Үндэсний их баяр наадмын хурдан морины уралдаан Хүй долоон худагт 19 дахь жилдээ болно. Жилээс жилд наадамчин олны хөл, хурдан морьдын тоосонд дарагддаг Хүй мандлын дэнж туурайн төвөргөөний өмнө тунчиг чимээ шуугиан багатай байна. Долдугаар сарын эхний өдөр нүд бэлчсэн ногоон тал болсон тус газарт тохижилт, засвар үйлчилгээний ажил хийсэн ажилчид байх аж. Хагас сар хүрэхгүйн өмнө үер усанд цохиулж, шавар шавхаанд дарагдсан байсан Хүй долоон худгийн хөрс ёстой л ширдэг дэвссэн мэт ногоон зүлгэнд хучигджээ.

Наадмын өдрүүдээ хоног тоолон хүлээн суугаа эрхэм уншигч танд баярын бэлтгэл хэрхэн хангагдаж буйг хүргэхийг зорилоо. Биднийг Хүй долоо худагт очиход цэвэрлэгээ, тохижилтын ажил ид хийгдэж байв. Монгол наадам цогцолборын ажилчид ойр орчмын хог хаягдлыг цэвэрлэж, өнгө нь гандсан явган хүний жижиг гүүр, барианы зураас зэргийн өнгийг сэргээн будаж байхтай таарсан. Угтаа энэхүү цогцолборыг 2013 онд 40 гаруй тэрбум төгрөгийн санхүүжилт гарган, Хүй долоон худгийг Монгол наадам цогцолбор болгохоор хийж эхэлжээ.

БЭЛТГЭЛ АЖИЛ ХАНГАГДАЖ БАЙНА

Монгол наадам цогцолбор ОНӨТҮГ-ын дарга С.Сайнбаяртай ярилцсан юм. Түүний хэлснээр энэ жил Хүй долоо худгийн цахилгаан эрчим хүчний найдвартай байдлыг хангаснаас гадна гар утасны сүлжээ унах асуудлыг бүрэн засчээ. Өмнө нь төмөр замаас цахилгаан эрчим хүчээ авдаг байхад багагүй хүндрэл, саатал гардаг байсан учир энэ жил төвийн системд холбогдсон гэнэ.

Биднийг очиход сүлжээний засвар, үйлчилгээний инженерүүд сүлжээний станцууд дээр ажиллаж байгаатай тааралдав. Одоо гар утасны сүлжээ унах, тасалдах зэрэг асуудал гарахгүй.

Наадмын өдрүүдэд Монгол наадам цогцолбороор 230 гаруй мянган хүн үйлчлүүлдэг. Үүнийгээ дагаад багагүй асуудал үүснэ. Хамгийн том асуудал нь ариун цэврийн байгууламж. Энэ жил тус газарт нийтдээ 46 ариун цэврийн байгууламжийг байгуулсан бөгөөд нэмэлтээр арван зөөврийн байгууламжийг байршуулжээ. Бүх сангийн угсралтын ажлуудыг нь дуусгасан гэв. 

Мөн худалдаа үйлчилгээ, нийтийн хоолны асуудал бий. Энэ жил нийтдээ 200 гаруй аж ахуй нэгж, хуушуур, хоолоор үйлчилнэ. Хоолны үйлчилгээ эрхлэх хүсэлтийг "Ulaanbaatar.mn"-ээр дамжуулан авч, холбогдох дүүргийнх нь хүнс худалдааны хэлтэс шалгаруулна. 

"Монгол наадам цогцолборт энэ жил 87 сая төгрөгийн төсөв, зардлыг хуваарилсан"

230 ОРЧИМ МЯНГАН ХҮНИЙ АЧААЛЛЫГ АСУУДАЛГҮЙ ДАВНА

Монгол наадам цогцолбор ОНӨТҮГ-ын дарга С.Сайнбаяр "Оргил үедээ манай цогцолборт 230 орчим мянган хүн ирдэг. Бид асуудалгүй энэ ачааллыг давна гэж үзэж байгаа. Гол нь хувь хүний соёлоос их хамаарна. Наадамчид соёлтой, хогоо хамаагүй хаяхгүй, цэвэрхэн наадаарай гэж уриалж байна" гэлээ. 

Энэ зун Монгол наадам цогцолборт "Морь хурдан уу, дугуй хурдан уу?" уламжлалт тэмцээн, 48 орны бөө нар оролцсон дэлхийн бөөгийн фестиваль, хүүхэд багачуудад зориулсан "Монгол хүү" арга хэмжээ зэрэг болжээ. Харин үндэсний их баяр наадмын бэлтгэл ажил гээд зургадугаар сарын 20-оос хойш ямар нэг томоохон нэгдсэн арга хэмжээ зохион байгуулдаггүй. Энэ хугацаанд тухайн талбай, газар дээр зүлэг ногоо ургах, нөхөн сэргээгдэх боломжийг нь олгодог аж. 

Наадмын дараа төлөвлөж байгаа томоохон арга хэмжээ нь Даншиг наадам. Энэ жил Даншиг наадам наймдугаар сарын 3-4-нд болно. Мөн олон сумдын тэгш ой давхцаж байгаа учир сумдын арга хэмжээ бас болох гэнэ. 

ХҮЙ ДОЛООН ХУДАГТ 30-40 МЯНГАН ХҮНИЙ СУУДАЛТАЙ ЦЭНГЭЛДЭХ ХҮРЭЭЛЭН БАРИНА

Монгол наадам цогцолбор ОНӨТҮГ-ын дарга С.Сайнбаяраас ирэх жилүүдэд хийх бүтээн байгуулалтын талаар лавлахад "Ирэх жилүүдэд төр хувийн хэвшлийн түншлэлийн хууль хэрэгжинэ. Энэ хуулийн хүрээнд ерөнхий төлөвлөгөөний хэсэгчилсэн төлөвлөлтүүдийг хэрэгжүүлнэ. Тухайлбал, морин тойруулга хийх, спорт комплекс, спортын ордон зэргийг барих бололцоо бүрдэж байна. Наадамтай холбоотойгоор цэвэр, бохир ус татах, зохицуулах ажлууд байна. Ирэх жилүүдийн хамгийн том төсөл бол Төв цэнгэлдэх хүрээлэн. Нэг ёсондоо 30 мянгаас 40 мянган хүн нэг дор багтах боломжтой цэнгэлдэхийг Хүй долоон худагт барина гээд Засгийн газрын тогтоол, шийдвэр гарсан" гэлээ. 

ДААТГАЛГҮЙ УНААЧ ХҮҮХДИЙГ УРАЛДУУЛАХГҮЙ

Долдугаар сарын 10-нд хязаалан насны морьдын уралдаан Хүй долоон худагт болж, хурдан морьдын уралдаан эхэлнэ. Жилээс жилд хурдан морьдын уралдааны томоохон асуудал нь эрлийз болон Монгол морьдын асуудал байдаг. Тэгвэл энэ жил урьдын адил морьдыг зургаан насны ангиллаар уралдуулж, зөвхөн сэрвээний өндрөөр нь хэмжинэ.

Үүнээс гадна унаач хүүхдүүдийн аюулгүй байдалд анхаарч, даатгал хийлгээгүй, зориулалтын хувцас хэрэглэлгүй хүүхдийг уралдуулахгүй. Хурдан морины уралдаанч хүүхдийн гэнэтийн ослын даатгалын суурь хураамж 100 мянган төгрөг. Хэрвээ хүүхэд гэмтэж бэртсэн тохиолдолд 20.0 сая хүртэлх төгрөгийн нөхөн олговор олгодог байна. Энэ нь дан ганц хурдан морины уралдааны үед бус бүтэн нэг жилийн хугацаанд буюу бусад нөхцөлд гэмтэж бэртсэн үед бүрэн олгогддог аж.