүй хүнийг томилох гэж байж чадвартай залуусаа шоглодгоо болих хэрэгтэй. Тэгээд бодно биз. Ч.Сайнбилэг та хариул. Ямар эрх ашиг байна вэ?

Нэр дэвшигч Ч.Сайнбилэг:

-Миний хувьд "BBS бэлт" ББСБ-ыг 2009 онд үүсгэн байгуулж, 2012 он хүртэл ажиллаж байгаад, өөр өмчлөгчид гэрээгээр шилжүүлж өгсөн. Гараараа анкет бичих нөхцөл байдалтай байсан. Компьютер дээр бичих боломжтой ч цаг хугацааны хувьд боломжгүй байсан. Би өөрийгөө нэр дэвшүүлэхдээ гол төвлөрч, урт хугацаанд ажилласан ажлуудаа бичсэн. Төрийн банкны хувьд 6 сарын хугацаатай ТУЗ-ийн хараат бус гишүүнээр ажиллаж байсан юм. 

Тэрнээс биш нэр дэвшиж, албан тушаалд томилогдвол бусдын нөлөөнд автахгүйгээр өөрийн итгэл үнэмшлээр ажиллах болно. 

УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг:

-Ийм л хандлага гаргаж байгаа юм. Бид үнэхээр боловсролтой залуусыг шоглочихоод анкет бөглөх цаг хугацаа байгаагүй гэж хэнийг доромжлоод байгаа юм бэ. УИХ-ын босго ийм намхан болсон юм уу. Чухал албан тушаалд бэлтгэж чадаагүй хүн бусдын төлөө ажиллахгүй. Энэ удаа чимээгүй байя гэсэн дуугарахгүй өнгөрч болохгүй юм байна. УИХ-ын гишүүд битгий дэмжиж санал өгөөрэй. 

УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ:

-Чадварлаг залуус орж ирж байна. П.Сайнзориг гишүүний хэлсэн нь бас үнэн. Хяналтын зөвлөлийн даргад нэр дэвшигч М.Буяндэлгэр гэж хүн байна. Бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлалын бодлогоо баталсан. Энэ хүрээнд 14 мега төсөл хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна. М.Буяндэлгэр энэ ажилд сууж ажиллаж байсныг онцлоё. 

Санхүүгийн зохицуулах хорооны орон тооны бус гишүүнийг томилох, чөлөөлөх тухай асуудал хэлэлцэж байна. Нэр дэвшигчдийн талаар гаргасан Эдийн засгийн байнгын хорооны санал дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Н.Батсүмбэрэл танилцууллаа. Тэрбээр СЗХ-ны орон тооны бус гишүүнд Б.Саруул, Л.Сонор, Ш.Хандсүрэн нарыг нэр дэвшүүлсэн талаар танилцуулав. 

УИХ-ын гишүүд асуулт асууж байна.

УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ:

-Жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдэд учирдаг саад бэрхшээлийг арилгах тал дээр ямар бодолтой явдаг вэ. Улсын санхүүгийн тогтолцоог тогтвортой болгохын тулд ямар өөрчлөлт хийх шаардлагатай вэ. Даатгал, уламжлалт банкнаас гадна өөр шинэ салбаруудад зохицуулалт хийхэд ямар бодолтой явдаг вэ. Энэ зах зээлийн хяналтыг хэрхэн хийх ёстой вэ?

Нэр дэвшигч Л.Сонор:

-Яг одоо Монголд хэрэгжиж байгаа хууль журмын хүрээнд жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих Зээлийн батлан даалтын сангийн тогтолцоо ажиллаж байгаа. Энэ тогтолцоо бүрдээд 10 гаруй жил болж байна. Барьцаа хөрөнгийн шаардлага хангалтгүй байдаг. Батлан даалтад гаргаж, ЖДҮЭХ-дэд санхүүгийн боломж нээх зохицуулалттай. Урт хугацааны механизм бол хөрөнгийн зах зээл байдаг. Банкны хувьд богино хугацаанд санхүүжүүлдэг бол хөрөнгийн зах зээлд бонд, үнэт цаас хэлбэрээр уян хатан байдлыг сайжруулж, индексүүд дээр сайжруулах боломж бий. 

Нэр дэвшигч Б.Саруул:

-Ил тод байдлыг дэмжиж, төрийн үйлчилгээ хүнд сурталгүй байх ёстой. Тогтвортой байдлын зөвлөлийн дагуу СЗХ гишүүнээр оролцдог. Одоо 80 хувь банк давамгайлсан, 15 хувийг хөрөнгийн зах зээл эзэлж байна. Үүнийг нэмэгдүүлж, томоохон төрийн өмчит компаниудыг нээлттэй болгох тал дээр анхаарах шаардлага байгаа. Ингэхдээ хөрөнгө оруулагчдыг татаж, дэмжих нь зүйтэй. Улсынхаа зээлжих зэрэглэлд анхаарах шаардлагатай. Үүнийгээ батжуулж, нэмэгдүүлэхэд хамтран ажиллах нь чухал. Эрсдэлд суурилсан хяналт шалгалтыг хийхээ багасгаж, их хэмжээний хөрөнгө эргэлдэж буй аж ахуйн нэгжүүдэд хяналтыг давтамжтайгаар хийх журам гарч, нэг чигт хараад явж байгаа. 

Нэр дэвшигч Ш.Хандсүрэн:

-Хяналт шалгалтын ажиллагааг тодорхой болгох шаардлагатай. Зөвшөөрөл, мөнгөний эх үүсвэрийн тухай яригдсангүй. Чухал асуудал бол хөрөнгө оруулагчдын мөнгөн хөрөнгийн эх үүсвэр хууль ёсоор олсон орлого байх тухай хуулийн зохицуулалттай. Энийг тодорхой болгосноор цахимжуулах асуудлыг бүрэн шийдэх боломжтой гэж харж байна. Хүүгийн асуудал яригддаг. ББСБ зах зээлээс мөнгө татахдаа өндөр хүүтэй эх үүсвэр татдаг. Хяналт шалгалтын аргаар энийг зохицуулах боломжтой. 

УИХ-ын гишүүн Ө.Шижир:

-Нийтийн албанд Нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх хуулийн дагуу банк бус, даатгалын бизнес эрхэлдэг УИХ-ын гишүүд энэ томилгоон дээр өөрсдөө сайн дураараа санал өгөхгүй байхыг хүсч байна. Яагаад гэхээр өөрөө тэр салбарт бизнес хийж байж өөрийн хамаатнаа томилж байгаа ийм тохиолдол болж байна. 

СЗХ дээр байгаа жижиг хувьцаа эзэмшигчдийн гомдлыг хэрхэн шийддэг вэ. СЗХ-ны хууль журмыг хэрэгжүүлдэггүй компаниуд байгаа. Үүнийг яаж шийдвэрлэх вэ. Мөн 555 ББСБ үйл ажиллагаа явуулж, 5.2 их наяд төгрөгийн зээл иргэдэд олгосон байна. Мөн койны хохирлын асуудал одоо хүртэл шийдэгдээгүй. Татвар төлөх үү?

Нэр дэвшигч Л.Сонор:

-Сүүлийн 30 жил жижиг хувьцаа эзэмшигчидтэй холбоотой асуудал үүсч байна. Шүүхээр маргаан үүсдэг. 2024 онд батлагдсан Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн дагуу сайжруулах хэрэгтэй байгаа. Тусгайлсан хуулийн зохицуулалтыг нарийвчлах ажилд анхаарна. Мөн энэ асуудалд технологийн дэвшлийг нэвтрүүлэх боломжтой. Жишээлбэл, Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төвөөр дамжуулан жижиг хувьцаа эзэмшигчид жил бүрийн хувьцаа эзэмшигчдийн хуралдаа саналаа хэлж, технологи ашиглах нөхцөл байдлыг бүрдүүлэх хэрэгтэй. 

Банкны салбарын хэрэглээний зээлүүдэд тодорхой хязгаарлалт хийсэн боловч өнгөрсөн жилүүдэд энэ төрлийн зээл нэмэгдэх асуудал байсан. 

УИХ-ын гишүүн Д.Ганбат:

-Ийм л болчихоод байна. Асууна, олигтой хариулт хэлж чаддаггүй. Тодорхой асуулт асуусан. Малчид яагаад өндөр хүүтэй зээл авсан юм бэ. Үндсэн хуульдаа мал төрийн хамгаалалтад байна гэсэн. Орон тооны бус гишүүд нь баахан төрийн албанд ажилласнаа гайхуулаад байх юм. Хувийн хэвшил гэж байхгүй юм уу. Тэнд очиж ажиллачихаад хувийн хэвшлийнхнийг дарамталж, хаадаг. Хувийн хэвшилд ажиллах орон зай алга. 

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан:

-Санал нэг байна. Банкны хүү, ББСБ-аас олгож байгаа зээлийн хүү иргэдийн орлого, бизнест нийцэхгүй өндөр байгаа. УИХ-аас хууль эрх зүйн орчинд сайжруулалт хийх замаар зээлийн хүүг бууруулах алхмуудыг хийнэ. Үүнд шинээр сонгогдож байгаа СЗХ-ны дарга, орон тооны бус гишүүд, хяналтын зөвлөл, Монголбанкны Мөнгөний бодлогын хорооны гишүүд, орон тооны болон орон тооны бус гишүүд идэвхийлэн ажиллах ёстой. Учир нь өмнөх гишүүдийн хугацаа дуусч, хэд хэдэн жил болсон мөртлөө өөрчилж шинэчлээгүй.

Сонгогдсон орон тооны бус гишүүд ажил хариуцаж байгаа эсэх нь тодорхойгүй байдаг учраас шинэ томилгоог цогцоор нь хийж байгаа юм. Идэвхтэй ажиллаж, хуулиар хүлээсэн үүргээ гүйцэтгэх ёстой. Иргэдийн эрх ашгийг маш ихээр зөрчиж байна. Хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалах чиглэлд анхаарна. Яагаад бизнесийн зээл 18 хувь, хэрэглээний зээл 24 хувьтай байгаа юм бэ. Арилжааны банкууд богино хугацаатай, өндөр хүүтэй зээлд анхаарч байгаа асуудалд УИХ онцгой анхаарч ажиллана. 

УИХ-ын гишүүд асуулт дууслаа. Байнгын хорооны саналаар СЗХ-ны орон тооны бус гишүүнийг томилох санал хураалтыг хүн нэг бүрээр явуулж, Б.Саруулыг 55 гишүүн буюу 51.1 хувиар, Л.Саруулыг 39 гишүүн буюу 43.3 хувиар дэмжсэнгүй. 

Сангийн сайд Б.Жавхлан:

-Санал өгч чадсангүй, дахин санал хурааж өгөөч.

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан:

-Тамгын газраас санал хураалт дээр горимын санал гаргах боломжтой юу?

УИХ-ын Тамгын газрын Тэргүүн дэд дарга Ч.Ариунхур:

-Дэгийн тухай хуулийн дагуу УИХ-ын гишүүн горимын санал гаргаж болно. Нууц санал хураалтаа өөрөө нотлох үүрэг хүлээнэ. 

Б.Жавхлан сайдын горимын саналыг 41.2 хувиар дэмжсэнгүй. Нэр дэвшигч Ш.Хандсүрэнг орон тооны бус гишүүнээр томилохыг дэмжих нууц санал хураалтаар 55 гишүүн буюу 61.1 хувиар дэмжигдлээ. Үргэлжлүүлэн СЗХ-ны орон тооны бус гишүүн Б.Батхишиг, Н.Мандуул, Б.Баярдаваа нарыг үүрэгт ажлаас чөлөөлөх нууц санал хураалт явуулж, 55 гишүүн буюу 61.1 хувь нь дэмжлээ. УИХ-ын тогтоол батлагдсанд тооцлоо. 

Санхүүгийн зохицуулах хорооны дарга, зарим гишүүнийг томилох, чөлөөлөх тухай асуудлыг хэлэлцлээ. Нэр дэвшигчийн талаар гаргасан Эдийн засгийн байнгын хорооны санал дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн М.Мандхай танилцуулж, танилцуулгыг УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан уншиж танилцууллаа. 

Т.Жамбаажамцыг Санхүүгийн зохицуулах хорооны даргын албан тушаалд томилохоор нэр дэвшүүлж байна. Тэрбээр 1982 онд Баянхонгор аймагт төрсөн. Ам бүл зургаа. Эхнэр дөрвөн хүүхдийн хамт амьдардаг. 

Тэрбээр, 2006 онд Монгол Улсын их сургуулийн Хууль зүйн сургуулийг эрх зүйч мэргэжлээр төгсөж, 2017 онд Санхүү, эдийн засгийн их сургуульд бизнесийн удирдлагын магистрын зэрэг хамгаалжээ.

Нэр дэвшигч 2006 оноос Санхүүгийн зохицуулах хороонд мэргэжилтнээр ажиллаж эхлээд тус байгууллагад нийтдээ 16 жил ажилласан байна.

Тодруулбал, 2006-2007 онд Хяналт шалгалтын газрын мэргэжилтэн, 2007-2009 онд Үнэт цаасны газарт мэргэжилтэн, 2009-2011 онд  Үнэт цаасны газрын хянан шалгагч; 2011-2013 онд Үнэт цаасны газрын ахлах хянан шалгагч; 2013-2014 онд Хөрөнгийн зах зээлийн бодлого, төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга; 2014-2015 онд Үнэт цаасны газрын дарга; 2015-2016 онд Хяналт шалгалтын газрын орлогч дарга; 2016 оноос одоог хүртэл Ажлын албаны даргын албан тушаалыг хашиж байгаа аж.

Япон, Англи, Малайз, Энэтхэг, Египет, Солонгос, Хятад, Америк зэрэг улсад санхүүгийн хөрөнгийн зах зээлийн чиглэлээр богино болон дунд хугацааны сургалтад хамрагдсан. 2010-2012 онд Нью-Йорк хөрөнгийн бирж, Лондоны хөрөнгийн бирж, Хонгконгийн хөрөнгийн бирж, АНУ-ын Хөрөнгө оруулалтын банк, Үнэт цаасны хороонд дадлагажигчаар суралцсан байна. 2011 онд БНСУ-ын Хөрөнгө оруулалтын банк болох “Leading Investment & Securities”-т гурван сарын хугацаанд дадлагажиж тус тус мэргэжил дээшлүүлсэн байна.

УИХ-ын гишүүд асуулт асууж байна.

УИХ-ын гишүүн А.Ариунзаяа:

-Нэр дэвшигчийг дэмжиж байна. Санхүүгийн зохицуулах хороонд маш олон жил ажилласан туршлагатай хүн. Жолоочийн албан журмын хариуцлагын асуудал юу болж өнгөрөв. 2011 онд УИХ-аар Албан журмын даатгалын хууль батлагдсан. Би тухайн үед даатгалын компанид ажиллаж, жолоочийн даатгал хийдэг байлаа. 2011 оноос хойш 14 жилийн дараа 2024 оны аравдугаар сард итгэлцүүрээ шинэчилжээ. Тогтоолоор бүрэн эрхийн дагуу. Гэтэл нийгэмд даатгал 700 мянган төгрөг болсон гэсэн мэдээлэл цацагдсан. Төр засаг руу дайрах асуудал гарлаа. Үнэхээр даатгал 700 мянган төгрөг болсон юм уу. Тухайн үед итгэлцүүрээ гаргачихаад итгэлцүүрээ хоёроор нэмэгдүүлж, жолоочоо хариуцлагажуулах үүднээс осол хийсэн бол даатгалын хураамжаа 40 хувиар нэмж, хариуцлагатай жолоочын хураамж буурна гэж ойлгосон. 

УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг:

-Дэмжиж байна. Нэг байгууллагадаа олон жил ажиллана гэдэг том шалгуур биш. Хоёулаа олон төсөл дээр ажиллаж байсан учраас зарчмаа барьдаг гэдгийг мэднэ. СЗХ их хойрго учраас шийдэмгий байгаарай гэж хэлье. Энэ зах зээл дээр өрсөлдөөн явж баймаар байна. Гэтэл ББСБ-ын дүрмийн санг өсгөөд байхаар цөөн тооны хүмүүс зах зээл дээр үлдэж байна. Манайд хэрэглээний зах зээлийг л дэмжиж байгаа. Гадаад худалдааны тэнцэл дээр асар их хувь нэмэр оруулж байгаа. Зарим хуулиуд зохицуулалтын хувьд хоцрогдсон. Тиймээс технологид суурилж, иргэдийн эрхийг тэнцвэртэй хангахад анхаараарай. Болж өгвөл дүрэм журмаа хуульчлаарай. Зах зээлийг тогтворгүй болж, иргэд хохирдог. Жижиг хувьцаа эзэмшигчдийн эрхийг хамгаалаарай. Оюуны өмчийн эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, үнэ цэнтэй болгоход манлайлж ажиллаарай. 

УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг:

-СЗХ бол улсын санхүүгийн зах зээлийг бүхэлд нь зохицуулдаг болсон байгаа шүү. Арилжааны банкууд хүртэл энд хамрагддаг болсон. Дэмжиж байна. Гэхдээ гурван зүйлд анхаараарай. Төрийн өмчит компаниудыг нээлттэй болгон гэхээр хувьцааг нь Хөрөнгийн бирж дээр гаргах асуудлыг ярьдаг. Жижиг хувьцаа эзэмшигчдийн эрх ашгийг хамгаалах нь нэн тэргүүний ажил. Хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг олж авья гэвэл жижиг хувьцаа эзэмшигчдийг хамгаалах ёстой. Койны асуудал байна. Цар тахлаар эрчээ авч, би нэг биш удаа очиж уулзсан. Асуудал хүндэрсний дараа бүртгэл хийж эхэлсэн. Асуудлын араас хоцорч, иргэд хохирч байна. Та бүхэн онцгой анхаарч ажиллаарай. Зөвшөөрлийн тухай хууль батлагдаад хоёр жил болж байна. Нийт танай салбарт 33 тусгай, 25 энгийн зөвшөөрөл гээд хамгийн олон зөвшөөрөл шаарддаг. Энэ тоог багасгах тал дээр анхаараарай. 

УИХ-ын гишүүн Г.Очирбат:

-Дэмжиж байна. СЗХ-нд 19 жил тасралтгүй ажилласан байна. Банк бус санхүүгийн байгууллага, койнтой холбоотой асуудал гээд олон асуудлын араас явдаг. Шинэчлэлийг зоригтой хийгээрэй. Иргэн бүр санхүүгийн харилцаа явуулж байгаа. Залуу хүн учраас туршлага дээрээ тулгуурлаад сайн ажиллаарай. 

УИХ-ын гишүүн Х.Баасанжаргал:

-Мөрийтэй тоглоомын асуудал дээр хэрхэн анхаарах вэ. Эс үйлдэхүй хийж, асуудлыг хүндрүүлдэг гэж хардаг. Орон нутгийн иргэдийн санхүүгийн боловсрол дээр анхаарч, энэ зах зээлд татах ямар ажлыг хийх вэ. Ашиг сонирхлын зөрчлийн асуудлыг шинэ хуулиар зохицуулах боломж байна уу?

Нэр дэвшигч Т.Жамбаажамц:

-СЗХ-ны хувьд Нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг хамгаалах хуулийн хүрээнд ажилтан, албан хаагчид үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Тодорхой хязгаарлалтын хүрээнд мэдээ тайлангаа өгдөг. Авлига албан тушаалын зөрчлөөс ангид байх бодлогыг хуулийн дагуу хэрэгжүүлж ажиллана. Санхүүгийн салбар нээлттэй ил тод, хариуцлагатайбайдаг онцлог салбар. Хэрэв би энэ албан тушаалд томилогдвол энэ чиглэлээр манлайлан ажиллана. 

Цахим луйвар, залилангийн асуудал. Сүүлийн жилүүдэд энэ төрлийн гэмт хэрэг 4-5 дахин нэмэгдсэн байна. Энэх бүхэн иргэдийн санхүүгийн боловсролтой шууд холбоотой. Тэгэхээр СЗХ 30 хуулийн хүрээнд хяналт тавьж ажилладаг байгууллага. Энд цахим луйвар байдаггүй. Хялбар аргаар мөнгө олох гэсэн сонирхол дээр дөрөөлж цахим гэмт хэрэг үйлдэгддэг. Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулж, хамтын харилцааг хуулиар зохицуулсан бол хандивт суурилсан, зээлд суурилсан төрөл зохицуулалтгүй байгаа. Энэ асуудалд анхаарч, хуулийн төсөл боловсруулах чиглэлд манлайлж ажиллана. 

УИХ-ын гишүүн Д.Пүрэвдаваа:

-Есөн жил тасралтгүй дарга хийсэн хүн байна. Ажлын албаны дарга хариуцлагатай алба. Жинхэнэ дарга болоход танд ямар эрх мэдэл дутав. Хадгаламж зээлийн хоршоо, ломбард, ББСБ-ыг тоог буурна гэсэн байна. Улс төрийн намууд мөрийн хөтөлбөртөө тусгасан. СЗХ маш муу ажиллаж, ил тод байж чаддаггүй гэж хардаг.

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан: 

-Салбартаа олон жил ажиллаж, туршлагатай албан хаагч учраас энэ албан тушаалд нэр дэвшсэн. Өөрөөс нь би санал сонсоогүй. Шинэ тутам хөгжиж байгаа салбар учраас хууль эрх зүйн орчныг нь сайжруулах шаардлага байгаа. Гаднаас шинэ хүн томилж, хугацаа алдахгүйгээр энэ хүнийг томилох асуудлыг хэлэлцэж байна. Би дараа нь хүлээн авч, үндсэн чиглэл өгнө гэж бодож байна. ББСБ-ын эрх зүйн зохицуулалт маш сул байна. Арилжааны банкнаас илүү хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр зээл олгодог байдал нь өндөр хүүгээр мөнгө хүүлэх боломжийг бий болгож байна.СЗХ-ны хариуцдаг даатгалын тогтолцоо байна. Даатгалын байгууллагуудаар хяналтын чиг үүргийг гүйцэтгүүлдэг болохгүй бол төр өнөөдөр иргэн аж ахуйн нэгжээ хянах боломжгүй байна. Үндсэн мэргэжил нь хуульч хүн байна лээ. Ийм зорилгоор энэ хүнийг нэр дэвшүүлсэн.  

УИХ-ын гишүүн Д.Пүрэвдаваа:

-Өөрөө хариултаа өгсөн дээр байх.

Нэр дэвшигч Т.Жамбаажамц:

-СЗХ-ны үйл ажиллагааг тодорхой салбарын зохицуулалтаар хэрэгждэг. Хөрөнгийн зах зээл, даатгалын салбар бол санхүүгийн зах зээлийн тулгын гурван чулуу. Энэ гурвын хоёрт нь том эрх зүйн шинэчлэлийг хийж, цахим хөрөнгийн арилжаа хийнэ. Олон нийт энэ зах зээл рүү орох боломжоор хангана. 

УИХ-ын гишүүн Д.Цогтбаатар:

-Залуу хүн ажлаа хийж, үр дүнд хүрэх нь чухал. СЗХ-ны төсөв 2024 онд 14 тэрбум төгрөг, 2025 онд 21 тэрбум төгрөг байна. Ямар нэгэн асуудал гарахад төсвийн дутагдал гарахгүй байх. Зориг дутаж болохгүй. Пүүсийн мөнгө угаалт сонгодог утгаараа одоо хэрэгжиж байна. Аппликейшны зээлгүй хүн алга. Нийт 6 орчим их наяд төгрөгийн асуудал яригдаж байна. Өмнөх дарга нарын сүлжээ гарч ирэх байх. Олон нийтэд ил мэдээлээд яваарай. Боловсон хүчний асуудлыг шилэн болгоорой. Удам дамжсан хүмүүс ажиллаж байгаа. Д.Амарбаясгалан даргатай уулзаагүй, томилбол эрх зүйн шинэчлэлийг хийнэ гэлээ. Даатгуулагчдын эрх ашиг зөрчигдөж байна. 207 дугаар байрны оршин суугчид даатгалаас нэг ч төгрөг аваагүй, гэм буруутнаа хүлээж сууна. 

Санхүүгийн зохицуулах хорооны даргаар Т.Жамбаажамцыг томилох санал хураалт явуулж, 60 УИХ-ын гишүүн буюу 66.7 хувь нь дэмжлээ. СЗХ-ын дарга Д.Баярсайханыг үүрэгт ажлаас чөлөөлөх санал хураалтыг явуулж, 59 гишүүн буюу 65.6 хувь дэмжлээ. УИХ-ын тогтоол баталсанд тооцлоо.

Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар дараах 19 асуудлыг хэлэлцэнэ.

• “Тогтоолын хавсралтад нэмэлт оруулах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2024.12.25-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/
• Малын индексжүүлсэн даатгалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл /Засгийн газар 2025.01.09-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/
• “Нийслэл Улаанбаатар хотын 2040 он хүртэлх хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөг батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /Засгийн газар 2025.01.08-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/
• Татварын ерөнхий хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Үндсэн хуулийн цэцийн 2024 оны 04 дүгээр дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрсөнтэй холбогдуулан боловсруулсан, анхны хэлэлцүүлэг/
• Хархорум хотын бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүд /Засгийн газар 2024.12.20-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/
• “Тогтоол хүчингүй болсонд тооцох тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл
• “Тогтоолд өөрчлөлт оруулах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл
• Санхүүгийн зохицуулах хорооны дарга, зарим гишүүнийг томилох, чөлөөлөх тухай асуудал
• Санхүүгийн зохицуулах хорооны Хяналтын зөвлөлийн дарга, гишүүнийг томилох, чөлөөлөх тухай асуудал
• Монголбанкны Мөнгөний бодлогын хорооны зарим гишүүн, Хяналтын зөвлөлийн дарга, гишүүнийг томилох, чөлөөлөх тухай асуудал
• Үндэсний статистикийн хорооны Зөвлөлийн гишүүдийг томилох тухай асуудал
• Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай УИХ-ын тогтоолын төслийн эцсийн хэлэлцүүлэг
• Монголын Эрдэнэсийн сангийн үндсэн болон гүйлгээ сангийн орлого, зарлагын 2024 оны гүйцэтгэл, 2025 оны төсвийн тухай УИХ-ын тогтоолын төсөл
• УИХ-ын 2025 оны хаврын ээлжит чуулганы хугацаанд хийх төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын цагалбар батлах тухай УИХ-ын тогтоолын төсөл
• УИХ-ын 2025 оны хаврын ээлжит чуулганаар хэлэлцэх асуудлын тухай УИХ-ын тогтоолын төсөл 
• Баталсан хууль тогтоомжийн эцсийн найруулгыг сонсоно.