Хөгжлийн банкны гэх тодотголтой 80 хүн, дөрвөн хуулийн этгээдэд холбогдох шүүх хурлын шийдвэрийг Улсын дээд шүүхээс өнгөрсөн долоо хоногт танилцуулснаар УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуяг, М.Найдалаа нарын хэргийг дахин шалгах болсон бол УИХ-ын гишүүн Д.Цогтбаатарын бүрэн эрх хөндөгдөж эхлэв.

Учир нь, Улсын дээд шүүхээс УИХ-ын гишүүн Д.Цогтбаатарыг Хөгжлийн банкинд хэлтсийн захирлаар ажиллаж байхдаа “Мон дулаан”, “Газ импорт”, “Бэрэн” ХХК-д давуу байдал олгосон гэм буруутайд тооцлоо.

Тодруулбал, анхан шатны шүүх түүнийг албан тушаалын байдлаа ашиглаж, дээрх нэр бүхий компаниудад давуу байдал олгосон гэмт хэрэг үйлдсэнд тооцон нийтийн албанд томилогдох эрхийг хоёр жилээр хасаж 20 сая төгрөгөөр торгох ял оноосон байсныг Улсын дээд шүүх үндэслэлтэй гэж үзсэн юм.

Ийнхүү Улсын дээд шүүхийн шийдвэртэй холбоотойгоор УИХ-ын гишүүн Д.Цогтбаатарын бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх асуудал УИХ-аар хэлэлцэгдэх нь тодорхой болж байна.

УИХ-ын тухай хуулийн 9.1-5 дахь хэсэгт “УИХ-ын гишүүн гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь хуулийн хүчин төгөлдөр болсон шүүхийн шийдвэрээр тогтоогдсон бол бүрэн эрх энэ хуулийн 7.3-т заасан хугацаанаас өмнө дуусгавар болох үндэслэл болно” гэж заасан байдаг.

Иймээс УИХ-ын хувьд эл асуудлыг хэзээ хэлэлцэн шийдвэрлэх вэ гэдгээс шалтгаалж, УИХ-ын сонгуулийн нэгдүгээр тойрог буюу Архангай, Өвөрхангай, Баянхонгор аймагт нөхөн сонгууль зарлагдах нөхцөл бүрдээд байна.

УИХ-ын гишүүн Д.Цогтбаатар нь 2007 онд Санхүү эдийн засгийн дээд сургуулийг санхүүч мэргэжлээр төгссөн. 2016-2020 онд Монгол Улсын Хөгжлийн банкинд хэлтсийн захирлаар ажиллаж байсан бол 2024 онд Хадгаламжийн даатгалын корпорацид газрын захирал хийж байгаад УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшин ялалт байгуулсан. “Миний гадарлах салбар бол банк санхүү. Банк бусынхан аппликейшны зээлээр Монголыг идэж дуусах нь. Даашинхүү пүүсийн хоёрдугаар шат өнөөдөр Монголд банк бус санхүүгийн байгууллагаар дамжин хэрэгжиж байна, зохицуулалт бодлого хэрэгтэй” гэдэг байр суурь илэрхийлж ирсэн гишүүний нэг.

Хөгжлийн банкны хэрэгт ялладагчаар татагдан шалгагдаж байсан УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуягийг Анхан болон Давж заалдах шатны шүүхээс цагаатгасан ч Улсын дээд шүүх тэрхүү шийдвэрийг хүчингүй болгон буцаав. Ингэснээр Н.Алтанхуяг гишүүний хувьд дахин шалгуулах шаардлагатай болж байна.

Түүнийг Ерөнхий сайдаар ажиллаж байхдаа эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, “Говийн зам” ХХК-ийн барьсан замыг Хөгжлийн банкны санхүүжилтээр төрд худалдаж авсан, “Бэрэн” ХХК-д зээл олгосон гэх хэрэгт холбогдуулан шалгаж байсан юм. Хоёр шатны шүүхээс цагаатгасан байсан хэргийг Улсын дээд шүүхээс дахин шалгахаар болж шийдвэр гарсныг УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуяг “Ерөнхийлөгчийн сонгуульд эртнээс бэлтгэн, өөрийг нь дарамталж байна” гэж тайлбарлав.

Энэ талаар тэрбээр “Улсын дээд шүүхийн шийдвэр бол өнгөрсөн гурван жил Н.Алтанхуягт Хөгжлийн банкны гэх хэрэг духан дээр нь наагаад чирсэн. Одоо дахиад гурван жил Хөгжлийн банкны хэргээр чирэхэд Ерөнхийлөгчийн сонгуульд оруулахгүй амарсайхандаа жаргачих юм болов уу” гэдгээр хийчихэв үү. Хоёр шатны шүүх энэ хэргийг хэлэлцээд “Хахууль авсан асуудал алга. Засгийн газрын тогтоолоор буруутгаад байгаа нь болохгүй” гэж үзсэн. Улсын дээд шүүх нарийн ширийн юмаа үзээд цагаатгах байх гэтэл дахиад явуулах нь.

Дарамталж л байгаа хэрэг. Ингээд байвал алалцсан ч яах вэ дээ гэж бодогдож байна. Юун ч эрт 2027 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд бэлддэг юм бэ дээ” гэж мэдэгдээд буй.

УИХ-ын гишүүн М.Найдалааг Хөгжлийн банкны Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн хараат бус гишүүнээр ажиллаж байхдаа эрх мэдэл албан тушаалаа ашиглаж улсад 44.3 тэрбум төгрөгийн хохирол учруулсан хэрэгт буруутгагдаж шалгагдаж байсан юм. “Бэрэн групп”-д 22.7 сая ам.доллар зээл олгохыг дэмжиж санал өгч, тогтоол гаргаж байсан нь эл хэрэгт татагдах үндэслэл болсон юм.

Түүнийг Анхан болон Давж заалдах шатны шүүхээс цагаатгаад байсан ч Улсын дээд шүүх хэргийн жинхэнэ байдалд нийцээгүй гэж дүгнэсээр дахин шалгуулах болж буй юм.

Иймээс УИХ-ын 126 гишүүнээс нэгийнх нь бүрэн эрхийн асуудал хөндөгдөж эхэлсэн бол хоёр нь хуулийн байгууллагын үүд сахих ажилтай болж байна.

Г.ХОРОЛ