Монголчууд ямар нэг үнийн нэмэгдэлтэй зэрэгцүүлэн өргөн хэрэглээний барааны үнээ нэмчихдэг муу зантай. Төрөөс цахилгааны үнийг нэмээд хэдхэн хонож байгаа ч аль хэдийнэ өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгдэж, ялангуяа гэр хорооллын дэлгүүрүүдэд энэ нэмэгдэл аль хэдийнэ мэдрэгдээд эхэлжээ.

Бид энэ удаад гэр хорооллын дэлгүүрүүдийн өргөн хэрэглээний барааны үнийн нэмэгдэл, иргэдийн худалдан авах чадвар муудсаныг худалдаачид хэлж байлаа.

Баянзүрх дүүргийн иргэн н.Энхбаяр "Сүүлийн хэд хоногт талх, сүүний үнэ нэмэгдсэн нь илт байна. Би өдөр бүр талх сүүгээ авдаг ч өнөөдөр талх 2500 болсон байна. Цахилгааны үнэ нэмсэнтэй шууд холбоотой ч уг нь үнэ нэмэгдэх болоогүй. Гэтэл манай худалдаачид цахилгааны үнэ нэмэх сургаар л 5,10 төгрөг нэмчихдэг. Одоо бага нэмэгдэлтэй байгаа ч яваандаа нэлээд нэмэгдэх байх гэж манай хажуугийн дэлгүүрийн худалдагч хэлж байна лээ" гэсэн юм.

Иргэдийн хамгийн их хэрэглэдэг, өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүнээс гурил, цагаан будаа, элсэн чихэр, ургамлын тос, талх зэргийн үнэ хэдийн нэмэгдсэнийг худалдагчид онцолж байлаа.

Нийслэлийн Чингэлтэй, Баянзүрх дүүргийн гэр хорооллын хүнсний дэлгүүрүүдээр явж, сурвалжлагаа бэлтгэсэн юм.  Тодруулбал, иргэдийн хамгийн нийтлэг хүнс болох гурил, будаа, элсэн чихэр, талх, ургамлын тос зэрэг нь 30-35 хувиар нэмэгджээ. Тухайн дэлгүүрүүд 6,8 нэрийнх бөгөөд гудамж дагуу, өнцөг буланд байрлах ба орж гарах олны хөл бага ажээ.

2024 оны арваннэгдүгээр сарын 18-ны өдөр Үндэсний статистикийн хорооноос элсэн чихэр 4980, цагаан будаа 4739, ургамлын тос 5864, атар талх 2446, алтан тариа /дээд гурил/ 2411 төгрөг байна гэж танилцуулсан. Өнгөрөгч оны мөн үед элсэн чихэр 5050, цагаан будаа 4836, ургамлын тос 6463, атар талх 2411, алтан тариа /дээд гурил/ 2411 байсан байна.

Гэвч, өнөөдрийн бодит байдал дээр элсэн чихэр 5200, цагаан будаа 5000, ургамлын тос 6750, атар талх 2500, Алтан тариа дээд гурил 3100 болсон дүнтэй байна.

Үүнээс үзэхэд, жилийн дотор элсэн чихэр 220 төгрөг, цагаан будаа 164 төгрөг, алтан тариа /дээд гурил/ 676 төгрөг, ургамлын тос-886  төгрөг, атар талх- 100 төгрөгөөр тус тус нэмэгджээ. Бараа бүтээгдэхүүний үнэ нэмсэн шалтгааныг тухайн бизнес эрхлэгчид цахилгааны үнэ нэмсэнтэй холбоотой гэж тайлбарлалаа.

Мөн Улаанбаатар, Алтан тариа гурилын нийлүүлэлт тасарсан талаар ам нэгтэй ярьж байлаа. “Цахилгааны үнэ нэмэгдсэнтэй холбоотой байх, арванхоёрдугаар сараас мэдэгдэнэ дээ” гэж худалдагч нар хэлж, мөн импортын чихэр, шокладны үнэ 20-30 хувийн өсөлттэй байгааг ч онцоллоо.

Өнгөрсөн оны мөн үед 2022 оныхоос өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ 13,3 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байсан бол энэ оны арваннэгдүгээр сарын байдлаар 30 гаруй хувиар өссөн нь ганц инфляцын түвшин төдийгүй цахилгааны үнэ нэмэгдүүлсэнтэй холбоотой гэж үзэж болох юм.

Чингэлтэй дүүргийн 7 дугаар хорооны худалдагч Б хэлэхдээ, “Иргэд барааны үнэ нэмэгдсэнд бухимдалтай байна. Барааны үнэ асуугаад намайг нэмчихсэн юм шиг уурлах жишээтэй. Арга ч үгүй юм уу даа. Эрчим хүчний салбар хүнд хэцүү байгаа гэж дуулсан. Нэмэх нь ч зөв байх. Харин бага багаар шатлаад нэмээд явсан бол гэж бодох юм. Огцом нэмэхээр хүнд байдалд орно. Он гараад юу л болдог бол. Эцсийн эцэст ард түмэнд буулга нь ирнэ шүү дээ” гэж ярив. Тус дүүргийн иргэн “ Амьдрахад бэрх болж байна. Цахилгааны үнэ нэмэгдэхээр дагаад бүх барааны үнэ нэмэгдэх нь тодорхой. Үнэ нэмсэн эхний сарын цахилгааны бичилт ирээгүй байхад соотон халтар чимээнээр гэгчээр, сурагаар нь барааны үнэ өсгөж байна” гэлээ.

Өнгөрсөн аравдугаар сард  статистикийн хорооноос өгсөн мэдээллээр элсэн чихэр 4980, цагаан будаа 4730, ургамлын тос 6340, алтан тариа /дээд гурил/ 3000 төгрөг байжээ.

Бид сурвалжлагаа хотын төвд байршилтай хүнсний дэлгүүрүүдээр үргэлжлүүллээ. Баянгол, Хан-Уул дүүргийн дэлгүүр гэр хорооллынхоос үнэ ханш нь арай татуу байх аж. Элсэн чихэр 4950, цагаан будаа 4800, ургамлын тос 5950, атар талх 2500, Алтан тариа /дээд гурил/ 2890  төгрөгийн үнэ ханштай байна.

Баянгол дүүргийн 10  дугаар хорооны худалдагч н.Галт хэлэхдээ “Бараагаа өөрсдөө яваад захаас авдаг ч хүн байна, захиалга өгөөд түгээлтээр авдаг ч хүн байна. Үүнээс үүдэж бага зэргийн үнийн зөрүү гардаг байх. Бид чинь бас л аж ахуйн нэгж. Бүхэл бүтэн 30 хувиар цахилгааны үнэ нэмэхээр бидэнд хүнд тусна. Ганц цахилгаанаас гадна олон төрлийн татвар төлдөг бидний хувьд үнэхээр хүндрэлтэй болно. Дэлхийн бусад улс оронд цаг үеийн хүндрэл бэрхшээлээс үүдэж үнэ нэмсэн бол тухайн асуудал намжсан үед эргэж буулгадаг жишиг байдаг гэж сонссон. Манай улсад даан ч тийм юм алга. Түүнийг зохицуулж, хянадаг ч газар алга” гэж ярив.

Баянгол дүүргийн иргэн хэлэхдээ  “Иргэдийн худалдан авах чадвар тун муу байна. Цалин, тэтгэвэр тэтгэмжээ нэмэхгүй атлаа цахилгааны үнэ тарифыг өсгөж байгаа нь сайн хэрэг яав ч биш.  Сангийн сайд нь ирэх онд нэг ч цалин нэмэхгүй гэж хэлсэн юм байна лээ. Цахилгааны үнэ өсөхөд бүгд л дагаад нэмэгдэнэ. Иргэний хувьд сэтгэл дундуур байна” гэж ярив.

Цахилгааны үнэ нэмсэн асуудал дээр бизнес эрхлэгчид болон  иргэд таагүй байр суурьтай байгаа бөгөөд ард иргэдээс санал асуулга авсны үндсэн дээр нэмээд явсан бол хаа хаанаа хүндрэл учрахгүй байсан гэдгийг онцолж байна.

Эрчим хүчний салбар хүнд байдалд орсон гэдгийг ард түмэн мэдэж байгаа. Гэхдээ түүнийг дагасан сөрөг нөлөө ард түмний амьдралд хэрхэн нөлөөлөх, цахилгааны үнэ нэмэх сурагаар үнийн хөрөгдөл бий болох зэрэг эрсдлийг тооцохгүйгээр гаргасан шийдвэр бодит хөрсөн дээр ингэж бууж байна.

Д.ЭНХБАЯР