Хичээл, сургууль эхлэхтэй зэрэгцээд түрээсийн байрны эрэлт ихэсч, үнэ хөөсөрдөг. Иргэд нэгэндээ орон сууц түрээслүүлэх нь хувь хүмүүсийн хоорондын асуудал учир үүнд хяналт тавих байгууллага байхгүй. Тиймээс ч хүн өөрийн хувийн өмчөө хэдэн төгрөгөөр үнэлэх нь тухайн хүний асуудал гэж ам таглах нь бий. Орон сууц түрээсийн оргил үе нь жил, жилийн наймдугаар сар. Энэ жил байрны түрээс ямар үнэ ханштай байгааг сурвалжиллаа.

Байр түрээслэх хүсэлтэй иргэд хамгийн түрүүнд "Үнэгүй.мн" зарын сайтад ханддаг.  Тус сайтад үл хөдлөх хөрөнгө түрээслүүлэхтэй холбоотой 7218 зар идэвхтэй байна. Үүн дотор орон сууц түрээслүүлнэ гэх гарчигтай 4019 зар байршжээ.

2 ӨРӨӨ БАЙРНЫ ТҮРЭЭС 1.3-2.5 САЯ ТӨГРӨГ БАЙНА

Эдгээр заруудыг харвал тав болон түүнээс дээш өрөө байр түрээслүүлнэ гэх зар цөөн, харин хоёр өрөө байр түрээслүүлнэ гэх зар хамгийн олон байлаа.

Үнийн хувьд байршлаасаа шалтгаалж:

• Нэг өрөө байр  900-2сая төгрөг,
• Гурван өрөө бол 2-5 сая төгрөг
• Дөрвөн өрөө байр 2.5-7 сая төгрөг
• Таван өрөө байр 5-13 сая төгрөг
• Хажуу өрөө 350-800 мянган төгрөг байна.

Харин хамгийн эрэлттэй гэх хоёр өрөө байрны түрээс 1.3-2.5 сая төгрөгт хүрчээ.

Байршлын хувьд ихэвчлэн Баянзүрх, Хан-Уул, Чингэлтэй дүүргүүдэд байгаа юм. Монголын хамгийн том гэх Үнэгүй.мн зарын сайтад байршсан, заруудын дагуу холбогдож тодрууллаа.

ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГӨ ЗУУЧЛАГЧИД ТҮРЭЭСИЙН ҮНИЙГ ХӨӨСРҮҮЛЖ БАЙНА

Тус сайтын заруудыг "Vip", "Онцгой", "Энгийн" гэх гурван төрөлд хуваан байршуулжээ. "Vip" гэх тодотголтой зарууд бүгд шахуу үл хөдлөх хөрөнгө зуучлагч компаниудын байршуулсан зар байв.

Зуучлагчдын хувьд 10-20 хувийн зөрүү төлбөр авч байрыг яаралтай хугацаанд түрээслүүлэгчийн нөхцөлийн дагуу түрээслүүлдэг гэнэ.

Тэд эхлээд зарын сайт, фейсбүүк групп, сонины зар зэрэгт байршсан "Байр түрээслүүлнэ" гэх иргэдийн зарын дагуу холбогддог. Улмаар иргэдэд байрыг нь найдвартай түрээсэлж өгөх санал тавьдаг аж. Нэг ёсондоо түрээслэгч, түрээслүүлэгч хоёрыг холбож өгснийхөө шанд мөнгө авдаг гэсэн үг.

Монголд үл хөдлөх хөрөнгө зуучлагч компаниуд борооны дараах мөөг шиг олширсон.

Тэгэхээр энэ бүх компаниуд ашиг хүртэхийн тулд нэг ч иргэний зарыг хараад өнгөрөх ёсгүй болж таарч байна. Зуучлагчид иргэдээс аль дүүрэгт, ямар үйлчилгээтэй байр сонирхож байгааг лавлан түүнд нь тохирсон байр санал болгодог.

Тэдэнд ямар л бол ямар байр бий, гэхдээ үнийг нь төлж дийлвэл шүү дээ.

"Зуучлагчтай хамтрахгүй" гэж тодотгосон, "СУИС-ын ард бүрэн тавилгатай хоёр өрөө байр түрээслүүлнэ. Үнэ 2.1 сая" гэх зарын дагуу залгалаа. Тухайн зарын эзэн түрээсээ зургаан сараар мөн нэг сарын барьцаатай авах аж. Түүний хэлж буйгаар хотын төвөөс 1км зайтай, сургууль цэцэрлэг үйлчилгээний газрууд ойр, цөөн оршин суугчтай, өвөлдөө дулаан, мөн бүрэн тавилгатай юм байна. Гэвч зургаан сараар нь төлнө гэвэл 12.6 сая төгрөг, дээр нь барьцаа гээд нийт 14.7 сая төгрөг болно. Бараг л байрны урьдчилгаа мөнгө гэхэд хилсдэхгүй.

Монголд нэг өрхийн сарын дундаж орлого 2.4 сая төгрөг болохыг ҮСХ-ноос мэдээлсэн. Гэвч хоёр өрөө байрны түрээсийн төлбөр өрхийн сарын дундаж орлогоос даваад удаж байна.

ХЯМД БАЙР ХАЙСАН ИРГЭД ЗАЛИЛАГЫН ХОХИРОГЧ БОЛЖ БАЙНА

Иргэд ихэвчлэн үнэ хямдыг нь бодон нэг өрөө байр түрээслэхээр хайдаг. Гэвч нэг өрөө байр түрээслэх нь цөөн. Байлаа ч 12+1 гэх нөхцөлтэй нүүр тулдаг байна. "Нэг өрөө байр түрээслүүлнэ" гэх фейсбүүк группүүд дор хаяж 20 мянган гишүүнтэй. Гэвч эдгээр группүүдэд зөвхөн байр түрээслэх хүсэлтэй иргэд л зараа идэвхтэй байршуулна. Үүнийг дагаад худал зар түгээж, луйвар хийх хүмүүс олширчээ.

Энэ талаар Цагдаагийн ерөнхий газрын, Урьдчилан сэргийлэх газрын мэргэжилтэн, цагдаагийн дэслэгч Х.Номин “Наймдугаар сард орон сууц түрээслүүлнэ гэх нэрийн дор залилах гэмт хэрэг өсдөг. Учир нь орон нутгаас Улаанбаатарыг зорьж ирсэн оюутнууд энд хамаатан садан, таних айлгүйгээс түрээсийн байр хайж эхэлдэг. Залилагч нар үүнийг ашиглаж цахим орчинд, бусдын эзгүй хашаа байшин болон орон сууц түрээсэлнэ гэсэн хүний зарын зургийг ашиглаж, хямд үнэ таатай нөхцөлийг санал болгож цахим орчинд байршуулдаг. Ингэхдээ хэд хэдэн таатай саналыг тавьдаг.

Тухайлбал, урьдчилгаа мөнгөө шилжүүлчихвэл зараа устгаад байраа хадгалж байя зэргээр таатай нөхцөл санал болгодог.

Мөн залилагч этгээд хуурамч бичиг баримт үзүүлж, маш хямд үнэ санал болгож иргэдийг залилдаг. Иргэд хуурамч гэрчилгээг харж итгэдэг ингээд цахимаар зургийг нь хараад, утсаар ярьж тохироод тухайн хүнтэй уулзахгүйгээр урьдчилгаа мөнгө шилжүүлчихдэг. Тиймээс иргэд түрээслэх гэж буй үл хөдлөх хөрөнгийн нэр болон гэрчилгээний дугаарыг “И-Монголиа” системээр шалгаж маш сайн тулгаж үзэх шаардлагатай. Мөн цахим үнэмлэхийг нь хуулбарлан авч, гэрээ байгуулсны дараа төлбөрөө шилжүүлэх ёстойг онцгойлон анхаарах хэрэгтэй гэв”.