Энэтхэг улс өнгөрсөн жил Хятадыг давж, дэлхийн хамгийн олон хүн амтай улс болсон. Одоогоор тус улсын хүн амыг 1.45 тэрбум хүрсэн гэж тооцоолж байна. Гэвч энэ нь энэтхэгчүүдэд хангалтгүй байна. Тус улсын өмнөд хэсгийн Андра Прадеш, Тамил Наду мужуудын эрх баригчид сүүлийн үед олон хүүхэдтэй болохыг сурталчлах болов.

Андра Прадеш мужид төрөлтийн түвшин бага бөгөөд хүн амын дундаж наслалт ч нэмэгдэх болсон. Тиймээс хүүхдийн тоог нэмэгдүүлэхийн тулд Андра Прадеш муж хоёр хүүхдийн бодлогоо цуцалжээ. Хөрш Телангана болон Тамил Наду мужууд ч удахгүй адил арга хэмжээ авч магадгүй байна.

1950 онд Энэтхэгийн нэг эмэгтэйд ногдох төрөлтийн түвшин 5.7 байсан. Гэвч энэ тоо одоогоор 2.0 болж буурчээ. Тэр бүү хэл 29 мужийн 17-д нь төрөлтийн түвшин 2.0 ч хүрэхгүй байна.

Энэтхэгийн өмнөд хэсгийн таван муж нөхөн үржихүйн түвшингээрээ бусдаасаа хамаагүй түрүүлж байна. Керала муж 1988 онд, Тамил Наду муж 1993 онд, бусад нь 2000-аад оны дунд үед төрөлтийн зохистой түвшиндээ хүрчээ. Өнөөдрийн байдлаар эдгээр мужийн төрөлтийн түвшин Европын ихэнх оронтой ойролцоо буюу тэднээс бага байна.

Ерөнхийд нь авч үзвэл Энэтхэгийн мужуудын хүн амын хувь хэмжээ өөр хоорондоо харилцан адилгүй байна. Энэ байдал нь сонгуулийн төлөөлөл, муж улсын парламентын суудал, холбооны орлогыг оновчтой хуваарилахад ихээхэн нөлөөлнө гэж үздэг. Тус улс 2026 онд сонгуулийн мандатын хуваарилалтыг өөрчлөхөөр бэлтгэж буй. Энэ нь хүн амын өөрчлөлтийг үндэслэн сонгуулийн тойргийн хилийн заагийг өөрчлөх үйл явцыг хэлэх бөгөөд 1976 оноос хойших анхны өөрчлөлт болно. Сонгуулийн тойргийн хил хязгаарыг дахин зурснаар эдийн засгийн хувьд цэцэглэн хөгжиж буй өмнөд мужуудын парламентын суудлыг бууруулах магадлалтай.

Холбооны орлогыг муж улсын хүн амын тоонд үндэслэн хуваарилдаг тул энэ нь тэдний санхүүгийн тэмцлийг гүнзгийрүүлж, бодлого боловсруулах эрх чөлөөг хязгаарлаж болзошгүй юм.

Уттар Прадеш, Бихар зэрэг хүн ам ихтэй хойд мужууд энэхүү өөрчлөлтийн үр дүнд илүү олон суудал авах боломжтой. Харин Тамил Наду, Керала, Андра Прадеш зэрэг өмнөд мужууд алдагдал хүлээнэ гэж хүн ам зүйч К.С.Жеймс, Шубхра Крити нар таамаглажээ. Гэхдээ энэ асуудлыг холбооны болон муж улсын засгийн газар хоорондын бүтээлч хэлэлцээрээр шийдвэрлэх боломжтой тул тэгтлээ санаа зовох хэрэггүй гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна.

Хүн ам зүйчдийн үзэж буйгаар хамгийн гол сорилт бол төрөлтийн түвшин буурч байгаатай холбоотой хурдацтай хөгшрөлт юм. Франц, Швед зэрэг улсууд хөгширч буй хүн амынхаа эзлэх хувийг 7-14 хувь болгон нэмэгдүүлэхийн тулд 120, 80 жилийг тус тус зарцуулжээ. Гэтэл Энэтхэг улс ердөө 28-хан жилийн дотор энэ амжилтад хүрэх төлөвтэй байна.

Ихэнх улс оронд амьжиргааны түвшин, боловсрол, хотжилтын түвшин сайжрахын хэрээр хүүхдийн эсэн мэнд бойжих чадвар ч дээшилдэг. Харамсалтай нь Энэтхэгт эсрэгээрээ байдаг. Энэтхэгийн нийгэм, эдийн засаг тодорхой хэмжээнд ахиж дэвшиж буй ч төрөлтийн түвшин буурсаар байна. Үүний гол буруутан нь халамж, тэтгэмжээр айл өрхүүдийг дэмждэг буруу бодлого гэж үзэж байна.

Андра Прадеш мужид төрөлтийн түвшин Шведтэй адил 1.5 боловч нэг хүнд ногдох орлого нь 28 дахин бага байна. Өр ихтэй ч хязгаарлагдмал нөөцтэй энэ мэт мужууд хурдацтай хөгширч буй хүн амынхаа өндөр тэтгэвэр, нийгмийн даатгалд дэмжлэг үзүүлж чадах эсэх нь эргэлзээтэй.

Энэтхэгийн өндөр настнуудын 40 гаруй хувь нь баялгийн хуваарилалтын хувьд хамгийн ядуу бүлэгт багтдаг. Шинжээчдийн хэлж буйгаар Энэтхэг баяжихаасаа өмнө хөгширч байна.

Хүүхэд цөөн, ахмад настан олон. Гэтэл Энэтхэгийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ, олон нийтийн төв, өндөр настны асрамжийн газрууд үүнд бэлтгэлгүй байгааг хүн ам зүйчид анхааруулж байна. Хотжилт, шилжилт хөдөлгөөн, хөдөлмөрийн зах зээлийн өөрчлөлт нь үр хүүхэд нь ахмадуудаа асардаг уламжлалт гэр бүлийн зан байдалд ч нөлөөлөх болжээ.

Хүн амын шинжлэх ухааны судалгааг харвал төрөлтийн түвшин 2.1-ээс доош унахад нийгэм мөхөж эхэлдэг аж. Төрөлтийн түвшин 1.8 байгаа нөхцөлд хүн амын тоог удирдах боломжтой байдаг. Харин 1.6 буюу түүнээс доош орсон тохиолдолд хүн амын хурдан бөгөөд зохицуулах боломжгүй бууралтыг өдөөх магадлалтай.

Нөгөөтэйгүүр олон хүүхэдтэй болохыг уриалах нь дэмий зүйл гэж зөвлөх хүн ам зүйчид ч байна. Нийгэм өөрчлөгдөж, эмэгтэйчүүдийн амьдрал эрчүүдийнхтэй адил болсонтой энэ нь холбоотой.

Энэтхэг улс хөгшрөлтөөс үүдэлтэй ажиллах хүчний хомсдолтой тэмцэж буй. Төрөлтийн бууралтын асуудлаа шийдэж дөнгөөгүй өндөр хөгжилтэй орнууд эрүүл, идэвхтэй хөгшрөлтөд анхаарал хандуулах болсон. Өөрөөр хэлбэл, тэдгээр орон хөдөлмөрийн насыг 5-7 жилээр уртасгах замаар ахмадуудын бүтээмжийг нэмэгдүүлэхэд анхаарч байна.