Баяр наадмын олон хоногийн амралт дуусч, иргэд өдөр тутмын хүнсээ базааж эхэлжээ. Зуны дэлгэр цагт мал тарга тэвээргээ авч, махны үнэ багахан ч гэсэн буудаг. Иргэдийн хувьд жижиглэнгийн мах худалдан авахаас илүүтэй шинэ шөл уухийг эрмэлздэг. Тиймээс энэ удаа нийслэлчүүдийн махны хэрэглээг хангах гол цэг “Дэнжийн 1000” захаас сурвалжлагаа бэлтгэлээ.

Иргэд "Үхрийн мах хэд вэ", "Шинэ мах уу" гэж асуухад худалдагчид "Өглөө буусан шинэхэн мах шүү. Мах янз бүрийн үнэтэй байна. Яг ямар мах авах вэ" гэж хариулна. Зарим лангуунууд эзэнгүй байх ба малчид баяр наадмаа тэмдэглээд махны нийлүүлэлт муу байгаа учир ажиллахгүй байгаа гэв.

"Хүчит шонхор” захад  жижиглэнгийн хонины ястай махны үнэ 12-15 мянган төгрөг байсан бол хонины цул мах 15-16 мянган төгрөгийн үнэтэй байв. Үхрийн ястай мах 16-21 мянган төгрөгийн үнэтэй байна. Харин адууны ястай болон цул мах 10-11 мянган төгрөг, ямааны ястай мах 8500-9800 төгрөг байлаа.

Мөн тус захын хойд хэсэгт малын дотор, гэдэс зардаг. Тэнд цэвэрлэсэн таван цул бүтнээрээ 20 мянган төгрөгийн үнэтэй байсан бол зүрх 4000 төгрөг, гүзээ, элэг, уушги тус бүр 1000 төгрөгийн үнэтэй худалдаж байлаа.

ИРГЭД: МАХ ӨМНӨХ САРУУДААС 1000-2000 ТӨГРӨГӨӨР НЭМЭГДСЭН БАЙНА

Худалдаа эрхлэгч Б.Дэжид

-Манайх хонины мах зардаг. Ястай шинэ мах 13500-14000 төгрөгийн үнэтэй байна. Жилийн өмнөх энэ үеэс махны үнэ өссөн. Хүмүүс өөрсдийнхөө хэрэглээнд таруулж ястай, цул гэх мэтээр авдаг. Баяр наадам болж байгаа учраас айл, хүн бүр мах авдаг хүрэлцээ бага учраас махны үнэ тэр үедээ тодорхой хэмжээгээр өсдөг. Баяр наадмаар иргэдийн худалдан авалт өсч, бусад үед нэг хэвийн л байдаг.

Манай зах дээр мах орон нутгаас орж ирж, бид бөөний үнээр нь худалдан авдаг. Сая баяр болоод олон хоног амарлаа. Бараг 100 сум 100 жилтэй байх. Малчид баяраа наадмаа тэмдэглээд махны нийлүүлэлт багассан учраас цөөхөн хэдэн хоногт л махны хомсдол үүссэн. Баяр наадмын дараа махны нийлүүлэлт үнэ жигдрээд л ирнэ. Долдугаар сар гараад арваннэгдүгээр сар хүртэл улирлын шинж чанартай махны үнэ буурдаг гэв.

Худалдан авагч С.Батбаяр "Үхрийн мах нэг килограммыг нь 16 мянгаар худалдан авлаа. Өмнөх саруудаас 1-2 мянган төгрөгөөр нэмэгдсэн байна. Мах худалдан авахдаа бүхлээр авахыг илүүд үздэг. Үнийн хувьд ч бага тусдаг" гэлээ.

Худалдан авагч Д.Болор-Эрдэнэ:

-Хонины шулсан мах 12500 төгрөгөөр худалдаж авлаа. Өдийд мах иймэрхүү л үнэтэй байдаг. Гэхдээ энэ хавар махны үнэ ер буугаагүй дээ. Би дандаа мах худалдан авдаг 12 мянгаас доошоо үнэтэй мах энэ жил аваагүй. Ноднин хонины мах 10500 төгрөгийн үнэтэй байсан гэв.

Худалдан авагч Д.Гэрэл:

-Би сая хонины гулууз махыг 236 мянган төгрөгөөр худалдан авсан. Нэг килограмм нь 13500 төгрөг гэж байна лээ. Хонины ястай мах голдуу авдаг. Гэхдээ зарим махнаас шөл гардаггүй. Амттай мах байх болтугай гэж авдаг гэсэн юм.

ҮСХ: МАХ, МАХАН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ҮНЭ 1.4 ХУВИАР БУУРЧЭЭ

Үндэсний статистикийн хорооны мэдээгээр хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэ 2024 оны зургадугаар сард улсын хэмжээнд өмнөх оны мөн үеэс 5.1 хувь, өмнөх оны эцсээс 4.3 хувь,өмнөх сараас 0.3 хувиар өссөн байна. Инфляцийн түвшин буюу хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэ 2023 оны зургадугаар сард 10.6 хувь гарсан бол 2024 оны зургадугаар сард 5.1 хувь болж, өсөлтийн хурдац өмнөх оны мөн үеэс 5.5 нэгж хувиар буурчээ.

Улсын инфляцид бензин, түлшнээс бусад импортын барааны үнэ 1.9 нэгж хувиар /37.3%/, мах, хатуу түлшнээс бусад дотоодын барааны үнэ 3.2 нэгж хувиар /62.7%/ тус тус нөлөөлсөн байна.

Мах, махан бүтээгдэхүүний үнэ 2024 оны зургадугаар сард өмнөх оны мөн үеэс 1.4 хувиар буурахад үхрийн махны үнэ 4.9 хувь, хонь, ямааны махны үнэ 2.1 хувь, адууны махны үнэ 2.4 хувиар тус тус буурсан нь голлон нөлөөлжээ. Харин талх, гурил, будааны бүлгийн үнэ 10.5 хувиар өсөхөд будааны үнэ 2.9 хувь, гурил 14.7 хувь, талх, нарийн боов 11.0 хувь, гоймон 12.7 хувиар өссөн нь тус тус голлон нөлөөлсөн байна.

Улаанбаатар хотод худалдаалж буй үхрийн цул нэг кг махны дундаж үнэ 2024 оны зургадугаар сард 21 мянган төгрөг болж, 2022 оны зургадугаар сараас 20.8 хувиар өсч, 2023 оны зургадугаар сараас 6.8 хувиар, өмнөх сараас 6.5 хувиар /408 төгрөгөөр/ тус тус буурсан байна.

С.Нинжжаргал