Улаанбаатар үерт живэх эрсдэлтэй болсон талаар сүүлийн жилүүдэд албаныхан болоод холбогдох хүмүүс нь удаа дараа мэдэгдсэн. Мөн нийслэлийн ус зайлуулах хоолойн насжилттай холбоотой шугам, хоолойнуудад их засвар хийх шаардлага үүссэнийг ч сануулдаг. Дэд бүтэц, инженерийн төлөвлөлтгүйн алдаанаас болж хотын зарим бүс ийнхүү үерийн өндөр эрсдэлд орсон. Гэвч энэ бүхнийг засч, шинэчлэхэд хөрөнгө төсвөөс эхлээд цаг хугацаа их шаардах учир хотоо үерийн эрсдэлгүй болгоё гээд нэг өглөө асуудал шийдэгдчихнэ  гэсэн үг биш. Тиймээс хотын захиргаанаас үе шаттай ажлуудыг хийж буй. Тухайлбал, өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд барилгын компаниуд хууль зөрчиж, өөрсдийн барилгын газраас гарсан хөрсний усаа ус зайлуулах шугам хоолой руу зөвшөөрөлгүй цутгаж байсан талаар мэдээлсэн. Тэгвэл тус хэсэгт ямар асуудал үүссэн, аж ахуй нэгжүүд ямар нөхцөл байдалтай байгаа талаар сурвалжиллаа.

СУРУГА МОНГОЛЫН ТОДОТГОЛТОЙ ГАЗАР ДАХЬ ААН-ҮҮДИЙН ЗӨРЧИЛ

"Хүннү 2222" хороолол орчимд "Орчло"н сургуулийн зүүн талд барилга барьж буй аж ахуй нэгж борооны ус зайлуулах шугам хоолойг тасалж, хөрсний усаа авто зам руу хаяж байсан зөрчлийг арилгуулж байгаа талаар Нийслэлийн Засаг дарга Х.Нямбаатар өнгөрсөн амралтын өдөр мэдэгдсэн. Тодруулбал, тухайн хэсэг буюу "Суруга Монгол"-ын тодотголтой газрын эзэмшигч компаниуд хөрсний усаа барилгын ажил гүйцэтгэх явцдаа нийтийн эзэмшлийн бүс буюу нийслэлийн борооны ус зайлуулах шугам хоолой руу дур мэдэн цутгаж байж.

Хотын даргын хэлж байгаагаар, зам дээр тунаж байгаа борооны усыг Геодизи усны барилга байгууламжийн газрын өдөр шөнөгүй соруулаад байдаг. Гэтэл хуучин хийгдсэн шугамуудыг барилгын компаниуд зөвшөөрөлгүй ашиглаж, өндөр өндөр орон сууцуудынхаа хөрсний усыг зайлуулж, хариуд нь иргэд нийтийн эзэмшлийн талбайд усанд живээд явж байгаа нөхцөл байдал үүсээд байна.

Тиймээс энэ Даваа гаригаас хотод баригдах гэж байгаа, баригдаж байгаа барилгуудын хөрсний ус зайлуулж байгаа үйл явцыг газар дээр нь ажиллаж, шалгаж, бүх зөрчлийг тогтоож, холбогдох улсын байцаагч нарын дүгнэлтийг гаргуулна. Зөрчил гаргасан аж ахуй нэгжүүдийн үйл ажиллагааг бүрэн зогсоож, лацадна гэсэн юм.

БАРИЛГЫН КОМПАНИУД ХУЛГАЙГААР УС ШАХАЖ БАЙГАА НЬ ИХ ХОХИРОЛ УЧРУУЛДАГ

Геодези, усны барилга, байгууламжийн газар ОНӨААТҮГ-ын Ерөнхий инженер С.БАТСАЙХАН:

-Хотын хэмжээнд геодизи усны барилга байгууламжийн газрын эзэмшлийн 212 км урт шугам сүлжээ байдаг. Дээрх шугам сүлжээ рүү зөвшөөрөлгүй барилгын сууриас гарсан усаа асгах, эвдэж сүйтгэх зөрчил ихээр гардаг. Хан-Уул дүүргийн 15 дугаар хорооны ‘Суруга Монгол"-ын борооны ус зайлуулах хоолой 2011 онд анх ашиглалтад орсон. Ашиглалтад орсон цагаас гаргалгаа нь шийдэгдээгүй. Худагтаа хөрсөндөө шингээх, нэвчүүлэх зориулалттай хийгдсэн шугам байдаг. Цаашид энэ шугамыг нийслэлээс нэгдсэн системд холбох, төв шугамд холбох ажлын зургийг хийлгэж, ажлыг эхлүүлэх зөвшилцлийн түвшинд явж байна.

Борооны ус зайлуулах шугам хоолой руу ус шахсанаас болж бороо орсон үед нийтийн эзэмшлийн зам талбайд их хэмжээний ус хальж, соруулах ажил гарч байгаа. Зайлшгүй тохиолдолд бид ус зайлуулах ажлыг хийдэг.

Гэхдээ барилгын компаниуд хулгайгаар шугам хоолой руу хөрсний усаа шавхаж байгаагаас нийтийн эрхэнд халдаж, зам талбайг усанд автуулах, лаг шаварт шугам хоолой бөглөрөх нөхцөл үүсч байна.

ХӨРСНИЙ УСАА ШАВХСАН ГЭХ КОМПАНИУД ХЭВИЙН АЖИЛЛАЖ БАЙНА

Зөрчил гаргасан нэг компани нь "М-Си-Эс Проперти" ХХК. Тус компанийн барьж буй "Орчлон" сургуулийн өргөтгөлийн талбайд нийслэлээс шалгалт хийж, хөрсний усаа шугам хоолой руу шавхаж байгаа нь тогтоогдсон тул барилгын үйл ажиллагааг Ням гаригаас /2024.08.18/ зогсоосон. Тус компани 500 диаметр ус зайлуулах хоолойг ухаж, эвдсэн байжээ. Энэ талаар тус компани мэдээлэл тайлбар өгөөгүй юм.

Дараагийн  зөрчил гаргасан аж ахуй нэгж нь "Тэсо" группийн "Альфа зоне" төсөл. Нийтийн зориулалтын борооны ус зайлуулах шугамыг эвдэж, хөрсний усаа шавхаж байсан аж.

"Альфа зоне"-ийн барилгын ажил хэвийн үргэлжилж байлаа. Нийт зургаан блок бүхий тус төслийн гурван барилга нь захиалагчдаа хэдийнэ оруулж эхэлжээ. Харин гурван блокын барилгын ажил үргэлжилж байна. Баригдаж байгаа орон сууцнуудын хувьд суурь цутгалтууд нь дуусч, барилгын заслын ажил нь эхэлсэн харагдана. Барилгын ажил үргэлжилж байгаа хашаанд ил харагдах ус байсангүй. Харин борооны болов уу гэмээр тогтоол ус харагдсан.

МАНАЙ КОМПАНИ ӨНГӨРСӨН ЖИЛ ЗӨРЧИЛ ГАРГАСАН НЬ ҮНЭН ХАРИН ЭНЭ ЖИЛ БОЛ ҮГҮЙ ГЭВ

"Альфа зоне" төслийн менежер ОРГИЛ хэлэхдээ "Манай барилга барьж газар хөрсний устай. Хөрсний устай газар барилгын сууриа яаж цутгах вэ гэдэгт бид анхаарч ажилладаг. Компани чанарын албаны баг, автор, хөндлөнгийн хоёр ч компанитай хамтарч ажилладаг. Манай төсөл нийт зургаан блок, блок тус бүр 23 давхраас бүрдсэн барилга юм. Энэ жилийн барилгын суурь цутгаагүй, өнгөрсөн жил цутгаад дууссан. Одоо зөвхөн жижиг суурь буюу грашийн баганан суурь хэсгийг хийж байгаа. Ул бетоны доод хэсэг хөрсний усны дээр байдаг. Суурь цутгах үед хөрсний ус гарвал хашаан дотроо шийддэг. Гадагш нь цутгасан удаагүй. Хотын даргын харуулсан нүх бол биднийг төсөл эхлүүлэхэд  байсан.

Ус сувгийн удирдах газар, Геодизи усны барилга байгууламжийн газар зэрэг бүх холбогдох албаныханд шаардлагатай мэдээллийг өгч, харуулах ёстой барилгын талбайнуудаа ч харуулсан.

Хөрсний устай хэсэгт барилгын ажил гүйцэтгэж байгаа компаниуд бүгд ижил зохицуулалттай ажилладаг. Хоёр нүх ухаж, нэгэнд нь сууриа цутгаж, нөгөөд нь суурийн хэсгийн усыг түр дамжуулах хэлбэрээр дотооддоо зохицуулалт хийдэг. Манайх өнгөрсөн жил ийм төрлийн зөрчил гаргасан, энэ жил алдаагаа давтахгүй.

Энэ хэсгийн бусад компаниуд ч хөрсний устай ажиллаж байгаа. Гэхдээ бусад компаниудыг бид мэдэхгүй" гэлээ.

ИРГЭД ХОХИРЧ, НИЙСЛЭЛ ЗАХИРААГДСАН Ч ЭРХ АШИГ НЬ ДАВУУ ХЭВЭЭР ҮЛДЭХ ҮҮ?

Энэ мэт эзэн холбогдогчгүй үйлдлүүд иргэд, нийтийн эрх ашгийг зөрчиж байгаад ойролцоох хотхон хорооллын оршин суугчид ч бухимдалтай байна. Улирлаас хамаарсан олон асуудал дунд амьдардаг улаанбаатарчуудад хавар, зуны цаг тун ч хэцүүхэн өнгөрдөг болсон гэхэд хилсдэхгүй. Учир нь бороо орох бүрд иргэд үер битгий болоосой, замтайгаа, барилгатайгаа, машинтайгаа живэх вий дээ гэхчлэн айдас дунд амьдарч байна. Энэ айдсыг нь аж ахуй нэгжүүд ч хурцалж, хөрсний усаа ус зайлуулах шугам хоолой руу нууцаар асгаж байгаа нь дайны хажуугаар дажин гэдэг шиг…

ГЭРЭЛ ЗУРГИЙГ Л.ЭНХ-ОРГИЛ