Парисын олимпийн жүдо бөхийн тэмцээн тун сонирхолтой өрнөж байна. Эхний хоёр өдөр эрэгтэй, эмэгтэй нийт дөрвөн жингийн барилдаанууд болж, аваргууд тодорлоо. Ингэхдээ зарим жинд таамаг эвдсэн, олныг алмайруулсан үр дүн гарсан бол зарим нь зурсан зургийн дагуу болж өнгөрөв. Монгол Улс ч Парисын олимпийн анхны мөнгөн медалиа авсан амжилттай.

ХЭЗЭЭ Ч БИТГИЙ БУУЖ ӨГ – ЕЛДОС СМЕТОВ

Елдос Сметов эцэст нь олимпийн аварга болж чадлаа. Анх л 2014 оны Азийн наадмаас алтан медаль авч тодрон, удалгүй 23 насандаа дэлхийн аварга болсон тэрбээр олимпийн медаль авахыг үнэхээр шунасан нэгэн. 2016 оны Риогийн олимпод аранзал залуу насандаа, дэлхийн аварга гэх цолтой барилдаж финалд шалгарсан ч Оросын Беслан Мудрановд ялагдаж, мөнгөн медаль хүртэж байв. 2021 онд дахин Токиогийн олимпод алтан медалийн төлөөх дайралтаа эхлүүлсэн. Харамсалтай нь аз дутаж, хүрэл медалийн эзэн болжээ.

Ийнхүү 31 насандаа сүүлийн сумаар тавихаар Парис хотод ирсэн. Эхний тойргоосоо хийгүй нягт барилдаж, дэлхийн шилдгүүдийг цувруулсаар финалд дахин нэг удаа хүрэв. Энэ удаад түүний эсрэг эзэн орны бөх Лука Мхейдзе зогссон ч Елдосын арга туршлага илүүрхэж, олимпийн аваргаар тодорсон юм. Тэрбээр Казахстанаас олимпийн аварга болсон анхны жүдоч болсон түүхтэй.

АВАРГА ХҮН АВАРГА Л БАЙДАГ – ХИФҮМИ АБЭ 

Ах дүү Абэ нутагтаа болсон олимпод хамтдаа аварга аван гайхалтай амжилтын эзэд болсон. Тэр амжилтаа давтахаар Парис хотод буусан ч дүү нь чадсангүй. Үта Абэ Чамп де Марс аренагаар цурхиртал уйлж, олон хүний зүрхийг шимшрүүлэв. Харин ах Абэг зогсоох хүн байсангүй. Учраа бүрээ илүүрхэн ялж, төвөггүй олимпийн аваргаар тодров. Өдгөө дөнгөж 26 настай гэхээр түүнд дор хаяж дахиад нэг олимп бий. Хифүми Абэ дэлхийн аваргаар дөрвөн удаа, олимпийн аваргаар хоёр удаа тодорч байгаа нь энэ. Жиндээ дархлагдсан аварга гэж түүнийг хэлнэ. Хэн, хэзээ түүнийг даван гарах вэ гэдэг асуулт олны анхаарлыг татаж байна.

ТҮҮХ БҮТЭЭСЭН НЭГЭН – ДИЁРА КЕЛДИЁРОВА

Өнөөх дүү Абэг ялж, нулимстай үлдээсэн хүн нь Узбекистаны Диёра Келдиёрова. 2013 онд л Нанжинд болсон Азийн залуучуудын наадмаас хүрэл медаль хүртэж, дэлхийн жүдод өөрийнхөө түүхийг бичиж эхэлсэн узбек охин Парист салхилсан шиг салхилав. Эхний тойрогтоо л олимпийн дэлхийн аварга Үта Абэ ялж, дэлхий нийтийг алмайруулсан. Интернет орчинд Үтагийн уйлж буй бичлэг, зураг гэрлийн хурдаар тарж, наана нь Келдиёрова юу ч болоогүй юм шиг татамигаас буулаа. Төвлөрөл нь үнэхээр дээд цэгтээ хүрсэн байжээ.

Жингийнхээ "босс"-ыг цэвэр ялсан Келдиёрова тэр өдрөө дийлдсэнгүй. Францын Амандине Бушар, Косовагийн Дистриа Красничи гээд шилдгүүдийг сөхрүүлж, Узбекистаны жүдогийн түүхэн дэх анхны медальтан, анхны аварга болжээ.

СҮҮЛИЙН СУМАА ТАВЬСАН НЬ – НАЦҮМИ ЦҮНОДА

Японы эмэгтэйчүүдийн доод жингийн өрсөлдөөн ширүүн. Нэг л олимп, дэлхийн аваргад бүтэлгүйтвэл арынх нь тамирчид ээлжээ хүлээгээд орыг нь залгахаар бэлдэж байдаг. Ийм л дарамтан дунд Цүнода Парисыг зорьсон. Тэр бүтэлгүйтвэл түүнд хоёр дахь боломж гэж үгүй. Ийм ч учраас хүссэн, шунасан амжилтынхаа төлөө алдаа гаргасангүй. 31 насандаа олимпийн аварга болж, зодог тайлахад харамсах зүйлгүй болов. Алтан медаль аваад Цүнода нулимсаа нуугаагүй. Тэр их дарамт, олон жилийн хүнд бэлтгэл сургуулилалтын ачаалал, бэртэл гэмтэл, зовлон бэрхшээл бүрээ бодож, эцэст нь зорьсондоо хүрсэн учраас сэтгэл онгойлгосон нь тэр.

Дээрх аваргууд бүгд өөр, өөрийн түүхийг бичиж, эсрэг тэсээр замналаар явж, олимпийн алтан медалийн эзэд боллоо. Абэ хоёр олимпод ороод хоёуланд нь түрүүлж байхад, Елдос гурав дахь олимпдоо оролцож, анхныхаа алтан медалийг хүртэж байх жишээтэй. Келдиёрова 26 насандаа түүх бичиж, Узбекистаны ард түмний баатар болсноор гайхалтай замналынхаа оргил дээр ирж байхад Цүнода амьдралдаа олдсон ганц боломжоо ашиглаж, олимпийн аваргын хувиар зодог тайлах гэж байна. Хүн бүрийн амьдрал, аваргуудын замнал адилгүй гэдгийг тэдний жишээн дээрээс харж болно.