Эрх баригчдын хөгжлийн талаар зурсан зураг өнгөц, сэтгэл хөөрлөөр бичсэн мөрөөдөл төдийхөн. Тэд аливаа асуудлыг албан тушаал бий болгох замаар хүнд хариуцуулбал шийднэ гэсэн логикоор хандсанаас монгол бүхэлдээ асуудлын орон болжээ. Төр данхайх тусам зардал нэмэгдэж, зардал нэмэгдэх тусам татвар өсч, татвар өсөх тусам иргэдийн халаас хоосорч, халаас хоосрох тусам эрх мэдэлтнүүд дур зоргоороо аашилж, өчүүхэн төдийхнөөр өөрсдийнхөө санасан бүхнээ гүйцэлдүүлэх боломж бүрддэг санж. Үүнийг түгжрэл хийгээд түүнээс ангижрах бодлогыг боловсруулсан ногоон автобусны сайдын жишээ, хотын төлөвлөлтийг хариуцсан дарга, ерөнхий архитектурын замбараагүй төлөвлөлтөөс үүдсэн элдэв гамшгаас харж болно.

Гол үерлэх гэх ойлголт хэдэн мянган жилийн өмнө байсан ч өнөөгийнх шиг хотыг тэр чигт нь айлгах хэмжээнд байгаагүй нь далайд гарцгүй монголчуудын гол, усны ундаргын судас, сувгийг нь хааж эмж, замбараагүй барилгажуулахдаа ус зайлуулах байгууламжуудыг нь шийдээгүйтэй холбоотой байтал уур амьсгалын өөрчлөлт гэж дэмийрсээр Уур амьсгалын өөрчлөлт хариуцсан сайдтай болов.

Дэлхий эргэдгээрээ эргэхдээ нэг мөстлөгөөс нөгөө мөстлөгийн хооронд оршин буйг дунд сургуулийн хүүхэд ч мэдэх байтал эрх мэдэлтнүүд ойлгодогүй нь мэдэхгүйдээ биш, түүгээр дамжуулан мөнгө олох боломжтой болохоор тэр. Ид сурч боловсрох насандаа хичээлээ хийхийн оронд сургуулиа хаяад дэлхийн дулаарлын төлөө дэмийрсэн охиныг тэд тахин шүтдэг нь хүн төрөлхтөнг боловсрол, мэдлэггүй байлгаж, айдсыг нь хүртэл арилжиж идэх заль болохоос бус амьдрахуйн төлөөх тэмцэл огтоос биш.

Жорлонгоо ч өнөө хэр нь шийдэж чадаагүй улс уур амьсгалын өөрчлөлтийг зохицуулна гэж ч юу байх вэ?!

Галууг дагаж хэрээ хөлөө хөлдөөв гэгч л тэр. Өөрсдийнх нь амьжиргааны эх үүсвэр болсон нүүрсээ үгүйсгэж, сэргээгдэх эрчим хүч гэх солиорлыг яалтай.

Монгол Улс олимпизмын сайдтай болоод яасныг бид Парисын олимпоос бэлхнээ харж сууна. Хэнтийн аваргад зориулсан энэ албан тушаал хэрэг дээрээ хэрэггүйг харсаар байж байлгасаар байвал бид дахиад түүхэнд байгаагүй төсөв өгсөн ч хамгийн муу амжилтаа үзүүлсээр л байх болно.

Урьд өмнө нь байгаагүй төсөв хөрөнгө суулгасан атлаа түүхэнд байгаагүй доод амжилт үзүүлсэн нь төр, түүний албан тушаалтан оролцоод ирэхээрээ л аливаа зүйл утгаа алдаж, уналт руугаа явдгийг харуулаад байх шиг.

Гэтэл муу хэлсээр, зүхсээр, “асуудлыг шийдээч ээ” гэж хашхирсаар дахиад л зовлонгоор зоологсдоо төрийн эрхэнд гаргаад ирэх зуурдын хүсэлтэй ард түмэн гэлтэй. Бид эрүүлээр ямар ч асуудлыг эргэцүүлэх чадваргүй болсон бөгөөд энийг өөрчлөхгүй бол их л зовлон амсах бололтой. Орон нутгийн сонгууль эхлэхтэй зэрэгцээд хотын дарга хувь хүний өмчилсөн газрыг хураах тухай "лайв"-даад эхлэв. Уг нь хотын иргэний өмчийг хамгаалах түүний үүрэг байтал нийслэлчүүдийн агаар, хөрсний бохирдол нэмэгдсээр байгаа нь энэ мэт иргэнтэй холбоотой гэж итгүүлэх гэсэн заль байхад даган баясагсад олон…

Монголчууд төрийн эрхийг хэнд бариулахаа шийдэх сонгуулиар одоогийн залуус огтоос мэдэхгүй өөд болоочийн тухай эрх баригчид бөмбөгдөв. Улс орны хөгжлийн тухай бодлого ярьж, өөрсдийн хийсэн ажлаа тайлагнах байтал өөрсдөдөө “онц” дүн тавиад орилох жишээтэй. Тэдэнд уналт, үхэл, хасах л үзүүлэлтүүд байсан болохоор аргагүй ч биз. Үр дүнд нь, С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэрэг яван явсаар С.Зориг бусдын гарт амиа алдсан бус “С.Зориг аллага үйлдсэн” гэж төөрөгдөлд аваачив. Яг энэ технологиор орон нутгийн сонгууль өрнөх нь тодорхой боллоо. Хэрэг нь байхад эзэн нь олдоно гэгчээр хийгээгүй ажил, хэзээ ч толгой нь хүрэхгүй асуудлаа хэн нэгэн иргэнд нялзааж, хэнд ч хэрэггүй юм ярьсаар өнгөрөөх бололтой.

Зуурдын зураг ийм л хорлонтой ажээ.