Одоогоос гурван жилийн өмнө Боловсролын зээлийн сангийн "хулгай" нийгэмд дуулиан шуугиан тарьсан. Харин 2023 онд энэ сангаас зээл авсан хүмүүсийн мэдээллийг хуулийн дагуу олон нийтэд ил болгосон талаар салбарын сайд асан Л.Энх-Амгалан мэдэгдэж байв. Тухайн үед гадаадын шилдэг 100 их сургуульд суралцсан 421 оюутны нэр, эцэг эхийн нэр гэх мэт зээлтэй холбоотой мэдээллийг нийтэд ил болгосон.

Гэвч өнөөдрийг хүртэл тусгай сангийн "хулгай"-г илчилж, хариуцлага тооцож чадаагүй л байна.

Боловсролын зээлийн сангийн вэб сайтад байрлах санхүүжилт хэсэг рүү нэвтрэхэд УИХ-ын дарга асан Г.Занданшатар, Шадар сайд С.Амарсайхан тэргүүтэй өнөөгийн төрийн өндөр албан тушаалтны хүүхдүүдийн нэрс хар дээр цагаанаар бичигдсэн байв. Ингэснээр тусгай сангийн зээлийг энгийн ард иргэд хүртэхээс илүүтэй эрх мэдэлтэй дарга, өндөр албан тушаалтны хүүхдүүд хамрагддаг гэдэг нь батлагдсан гэж хэлж болно.

УИХ-ын гишүүн О.Батнайрамдал өнгөрсөн долоо хоногийн чуулганы хуралдааны үеэр "Засгийн газрын 22 тусгай санд энэ удаа 11,6 их наяд төгрөг тусгажээ. Эндээс Нийгмийн халамжийн сан, НДС, ЭМДС-гаа авчих хэрэгтэй. Нийт дүнгийнхээ 92 хувийг эзэлж байна. Үлдсэн 19 сан дээр 947 тэрбум төгрөг ногдож байна. Энэ жил хамгийн өсөлттэй гурван сан байгаа нь сайшаалтай. Тэр нь Мэргэжлийн болон техникийн боловсрол сургалтыг дэмжих сан, Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сан, Боловсролын зээлийн сан.

Эдгээр санд нийт 546 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт буюу 57,6 хувийг эзэлж байна.

Боловсролын зээлийн сан гэхэд 51 тэрбумаар нэмэгдэж байна. Засгийн газрын тэтгэлэг, Ерөнхийлөгчийн тэтгэлэг, Засгийн газрын гэрээгээр гадаадад суралцах тэтгэлэг, гадаадад суралцах тэтгэлэг гэсэн дөрвөн ангилалд нийт 103 тэрбум төгрөг оногдсон. Энэ зээлийн сангийн сонгон шалгаруулалт зөв байж, эзэндээ очиж чадах уу" гэдэг мэдээллийг өгч, асуулт тавьсан юм.

Энэ асуултын хариултад Боловсролын сайд П.Наранбаяр хариулахдаа "Боловсролын зээлийн сангийн  төсөв энэ жил нэмэгдэж байгаа. Үүнд өмнөх жилдээ тэнцсэн оюутнуудын дараагийн жилийн нэмэгдэл орж ирж буй. Жишээлбэл, Ерөнхийлөгчийн тэтгэлгийн 2100 оюутнаас 790 залуус суралцаж байгаа бөгөөд суралцагсдын тоо жил бүр нэмэгдэж байна. Мөн 15 жил тасралтгүй багшилсан багшийн нэг хүүхдийг төрийн зардлаар сургахаар болсон. Үйлчилгээний төрөл нэмэгдэж байгаатай холбоотойгоор сангийн төсөв нэмэгдэж байгаа" гэдэг тайлбарыг өгсөн.

Боловсролын зээлийн сантай холбоотой асуудлаар анх "шүгэл" үлээж хууль бус үйлдлийг илчилсэн гэгдэж буй О.Сийлэгмааг тус зээлийн сангийн ажлын албаны даргаар томилогдсон. Тэрбээр хэвлэлд өгсөн ярилцлагад "Эхлүүлсэн ажлынхаа эцсийг үзнэ" гэдгээ онцолсон.

Хамгийн сүүлд 2024 оны аравдугаар сард Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын байнгын хороо хуралдаж, Боловсролын зээлийн сангийн асуудлаар хэлэлцэн, ажлын хэсэг байгуулсан. Ажлын хэсгийн гишүүдээр Ш.Бямбасүрэн, Ж.Галбадрах, Г.Дамдинням, О.Саранчулуун, Б.Найдалаа, М.Сарнай, С.Эрдэнэбат нар ажиллаж байгаа. Эдгээр гишүүд дотор зээл авсан гишүүн ч цохиж яваа.

Ажлын хэсгийнхэн салбар яам болон бусад байгууллагатай хамтран ажиллана гэдгээ мэдэгдээд буй.

Авлигатай тэмцэх газрын дүгнэлтийг П.Наранбаяр сайд танилцуулжээ. Уг дүгнэлтэд, БЗС-гийн тэглэлт 2008 оноос хойш зургаан сайдын 17 тушаалаар 800 орчим суралцагчдын өнөөдрийн ханшаар 87.6 тэрбум төгрөгийг тэглэсэн гэдгийг олон нийтэд мэдээлсэн юм.

Эдгээр тушаалууд хууль бус учраас хүчингүй болгох ёстой гэсэн дүгнэлтийг АТГ-аас 2024 оны есдүгээр сарын 30-нд гаргасан байна.

Тодруулбал, 2011 оны долдугаар сарын 9-ний Дээд боловсролын санхүүжилт, суралцагчийн нийгмийн баталгааны тухай хуулийн 8.8 зүйлд "Аливаа татвар төлөгчдийн мөнгөөр олгож байгаа суралцагчийн зээлийг чөлөөлөх, хөнгөлөх, хүчингүй болгохыг журмыг УИХ тогтооно гэж заажээ. Гэвч өнгөрсөн хугацаанд хуулийг огт хэрэгжүүлээгүй.

Боловсролын зээлийн сангаас өнөөдрийн байдлаар 364 тэрбум төгрөгийн гадаад зээлийг олгожээ. Эндээс чөлөөлөгдсөн дүн нь 800 суралцагчийн 87.6 тэрбум төгрөг байгаа юм. Үүний эргэн төлөлт нь 8.8 тэрбум төгрөг. Энэ зээл татвар төлөгчдийн мөнгө байсан учраас хүчингүй болгох ёстой гэдгийг ажлын хэсэгт ажиллаж буй УИХ-ын гишүүд хэлсэн юм. Бүх амьтад тэгш эрхтэй. Гэхдээ гахай давуу эрхтэй юу гэдгийг шударгаар илчлэх үү, албан тушаалтнуудын хулгайг далдлах уу гэдгийг ард иргэд харах л үлдлээ.