Х.Нямбаатар өнгөрсөн жил Улаанбаатар хотын захирагчаар томилогдсоныхоо дараа “Алсдаа давс мэт шорвог шийдвэрүүдийг гаргах болно” гэж мэдэгдсэн нь ирэх арванхоёрдугаар сараас биеллээ олох нь ээ.

Учир юу гэвэл, Тээврийн цагдаагийн албанаас өнгөрсөн долоо хоногт мэдээлэл хийх үеэрээ “Техникийн хяналт үзлэг оношилгоо, жолоочийн хариуцлагын даатгалд хамрагдаагүй, мөн торгуулиа төлөөгүй тээврийн хэрэгслийг ирэх арванхоёрдугаар сарын 1-нээс хөдөлгөөнд оролцуулахгүй” гэдгээ мэдэгдээд буй.

Иймээс заасан хугацаанд багтаан даатгалдаа хамрагдаж, торгуулиа төлөхгүй бол одоогоор Улаанбаатар хотын хэмжээнд 431,282 тээврийн хэрэгсэл хөдөлгөөнд оролцох эрхгүй байна. Учир нь, Нийслэлийн эдийн засаг дэд бүтэц хариуцсан нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалайгийн өгч буй мэдээллээр Улаанбаатар хотын хэмжээнд албан татвараа төлөөгүй 165,238 тээврийн хэрэгсэл байгаа бол торгуулиа төлөөгүй 266,044 тээврийн хэрэгсэл байгаа юм.

Мөн олон улсын чанартай авто зам ашигласны төлбөрөө барагдуулаагүй 510 мянган тээврийн хэрэгсэл байгаа дүн гарчээ. Тодруулж хэлбэл, торгууль, татвар, төлбөрөө төлөөгүй тээврийн хэрэгслийн тоо нийтдээ 941,282 болж буй юм.

Улаанбаатар хотод 785 мянган тээврийн хэрэгсэл бүртгэлтэй байгаа бөгөөд орон нутгаас 40 мянга гаруй тээврийн хэрэгсэл орж ирж, хөдөлгөөнд оролцдог гэх мэдээлэл бий.

Нэг ёсны авто замынхаа даацаас хэтэрсэн автомашин хөдөлгөөнд оролцож байгаа нь нийслэлийн хэмжээнд түгжрэлийг бий болгох болсон. Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатарын мэдэгдсэнээр нийслэлчүүд жилд 30 хоногийг түгжрэлд зарцуулах болсон.

Нийслэлээс метро, дүүжин тээвэр, 20 минутын хот зэрэг төслүүдийг хэрэгжүүлснээр түгжрэлийг шийднэ гэж үзэж байгаа ч олон нийтийн зүгээс тэрхүү төслүүд хэрэгжихээс урьтаж авах арга хэмжээ нь торгуулиа төлдөггүй тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнд оролцох эрхийг хязгаарлах ёстойг сануулсаар ирсэн.

УИХ-аас баталсан Зөрчлийн тухай хуулийн 14.7 дугаар зүйлд “Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль зөрчих буюу улсын бүртгэлд бүртгүүлээгүй, техникийн хяналтын үзлэгт ороогүй, техникийн хяналтын үзлэгт тэнцээгүй бол хүнийг тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг таван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно” гэж заасан.

Үүнээс гадна хуульд заасан хугацаанд торгуулиа төлөөгүй тохиолдолд тухайн тээврийн хэрэгслийг замын хөдөлгөөнд оролцох үед нь хязгаарлах, түр саатуулах журам батлагдсан байдаг.

Энэхүү зохицуулалтуудыг эрх бүхий байгууллагууд нь хэрэгжүүлдэггүйгээс дүрэм зөрчдөг чихгүй толгойнууд хэдэн жилээр торгуулиа төлөхгүй луу унжиж, мөн зохиомол түгжрэл үүсгэн хөдөлгөөнд саад учруулдаг болохыг олон нийтийн зүгээс шүүмжилсээр ирсэн юм. Тэгвэл ердөө сар хүрэхгүй хугацааны дараа Тээврийн цагдаагийн алба, Нийслэлийн захирагчийн ажлын алба хамтран татвараа цаг хугацаандаа төлөөгүй, торгуулиа төлөөгүй тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнд оролцох эрхийг нь хязгаарлах хүртэл арга хэмжээ авах болж байна.

Энэ нь ч аль, аль талдаа хүндрэл багатай. Учир нь, Тээврийн цагдаагийн албаныхан өдөр бүр түгжрэлийг зохицуулахын тулд авто замын уулзвар бүр дээр цагдаа зогсоож, зохицуулалт хийдэг. Өглөөний 07.00 цагаас үдшийн 21.00 цаг хүртэл зохицуулалт хийх тохиолдлууд олон. Гэсэн ч ажил, сургууль эхлэх, тарах цагаар түгжрэл дээд цэгтээ хүрдэг. Харин арванхоёрдугаар сараас уулзвар болгон дээр цагдаа зогсож хөдөлгөөн зохицуулахаас илүү татвар, даатгалаа төлсөн эсэхэд нь хяналт тавиад журамлаад эхлэхээр түгжрэл гэдэг нэг том шүдний өвчин зохицуулагдаж мэдэхээр байна.

Түгжрэлийг сааруулахын тулд 2012 оноос эхлэн нийслэлээс янз бүрийн арга хэмжээ авч ажилласан. Дугаарын хязгаарлалт хийхээс эхлээд ажлууд хийсэн. Гэвч үр дүн гараагүй. Харин энэ удаагийн арга хэмжээ тодорхой үр дүн дагуулж мэдэхээр байна.

Г.ХОРОЛ