Халдварт өвчний шинж тэмдэг болон хэрхэн урьдчилан сэргийлэх тухай Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвийн (ХӨСҮТ) нэгжийн дарга Н.Сувдмаагаас тодрууллаа.

-Иргэд халдварт өвчнөөр өвчлөх нь хэр их хэмжээнд байна вэ?

-Улсын хэмжээнд долоо болон наймдугаар сарын байдлаар 22 мянга гаруй халдварын өвчлөл бүртгэгдсэн. Өмнөх жилийн энэ үетэй харьцуулахад 6000 тохиолдлоор буурсан үзүүлэлттэй байгаа юм. Энэ нь цар тахлаас хойш иргэд эрүүл ахуйн дэглэмээ барьж, мэргэжлийн байгууллагын мэдээллийг амьдрал ахуйдаа хэвшил болгон урьдчилан сэргийлэх чадварт суралцсантай холбоотой.

-Одоогоор иргэдийн дунд ямар өвчлөл давамгайлж байна?

-Олон өвчлөл байна. Одоогоор гэдэсний халдвар болон хоолны хордлогот халдвар байна. Гол эмчлүүлж буй өвчлөл гэвэл гар ,хөл, амны өвчин, салхин цэцэг. Мөн цөөн тооны цусан суулга өвчнөөр эмчлүүлж байна. Үүнээс гадна удахгүй хүйтний улирал эхэлж байна. Үүнийг дагаад амьсгалын замын өвчлөл үргэлжилнэ.

Мөн улирал шилжих үед бие хямарч халдварт өвчин нэмэгдэх тохиолдол байдаг.

-Насаар нь авч үзвэл хэдэн насны хүмүүс эзэлж байна вэ?

-Халдварт өвчнөөр хэн ч өвдөж болно. Тэр дундаа гэдэсний халдварт өвчин хэнд ч халдана. Халдварт өвчин нь эх уурхай, дамжих зам, өртөмтгий бие гэсэн гурван хэлхээ нийлэх үед халдварт өвчин үүсдэг. Гэдэсний халдварын хувьд эх уурхай гэдэг нь ямар нэгэн зовиур илэрсэн тохиолдлыг хэлнэ. Энэ үед бохир гараар дамжих, бохир хоол хүнснээс бусад хүмүүст халдварлах боломжтой. Гэдэсний халдвараар хүн бүр өвдөх эрсдэлтэй ч өртөмтгий бие буюу бага насны хүүхэд голцуу өртдөг.

Учир нь хүүхдүүд гараа бохирдсон даруйд угаахаа мэдэхгүй, нэг нэгэнтэйгээ хоолоо дамжуулан идэх зэрэг ариун цэвэр сахиж чаддаггүйтэй холбоотой.

–Иргэд гэдэс өвдөж, цанхайх тохиолдол их байна гэх болсон. Энэ нь гэдэсний халдвартай  холбоотой юу?

-Вирусыг бид лабораторид суурилсан тандалтаар үздэг. Гэдэс өвдөж цанхайх гэдэг нь олон шалтгаантай. Гэдэсний халдварт өвчнөөсөө болоод гэдэс өвдөж болно. Эсвэл хоол боловсруулах замын архаг хууч өвчтэй хүн байвал хурц хоол идэх үед өвдөх боломжтой. Үүнээс гадна дулааны улирлаас сэрүүний улирал руу шилжих үед ходоод гэдэсний хямрал үүсгэх зэрэг олон шалтгаан бий. Тиймээс ямар нэгэн зовиур илрэхэд мэргэжлийн эмч дээр ирж ялган оношлуулах нь зүйтэй юм.  Хэрэв гэдэсний халдварт өвчнийг эмчлүүлэхгүй удвал хүндэрч, архагшина. Халдварт өвчин учраас бусдад халдааж олон хүн өвчлүүлэх сөрөг нөлөөтэй. Харин архаг хууч өвчин, хоолны шингэц муудсантай холбоотой удаан хугацаанд гэдэс өвдөж удах нь хүндэрч өөр бусад эрхтнүүдийг үрэвсүүлэх нөлөөтэй.

-Хөрс, ус, агаараас шалтгаалан халдварт өвчний тохиолдол гарах уу?

-Хөрсний бохирдол, агаар бохирдол нь халдварт өвчнийг нэмэгдүүлэх эрсдэлт хүчин зүйл байж болно. Харин бид үүнээс сэргийлэх боломжтой. Тиймээс гараа бохирдсон даруйд нь гараа савандаж дарааллын дагуу угааж сэргийлэх нь чухал. Үүнээс гадна нүхэн жорлон, муу ус, бохир цооног гэх мэт асуудлыг зөв шийдэж, халдваргүйжүүлэлт хийх хэрэгтэй.

Т.ХҮСЛЭН