УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөлтэй холбоотойгоор УИХ-ын Аюулгүй байдал гадаад бодлогын байнгын хорооноос оруулж ирсэн зарчмын зөрүүтэй саналын томъёоллоор санал хураалгаж байна.

Зарчмын зөрүүтэй саналын томъёоллоор санал хураалгах шатанд УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны дарга Ц.Даваасүрэнгийн “Суурь АМНАТ 5 хувь байгааг 4 хувиар нэмэгдүүлж 9 болгох санал” олонхийн дэмжлэг авч чадалгүй уналаа. Санал хураахын өмнө УИХ-ын гишүүд дараах байр суурийг илэрхийлсэн юм.

УИХ-ын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч Б.Пүрэвдорж:

-27 жилийн туршид ярьсан ураны төслийг урагшлуулах зорилгоор Цөмийн энергийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулж байгаа. АМНАТ, давуу эрхийн хувьцаа, татвар хураамжаараа ашигт малтмалын дийлэнх хувь Монголын ард түмэнд ногдох ёстой гэдэг заалт бүрэн биелж байгаа. Казахстан улс 6 хувийн суурь АМНАТ-тэй. Хамгийн их борлуулалт хийлээ гэхэд 18 хувь буюу 24 хувийн АМНАТ байгаа. Дээрээс нь 20 хувийн ААНОАТ авдаг.

Манай хуулиар суурь АМНАТ 5 хувь, тусгай АМНАТ 5 хувь, өсөн нэмэгдэх АМНАТ нь 9 хувь гээд нийт 19 хувь.

ААНОАТ 6 тэрбумаас дээш бол 25 хувь байгаа. Дээрээс нь 10 хувийн давуу эрхийн хувьцаа эзэмшинэ. Ингэхээр нийт дүнгээрээ 51 хувиас дээш гарна. Мөн 13 төрлийн татвар болон төлбөр хураамж авах ёстой. Ингэснээр хангалттай хэмжээнд ашиг авах боломжтой.

Ц.Даваасүрэн гишүүний гаргасан саналаар суурь АМНАТ-ийг 4 хувиар нэмж 9 хувь болгоно гэдэг нь төслийг зогсоох гэсэн зорилго агуулж байна.

Сайн үр дүн гарахгүй, ийм байдлаар асуудлыг гацаадаг үе өнгөрсөн гэдгийг хэлэх нь зүйтэй.

УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг:

-Цөмийн энергийн тухай хуулийн төслийн гол агуулга нь зөвхөн Зөөвч-Овоогийн асуудал биш. Цаашдаа хэд хэдэн ордын асуудал яригдаж байгаа. Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг дэмжиж байгаа юм уу үгүй юм уу гэдэг шийдэл шүү.

Казахстаны АМНАТ авах аргачлал нь өөр. Бид хэд өнөөдрийн үнэ цэнээр авахад ч 14 хувийг авч байгаа. Хөрөнгө оруулагчдыг дэмжиж байгаа шүү гэдгээ кнопоороо илэрхийлээсэй.

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар:

-Би одоо 20-иод жил түмний төлөө зүтгэж байна. Яасан нэг рүүгээ дайрдаг улс вэ. 9 хувийг ард түмэндээ өгье гэж ярихад юу нь буруу байгаа юм бэ.

Цөмийн энергийн комиссын ажлын албанаас 2015 оны зургадугаар сарын 26-нд АМНАТ-ийг 9 хувь болгоход бэлэн байна, ийм юм ороод ирсэн байгаа үед бид 0.5 хувиар муужруулж байгаа.

“Арева” өөрөө 0.5 хувиар бууруулаад өгсөн юман дээр битгий өмнөөс нь санаа зов. Ямар хар сүүдэр та нарыг дайрчихав аа.

УИХ-ын гишүүн Н.Батсүмбэрэл:

-Олон жил суусан ах маань буруу ярьж байна. Ураны хууль биш Цөмийн энергийн тухай хууль. УИХ-д олон жил суучихаад өөрсдийгөө бүгдийг мэддэг царай гаргадгаа одоо ах нар больцгоо. Эх оронч дүр гаргаж, эх орны эсрэг юм хийдгээ больцгоо.

Ганбаа ах аа одоо наад маскаа тайл. Худлаа попорч, худлаа жүжиг тавьж, эх орончийн царай гаргадаг хүмүүсээ бид бодитой харах ёстой.

Нэг нэгнээ хамгаалж, энэ үйлдлээ олон жил парламентад хийж хэвшицгээсэн юм билээ. Санал гаргасан Ц.Даваасүрэн гишүүн өөрийнхөө удирддаг Байнгын хороон дээр хүмүүсийнхээ ирцийг харж байгаад дэмжүүлчихсэн шиг байгаа юм. Аюулгүй байдлын байнгын хороо ирцээ 100 хувь бүрдүүлж байгаад энэ саналыг нь дэмжээгүй шүү.

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан:

-Парламент дээр байр суурь зөрүүтэй байх нь нээлттэй. Улс орны хувь заяатай холбоотой асуудал учраас ард түмэндээ зөв мэдээллийг өгөх ёстой. Сая С.Ганбаатар гишүүн Цөмийн энергийн ажлын албанаас авсан мэдээлэл гэж жишээ авч тайлбарлаж байна. Ажлын албаны хүмүүс УИХ-ын гишүүдэд мэдээлэл өгөхдөө хоёрдмол ойлголт өгөлгүйгээр бодитой, баталгаатай мэдээлэл өгөх ёстой. Улстөржөөөд явчихдаг сэдэв байж болохгүй.

Монгол Улс гадаадын хөрөнгө оруулалт татах, эдийн засгийн боломжоо сайжруулах, нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг 10 мянган ам долларт хүргэх,  тэрний төлөө хамтарсан Засгийн газар  байгуулж, зориг гарган томоохон төсөл хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх алхам хийж байгаа цаг үеийг хэрхэвч алдаж бллохгүй.

Бүгд ижил төрлийн мэдээлэлтэй байх болломжоор хангах ёстой.

Энэ хуулийн нэмэлт өөрчлөлт хийгдсэний дараа тодорхой улс гүрэнтэй гэрээ байгуулах эсэх асуудал УИХ-аар хэлэлцэгдэнэ гэсэн юм.

УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн /2024.11.15/ нэгдсэн хуралдаан эхэлж Цөмийн энергийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүлэн хийж байна.

Ингэхдээ Байнгын хорооноос дээрх хуулийн төсөлтэй холбогдуулан оруулж ирсэн зарчмын зөрүүтэй саналын томъёоллоор санал хураалгаж эхлээд байна.

Г.ХОРОЛ