Эверестийн бүсэд ойролцоогоор 3800 метрийн өндөрт шерпа нар оршин суудаг Тейм нэртэй жижиг тосгон байдаг. Энд хүн төрөлхтний түүхэнд анх удаа Гималайн нурууны Эверест оргилд хүрсэн хоёр хүний нэг гэдгээрээ алдаршсан балба шерпа Дэнзэн Норгай тэргүүтэй олон уулчин амьдардаг. Гэвч өнгөрсөн Баасан гаригт буюу наймдугаар сарын 16-нд тосгон мөсөн голын үерт автжээ. Үерийн улмаас 60 орчим хүнийг нүүлгэн шилжүүлж, сургууль, эмнэлэг зэрэг 10 гаруй байшин, зочид буудлууд ашиглах боломжгүй болов.

Хүн амиа алдсан, бэртэж гэмтсэн тохиолдол гараагүй боловч энэ хэрэг явдлын дараа оршин суугчид цаашид тосгонд амьдрах нь аюулгүй эсэхэд эргэлзэж эхэлжээ.

Тухайн үед өдрийн цаг таарч, сэрэмжлүүлэг эрт хүргэсэн тул тосгоны оршин суугчид үерийг харьцангуй хохирол багатай даван туулсан. Хэрвээ шөнийн цагаар ийм зүйл болсон бол 200-300 хүн амиа алдах байсан гэдгийг Балбын уулчдын холбооны ерөнхийлөгч асан Анг Тшеринг шерпа хэлжээ.

Хүн амын суурьшлын бүсээс дээш байрладаг мөсөн голуудыг хянах зохих механизм байдаг бол эрсдэл багасах боломжтой гэдгийг нутгийн иргэд хэлж байна. Мөн зарим тосгонд гамшгийн бэлэн байдал байхгүй байна. Зарим мөсөн гол эрдэмтэд, эрх баригчдын анхаарлыг татсан ч ихэнхийг нь үл тоомсорлодог аж.

Бүс нутагт сүүлийн 50 жилийн хугацаанд мөсөн гол үерлэсэн 10 гаруй тохиолдол бүртгэгджээ. Гималайн нуруунд олон мянган мөсөн гол, нуур байдаг боловч маш цөөхнийг нь хянадаг. Лидсийн их сургуулийн 2021 онд хийсэн судалгаагаар Гималайн мөсөн голууд сүүлийн хэдэн 10 жилийн хугацаанд 400-700 жилийн өмнөхөөс 10 дахин хурдтай хайлж байгааг тогтоожээ. Сүүлийн жилүүдэд шинэ нуур үүссэн, зарим нь томорч, хоорондоо нэгдсэн зэрэг тохиолдол ч гарчээ.

Эх сурвалж: BBC