Наадам дөхөхөөр хэн улсын цолтон болох вэ гэдэг яриа сонирхолтой байдаг. Нэгэнт бөхийн замыг сонгож, хоёргүй сэтгэлээр зүтгэж, бэлтгэл сургуулилалтаа хийж буй тамирчин хүний хувьд оргил дээр нь гарахыг хүсдэг нь мэдээж. Гэхдээ хүссэн, шунасан бүр нь улсын цолтон болж чадахгүй. Зарим нь 20 ч хүрээгүй насандаа улсын цолтон болж байхад зарим нь насаараа зүтгээд ч тавын давааг гэтэлж чадаагүй байх тохиол олон. Тэгвэл өнөө жил хаанахын хэн гэдэг бөх улсын наадмын босго өндөр тавын давааг гэтлэх магадлалтай вэ гэх таамгийг дэвжүүлж байна.

• АЙМГИЙН АРСЛАН Э.МӨНХЖАРГАЛ

Аймгийн заан цолтой цагаан сарын барилдаанд түрүүлснээс нь хойш Э.Мөнхжаргалыг жил бүрийн наадмаар улсын цолтон болно гэж хардаг хүмүүс олон. Аймгийн заан цолтой барилдаад тав давж чадаагүй учир удалгүй цолоо ахиулж, аймгийн арслан болсон. Арслан цолтойгоо зодоглосон ч бас л болж өгөөгүй. Магадгүй том цол руу харайх гээд барцад нь гарч байж магадгүй. Саяхан болсон Бөхбилэгт дэвжээний галын сорилго барилдаанд үзүүрлэсэн аж.

• ЦЭРГИЙН ЗААН Ө.БАТСУУРЬ

Цол нь багадаад удсан гэгддэг Ө.Батсуурийг өнгөрсөн намраас хойш заал танхимын барилдаанд тун сайн барилдсан. Өргөөний анхны түрүүгээ хүртэж, Алтан цомд Архангай аймгийн багт олон ялалтыг авчирсан. Өнгөрсөн цэргийн наадмаар дутуугаа гүйцээн түрүүлэх болов уу гэж бөх сонирхогчид харсан ч гурвын даваанд бүдрэв. Гэхдээ л улсын цолтнуудын халшраад барилддаггүй бөх болжээ.

• ЦЭРГИЙН АРСЛАН Д.ЦЭРЭННЯМ

Бүх цэргийн наадамд түрүүлсэн бөх маргаан байхгүй улсын цолтны ярианд орж ирнэ.  Хэнтий аймгийн Галшар сумын харьяат сумын заануудын барилдаанд босоо байсан. Бараг зодоглосон заал танхимын барилдаан бүртээ үзүүр, түрүү, их шөвөгт шалгарч байсан гэхэд хилсдэхгүй. Энэ ч эрчээрээ бүх цэргийн наадамд зодоглож, найм даван түрүүлж, цэргийн арслан гэх цолыг хүртсэн билээ.

• АЙМГИЙН ХУРЦ АРСЛАН Н.ӨСӨХБАЯР

Сүхбаатар нутгаас улсын цолтон төрөөгүй багагүй хугацаа өнгөрчээ. Хамгийн сүүлд 2018 онд Ардын хувьсгалын 97 жилийн ойгоор Сүхбаатарын Асгат сумын харьяат Б.Батжаргал тав давж, улсын начин цолны болзол хангаж байв. Тэгвэл энэ жил аймгийн хурц арслан Б.Өсөхбаярыг улсын начин болж, тасраад буй буухиаг үргэлжлүүлнэ гэж нутгийн зон олон нь харж байна. Арга ч үгүй Н.Өсөхбаяр заал танхимын барилдаанд онцгой сайн барилдаж байсан. Цэргийн наадамд үзүүрлэснээс гадна өргөөнд олон түрүүлсэн амжилттай. Нэг хэсэг бэртэл гэмтлээс болж санасан хэмжээндээ барилдаж чадаагүй түүнийг энэ жил начинаар тогтохгүй том цолонд хүрнэ гэж харж байна.

•  АЙМГИЙН ХУРЦ АРСЛАН Э.МӨНХБААТАР

Алтан цомд Увсын хүчирхэг багийг ялж, шуугиан тарьсан Говьсүмбэрийн багийн гол хүн Э.Мөнхбаатар арслан энэ жил өнгөтэй байгаа. Мөн л бэртэл гэмтлийн улмаас нэг хэсэг барилдаж чадаагүй түүний бэртэл илааршиж, энэ жил л улсын цолны давааг гэтэлнэ гэж харж байна. Дан ганц Говьсүмбэр ч бус бусад говийн аймгууд итгэл хүлээлгэж байгаа. Гурав давах ч дөрвийн давааны оноолт, тавын давааны ам авалт зэрэг ямар байх вэ гэдэг сонирхолтой.

• УВС НУУР

Хүчтний өлгий Увсаас аймгийн арслан Б.Баянмөнх, Э.Мөнх-Эрдэнэ, Л.Энхсаруул, Ц.Мөнхбаяр нар бий. Заал танхимын барилдаанд сайн үздэг тэднийг улсын цолтой дэвжээний ах нар нь ч доор даваанд дэмжих магадлалтай.

• АЙМГИЙН ХУРЦ АРСЛАН М.ЕРКЕБУЛАН

Жил бүрийн наадмаар л М.Еркебуланыг улсын цолтон болно гэж таамаг дэвшүүлэх хүн их. Өргөөний барилдаанд хэнтэй ч эн тэнцүү даралцаж, давж харагддаг. Гэвч яг улсын наадмаар хоёр, гурвын даваанаас хэтэрдэггүй нь хачирхалтай. Уламжлал ёсоор түүнийг дахиад л энэ жилийн улсын цолтны ярианд багтаая.

• АЙМГИЙН АРСЛАН М.БАЯРЖАВХЛАН

Ховдын хязгаараас тодорч буй дараагийн хүчтэн бол М.Баяржавхлан. Өдгөө 23 настай залуу сүүлийн үед бөхийн өргөөнд урамтай сайхан барилдаж, үзэгч олноо баясгаад байна. Тэрбээр сумын заан цолтойгоосоо л эхлэн цойлж эхэлсэн гэхэд хилсдэхгүй. Аймаг, цэргийн начин болон сумын заануудын дундах “Алдарын цом” тойргийн барилдаанд удаа дараа түрүүлж байлаа. Тэрбээр 17 насандаа сумын заан цол хүртэж, 19 насандаа цолоо баталж, 20 насандаа баруун бүсийн уралдаанд зориулсан аймгийн цол олгох барилдаанд шөвгөрснөөр аймгийн начин цол хүртжээ.

Ховдоос Ц.Төмөрцоож, Б.Тайван, Г.Дармаажанцан нар улсын цолонд ойрхон гэгдээд буй.

• АЙМГИЙН АРСЛАН Д.АЛТАНЦООЖ

Бас л улсын цолонд тулаад ирчихсэн бөх. Өнгөрсөн жилийн наадмын дөрвийн даваанд Б.Орхонбаяр арслантай таарч, сайн үзсэн ч давж чадаагүй. Гэхдээ энэ жил хүчтэй эргэн ирнэ гэдгээ өнгөрсөн заал танхимын барилдаанд харуулсан. Зүгээр л суусангүй өргөөний түрүүгээ нэмж, өнгөтэй байгаагаа харуулсан. Хэнтий аймгийн Өмнөдэлгэр сумаас дахин нэг улсын цолтон төрөх магадлал өндөр.

• АЙМГИЙН ХУРЦ АРСЛАН О.НАРАНБААТАР

Их Монголын хүчтэн дэвжээний цаг ирж байна гэж Ц.Бямба-Отгон арслан өнгөрсөн наадмын хаалтын үеэр хэлээд амжсан. Тэгвэл тэдний түүчээлэгчдийн нэг нь О.Наранбаатар байх учиртай. Аймаг, цэргийн цолтнууд дундаа гангардаг тэрбээр өнгөрсөн наадмын тавын даваанд улсын заан Б.Пүрэвсайхантай барилдаж, хүч шавхсан барилдааны эцэст өвдөг шороодсон. Энэ жил дутуугаа гүйцээхээр ирнэ. Саяхан болсон галынхаа сорилгод Ц.Бямба-Отгон арслантай үлдэж, үзүүрлэжээ.

Улсын цол хичээсэн, хөдөлмөрлөсөн бүхэнд ирдэг гэвэл бас үгүй. Тэр өдрийн аз, ёндоо гэж бий. Бяр тэнхээ, эв хаваараа Өвөрхангайн Т.Довчинсэмбээ, Говь-Алтайн Т.Сайханжаргал, Дорноговийн М.Бямбадорж, Баян-Өлгийн У.Береке нар начин цолонд хүрчих бүрэн дүүрэн боломжтой. Харамсалтай нь өдийг хүртэл аз дутсаар явна.

Мөн Хөвсгөлийн Э.Баасанжав, Говь-Алтайн Я.Бумбаяр, Төвийн Н.Дашдаваа, Г.Өсөхбаяр, Дорнодын Б.Батдорж, Г.Төрмөнх, Сэлэнгийн Д.Төрболд, Х.Наранбаяр, Өмнөговийн М.Буяндэлгэр, Завханы Д.Батбаатар, А.Нармандах, М.Амарсанаа, Баянхонгорын Ч.Алтангэрэл, Г.Жамбалдорж, Булганы Ө.Сүхбат, Г.Ганбаатар, Дундговийн Н.Амгаланбаатар зэрэг хүчтэнүүд өнөө жил улсын наадамд тав давахыг үгүйсгэхгүй.

Аз од нь гийсэн, бэлтгэл сургуулилалт нь жигдэрсэн хэний ч аавын хүү тав давж, индэр өөд гарахыг үгүйсгэхгүй.