Эрчим хүчний салбарын өвөлжилтийн бэлтгэл ажил 86.8 хувьтай үргэлжилж байна. Төсвийн тодотголоор 131 тэрбум төгрөгийн татаасыг эрчим хүчний салбарт нэмж, өвөлжилтийн бэлтгэлийг санхүүжүүлж байгаа аж. "Ирэх өвөл хэт хүйтэрчихгүй бол нийслэл хот өнгөрсөн жилийнхээ түвшинд өвөлжинө. Бид ямар ч байсан хөлдөлт үүсгэхгүй байхаар төлөвлөж байна" гэдгийг Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн учирлав.

Тэрбээр, цахилгаан, дулааны үнийг нэмнэ. Энэ талаарх шийдвэрийг удахгүй танилцуулна гэсэн юм.

Цахилгаан дулааны эрчим хүчний хэрэглээ жилд дунджаар 6-7 хувиар тогтмол өсч байгаа аж. Төвийн бүсийн нэгдсэн сүлжээний цахилгаан эрчим хүчний оргил ачаалал 2021 онд 1387 МВт хүрсэн. Цаашид жил бүр 100МВт орчмоор өсч, 2025 оны түвшинд 1680 МВт хүрэх төлөвтэй байна.

Төвийн бүсийн хэмжээнд 2021 оны арванхоёрдугаар сард системийн оргил ачааллын чадлын 12.4 хувийг буюу 172 МВт чадлыг ОХУ-аас худалдан авсан. Монгол Улс эрчим хүчний нийт хэрэглээний 20 хувийг импортоор хангадаг.

Жилээс жилд эрчим хүчний салбарын санхүүгийн алдагдал нэмэгдэж байгааг албаныхан мэдээлсэн. Өнгөрсөн жил 240 тэрбумын алдагдалтай байсан бол энэ оны байдлаар 270 орчим тэрбум төгрөгийн алдагдалтай ажиллана гэдэг тооцоолол гарчээ. Эрчим хүчний салбар нь төлбөрийн алдагдалд орсон учраас үнээ үе шаттай нэмэхээс өөр аргагүй гэдгийг салбарын сайд нь онцолсон. Эрчим хүчний сайдаар зорилтот түвшинг батлуулдаг 27 төрийн өмчит компани бий. Эдгээрийн 539.6 тэрбум төгрөгийн богино хугацаат өр төлбөр, 1.8 их наяд төгрөгийн урт хугацаатай өр төлбөр байгаа аж.

Эрчим хүчний хэрэглээ нэмэгдэж, эдийн засаг өсч тэлж байгаа ч бид дотоодын эх үүсвэрээ барьж чадаагүйгээс болоод хэрэглээний өсөлтийг импортын эрчим хүчээр хангаж байгааг салбарынхан хэлж буй юм.

Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн мэдээлэхдээ "Эрчим хүчний үнэ нэмэгдэнэ. Бас дулааны эрчим хүч, хэрэглээний халуун усны үнэ нэмэгдэнэ. Ойрын өдрүүдэд энэ талаарх шийдвэрийг гаргана. Эрчим хүчний тухай хуулиараа Эрчим хүчний зохицуулах хороо бие дааж шийдвэр гаргадаг. Үүнтэй холбоотой судалгааг хийж байгаа. Нэг кВт цаг эрчим хүчийг 285 төгрөгөөр үйлдвэрлэж, түгээж, хангаж байна. Айл өрхүүдэд 140 төгрөгөөр борлуулж байна гээд бодохоор 50 хувьдаа ч хүрэхгүй үнэтэй байна. Дулааны хувьд ТЭЦ-3, ТЭЦ-4, ТЭЦ-2, Амгалан дулааны станцаас авч байгаа. Нэг айлын дулааны зардал 1 м.квт нь сардаа 506 төгрөг байна. Би 90 мянган төгрөгөөр дулаанаа үйлдвэрлэчихээд 35 мянган төгрөгөөр борлуулж байна.

Эрчим хүчний үнэ чөлөөлнө гэвэл үйлдвэрлэсэн өртгөөсөө нэмэгдэж таарна. Тэр бол алсын ирээдүйн асуудал.

Бид эхний ээлжид алдагдлаа хэрхэн багасгах вэ гэдгээ шийдэх болохоос эрчим хүчний салбарын үнэ чөлөөлж, өрсөлдөөн бий болгох нь ойрын жилүүдэд хийх ажил биш. Тодорхой хугацаанд үе шаттайгаар эрчим хүчний үнийг үе шаттай нэмсэн тохиолдолд зах зээлийн зарчимд шилжих боломж Засгийн газрын бүрэн эрхийн төгсгөл буюу 2027-2028 онд бүрдэх болов уу" гэсэн юм.

Засгийн газрын төлөвлөгөөнд дотоодын хэрэглээгээ эх үүсвэрээс бүрэн хангахаар 11 станц барихаар ажиллаж байна. Сэргээгдэх болон уламжлалт нүүрсний эх үүсвэртэй технологиуд ч бий. Хамгийн ойрын хугацаанд хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтаар барьж байгаа Төв аймгийн нутагт байрлах Бөөрөлжүүтийн ордыг түшиглэн баригдаж буй цахилгаан станцын эхний ээлжийн 150 МВт-ын барилгын ажил дуусч, 2024 оны аравдугаар сарын 5-ны өдөр нээлтээ хийгээд буй.

Шинэ эх үүсвэрүүд дор хаяж 3-5 жилийн дараа ашиглалтад орох учраас өнөөгийн нөхцөл байдал тулгамдсан асуудал болоод байгааг салбарынхан онцолж байгаа юм.