УИХ-ын 2024 оны сонгуулийн дүн урьдчилсан байдлаар гараад байна. МАН-аас хийсэн мэдээллээр тус нам УИХ-д 68-70 орчим суудал аваад байгаа бол Ардчилсан нам 43 суудал аваад байна. Үлдсэн 13 суудлыг ХҮН нам, Үндэсний эвсэл, Иргэний зориг нам авах боломжтой боллоо.

Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлтөөр УИХ-д анх удаа 126 гишүүн сонгогдож байгаагийн 48 нь жагсаалтаар, 78 нь тойргоос сонгогдож буй юм. 

УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуульд 19 нам, хоёр эвсэл, 40 гаруй бие даагч нийтдээ 1341 нэр дэвшигч өрсөлдсөн.

Энэ удаагийн сонгуульд 2.2 сая орчим сонгогч саналаа өгөхөөр бүртгүүлсэн байснаас 1.4 сая нь саналаа өглөө. 

УИХ-ын сонгуулийн санал хураалтын дүн эцэслээгүй, үргэлжилсээр байна. Энэ цаг мөчид МАН 500,123, Ардчилсан нам 429,456, ХҮН нам 146,665, Үндэсний эвсэл 73,575, Иргэний зориг ногоон нам 71,766, Шинэ нэгдсэн эвсэл 68,857, Үнэн ба зөв нам 40,153, Иргэний хөдөлгөөний нам 20,126, Бүгд найрамдах нам 19,132, Иргэдийн оролцооны нэгдэл нам 13,151 саналыг тус бүр сонгогчдоос аваад байна.

УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуульд 19 нам, хоёр эвсэл, 40 гаруй бие даагч нийтдээ 1341 нэр дэвшигч өрсөлдсөн. Тэднээс 126 нь УИХ-д сонгогдоно. 

УИХ-ын 2024 оны сонгуульд сонгогчдоос авсан нийт саналын тоогоороо МАН тэргүүлж байна. Одоогоор МАН 283,976, Ардчилсан нам 241,804, ХҮН нам 86,250, Иргэний зориг ногоон нам 42,451, Үндэсний эвсэл 42.442, Шинэ нэгдсэн эвсэл 38,890, Үнэн ба зөв нам 22,981, Иргэний хөдөлгөөний нам 11,893, Бүгд найрамдах нам 10,893, Иргэдийн оролцооны нэгдэл нам 7952, Ард түмний хүч нам 6677 саналыг тус, тус аваад байна.

УИХ-ын 2024 оны сонгуульд авсан саналын тоогоороо Ардчилсан нам болон МАН өнгөлж байна. Одоогийн байдлаар нийт сонгогчдоос авсан саналын тоогоороо МАН 65 мянган санал аваад байгаа бол Ардчилсан нам нийт сонгогчдоос 58 мянган санал аваад байна. 

Гуравт ХҮН нам, дөрөвт Иргэний зориг ногоон нам, тавд Үндэсний эвсэл сонгогчдоос авсан саналын тоогоороо эхний тавд жагсав. 

УИХ-ын 2024 оны сонгуулийн санал хураалт хуульд заасны дагуу орон даяар 22:00 цагт дууслаа.

Монгол Улсын хэмжээнд нийт 2.2 сая сонгогч саналаа өгөхөөр бүртгэгдсэнээс 1.4 сая сонгогчид саналаа өгснөөр ирц 69.3 хувьд хүрснээр санал хураалт өндөрлөлөө. 

Сонгуулийн ерөнхий хороо/СЕХ/-ны дарга П.Дэлгэрнаран “Бүхэлдээ 15 цагийн турш санал хураалт зохион байгуулахад ноцтой зүйл байсанүй. СЕХ -нд ирсэн бүх гомидол мэдээлэлд хариу арга хэмжээ авч ажилласан. Шийдэгдээгүй арга хэмжээ, авагдаагүй гомдол мэдээлэл байхгүй” гэлээ.

Удахгүй УИХ-ын сонгуульд ялалт байгуулсан нэр дэвшигчдийн дүн мэдээ гарч эхэлнэ.

УИХ-ын сонгуулийн санал хураалт эхлэхэд ердөө 1 цаг үлдээд байна. Сонгуулийн ерөнхий хорооны мэдээллээр одоогийн байдлаар 1.3 сая сонгогч саналаа өгөөд байгаа бөгөөд ирц 65.3 хувьд хүрээд буй юм.

Үлдсэн 1 цагт багтаан саналаа өгөхийг улс төрийн намууд, Сонгуулийн ерөнхий хорооноос сонгогчиддоо уриалаад байна.

УИХ-ын 2024 оны сонгуулийн санал хураалт дуусахад ердөө 2 цаг үлдээд байна. Иймээс үлдсэн хугацаанд амжиж саналаа өгөхийг сонгогчиддоо уриалъя. 

Монгол Улсын хэмжээнд 2.2 сая сонгогч саналаа өгөх ёстойгоос 19:00 цагийн байдлаар 1.2 сая гаруй сонгогч саналаа өгсөн юм. УИХ-ын сонгуульд саналаа өгнө гэдэг сонгох эрхээ эдэлж байна гэсэн үг. Нэг ёсны ирэх дөрвөн жилд УИХ-д өөрийн төлөөллөө болгож ажиллах УИХ-ын гишүүнээ сонгох учиртай. 

Сонгуульд оролцох сонгогчдын оролцоо өндөр байж, УИХ-д ард иргэдээ төлөөлөн суух парламентын гишүүд нь олон намын төлөөллөөс бүрдэнэ. 

Сонгуулийн ерөнхий хорооны мэдээллээр 19:00 цагийн байдлаар улсын хэмжээнд 1 сая 200 мянга, 167 сонгогч саналаа өгч, ирц 57,6 хувьд хүрэв. Аймаг, нийслэлийн хэмжээнд саналаа өгсөн соногчдын ирц 50 хувиас дээш болсон ч 18-34 насныхны ирц муу хэвээр байна. Иймээс залуучууд сонгуульдаа идэвхтэй оролцож саналаа өгөх шаардлага байна. 

УИХ-ын 2024 оны сонгуулийн сонгогчийн ирц 18:30 цагийн байдлаар бүх аймагт 50 хувийн босго даваад байна. Монгол Улсын хэмжээнд 2.2 сая сонгогч саналаа өгөх ёстойгоос одоогоор 1.1 сая гаруй иргэн саналаа өгснөөр ирц 56.6 хувьд хүрээд буй юм. Энэ нь одоо дахиад 1 сая сонгогч саналаа өгөх ёстой гэсэн үг. Саналаа өгсөн сонгогчдыг насны бүлгээр нь ангилбал 65-70 насныхны ирц хамгийн өндөр байгаа бол 20-25 насныхны ирц хамгийн бага байна. Тодруулбал, 70-аас дээш насныхны саналаа өгсөн ирц 82.1 хувьтай бол 20-24 насныхны ирц 36.4 хувийг эзлээд байна. Иймээс залуучууд саналаа өгөхөд идэвхтэй оролцох нь чухал байгаа юм. 

Хуульд зааснаар санал хураах ажиллагаа өнөөдөр 22:00 цаг хүртэл үргэлжилнэ. 

Сонгуулийн ерөнхий хорооноос 17.00 цагт хийсэн мэдээллээр саналаа өгсөн сонгогчдын ирц Говь-Алтай, Завхан, Сүхбаатар, Баянхонгор, Дундговь, Хэнтий, Увс, Ховд, Өвөрхангай аймгуудад  хамгийн өндөр буюу 50 хувиас дээш даваад байна. Ингэхдээ Говь-Алтай аймагт саналаа өгсөн сонгогчийн ирц хамгийн өндөр буюу 53 хувьтай байгаа юм.

Улаанбаатар хотын тухайд:

Багахангайд саналаа өгсөн сонгогчийн ирц  53.2 хувь,

Хан-Уул дүүрэгт 52.1 хувь,

Баянгол дүүрэгт 51.7 хувь,

Сүхбаатар дүүрэгт 49.4 хувь,

Баянзүрх дүүрэгт 47.8 хувь,

Багануур дүүрэгт  46.8 хувь,

Сонгинохайрхан дүүрэгт 45.7 хувь,

Чингэлтэй дүүрэгт 45.3 хувь,

Налайх дүүрэгт 44.8 хувь байна.

Цагдаагийн ерөнхий газраас УИХ-ын сонгуультай холбоотойгоор гарч буй зөрчил маргааны талаар мэдээлэл өгөв. Нийт 12 мянган цагдаагийн алба хаагч үүрэг гүйцэтгэн ажиллаж байна. Санал авах байрны хамгаалалтад 2198 алба хаагч, замын хөдөлгөөний зохицуулалтад 1215, шуурхай удирдлагын штабад 5600, гэмт хэрэг, зөрчил хянан шалгахад 2897 алба хаагч ажиллаж байна.

Улсын хэмжээнд нийт 1104 гомдол мэдээлэл бүртгэгдлээ. Нийслэлд 665, орон нутагт 439 дуудлага бүртгэгдээд байна. Үүнээс гэмт хэргийн шинжтэй 420 гомдол мэдээлэл, зөрчлийн 684 гомдол бүртгэгдэв. Одоогийн байдлаар 130 дуудлага мэдээлэл бүртгэгдэж, нийслэлд 79, орон нутагт 51 дуудлага мэдээлэл байна. 

Тодруулбал, гэмт хэргийн 137, зөрчлийн 173 дуудлагыг шалгаж байна. Нийт 420 гомдол мэдээллээс 259 нь нэр дэвшигчийн талаар илт худал мэдээлэл түгээж байгаа бол 83 нь иргэн эрхээ эдлэх, сонгуулийн ажилд саад болсон гэх зүйл ангийг эзэлж байна. Зөрчлийн 684 мэдээллээс бусдын эд хөрөнгийг хууль бусаар устгасан гэх 101, хуульд зааснаас өөр аргаар сонгуулийн сурталчилгаа явуулах гэдгээр 100 дуудлага эзэлж байна.

СЕХ-ноос болон аймаг дүүргүүдэд шуурхай бүлэг ажиллаж байна.

Улсын хэмжээнд долоон санал тоолох төхөөрөмж цаасны бөөгнөрөл үүсч, бохирдсоноос сольж байршууллаа.

Нийт 2789 санал тоолох төхөөрөмжийг үндсэн төхөөрөмжөөр хуваарилж, нөөцөөр 154 төхөөрөмжийг хуваарилж, одоогоор 7-г нь ашиглаад байна. Зөрчил маргаантай холбоотой гомдол ирж байна. Олон нийтийн сүлжээнд нийслэлийн Тавдугаар сургуульд байрлах хэргийн хороонд санал тоолох төхөөрөмж задалсан гэх мэдээлэл цацагдсан. Энэ дагуу шалгахад хуурамч мэдээлэл болох нь тогтоогдсон гэдгийг албаныхан мэдээллээ. Баянгол дүүргийн хэсгийн хорооны мэдээлэл олон нийтийн сүлжээнд цацагдсан. Иргэний бүртгэлийн тоног төхөөрөмж нь гацсан учраас иргэдийн бөөгнөрөл үүссэн. Албаныхан шуурхай засварлаж, хэвийн болгосон.

Мөн сонгогч саналаа тэмдэглэхдээ итгэмжилсэн иргэний тусламжтайгаар өгч болно гэдгийг хуульд тусгасан байдаг. Итгэмжлэгдсэн иргэн хоёроос дээш хүнд тусламж үзүүлж болохгүй гэж тусгасан. Чингэлтэй дүүргийн хэсгийн хорооны мэдээллийг тодруулахад, сонгогч ямар санал тэмдэглэхээ мэдэхгүй байна, унших бичих тусламж авмаар байна гэхэд нь ажилтан зааварчилгааг өгсөн юм билээ. Тухайн хорооны гишүүн өөрөө хэвлэлд тайлбар өгсөн байна лээ. Хяналтын камераар асуудлыг нягталж шалгаж байгаа. 

Цагдаагийн ерөнхий газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсийн дарга, цагдаагийн дэд хурандаа Г.Пүрэвдэлгэр:

-Цагдаагийн байгууллагад 130 гомдол ирсэн.Үүнд, мөнгө тараасан, бусдыг санал өгөх уриалсан, санал авах хуудасны зураг авсан гэх мэт. Аливаа гомдол мэдээллийг шалгаад шууд бодитой, үнэн худлыг нь тогтоох боломжгүй. Иргэн хуулийн этгээдээс бүх хэлбэрээр ирсэн гомдлын дагуу шалгаж байгаа. Ардчилсан намаас нэр дэвшигчдийн машинд нэгжлэг хийсэн гэх мэдээлэл цацагдсан. Цагдаагийн байгууллагуудаас хариу тайлбарыг гаргасан. Нэр дэвшигчийн гэр, машинд ямар ч нэгжлэг хийгээгүй. Хуулийн зүйл заалтыг хэрэгжүүлж ажиллана. 

Монгол Улсын хэмжээнд 2024 оны УИХ-ын сонгуулийн санал хураалт үргэлжилж байна. Улсын хэмжээнд 15.30 цагийн байдлаар 878,484 сонгогч саналаа өгч, ирц 42,3 хувьд хүрээд байна. Саналаа өгсөн сонгогчдын ирцийг аймгуудаар түүвэрлэвэл Говь-Алтай аймгийн хэмжээнд саналаа өгсөн сонгогчийн ирц 52 хувьтай гарсан нь хамгийн өндөр үзүүлэлт болж байна. Харин Баян-Өлгий аймагт саналаа өгсөн сонгогчийн ирц 36 хувь бол, Дархан-Уул аймагт саналаа өгсөн сонгогчийн ирц 37.1 хувь, Орхон аймагт саналаа өгсөн сонгогчийн ирц 37.4 хувь байгаа нь хамгийн муу үзүүлэлт болж байна. 

Сонгуулийн ерөнхий хорооны мэдээллээр улсын хэмжээнд саналаа өгсөн нийт сонгогчдын 64 хувийг ахмадууд буюу 70-аас дээш насныхан эзэлж байна. Харин залуучууд болох 18-19 насныхны сонгуульд оролцох идэвх сул буюу 28.6 хувьтай байгаа юм. Сонгуульд залуучууд идэвхи сул оролцдогоос төлөөллөө УИХ-д сонгож чаддаггүй гашуун сургамжууд бий. Иймээс Үндсэн хуулиар олгогдсон сонгох эрхээ эдэлж, залуучуудыг энэ удаагийн сонгуульдаа идэвхтэй оролцохыг уриалж байна. 

Сонгуулийн ерөнхий хорооноос дөнгөж сая саналаа өгсөн сонгогчдын ирцийн мэдээллийг өглөө. 11:00 цагийн байдлаар улсын хэмжээнд 400 мянга гаруй сонгогч саналаа өгсөн нь нийт сонгогчдын 20 гаруй хувьд хүрсэн.

УИХ-ын 2020 оны сонгууль, 2021 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн ирцтэй харьцуулахад энэ удаагийн сонгуульд саналаа өгсөн сонгогчдын ирц өндөр байна. Аймаг болон сумдад иргэд идэвхтэй саналаа өгч байна. Дугаар үүссэн байдалтай байна. Энэ эрчээр санал хураалт үргэлжилбэл хуулийн хугацаанд санал хураалт амжилттай явж дуусах төлөвтэй байна гэж Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга П.Дэлгэрнаран мэдэгдлээ.

УИХ-ын сонгуулийн санал хураалт 10:00 цагийн байдлаар улсын хэмжээнд 12.1 хувьтай гарсныг Сонгуулийн ерөнхий хорооноос онцоллоо.

Тухайлбал, Улаанбаатар хотод 116.141 гаруй сонгогчид саналаа өгчээ. 

Улаанбаатарт:

1. Багануур, Багахангай дүүрэгт 13.9 хувь
2. Баянгол дүүрэгт 12.3 хувь
3. Сүхбаатар дүүрэг, Хан-Уул дүүрэгт 12 хувь
4. Налайх дүүрэгт 11.9 хувь
5. Сонгинохайрхан дүүрэгт 11.8 хувь
6. Баянзүрх дүүрэгт 11.8 хувь
7. Чингэлтэй дүүрэгт 11.5 хувьтай байна.

Орон нутгийн хувьд Говь-Алтай, Дорноговь, Сүхбаатар аймгийн иргэд сонгуулиа идэвхтэй өгч, ирц хамгийн өндөр буюу 14.9-15.7 хувьтай байна.

Одоогоор сонгуулийн санал өгөхтэй холбоотой сервер гацсан зэрэг гомдол, мэдээлэл ирээгүй гэж Сонгуулийн ерөнхий хорооноос мэдээллээ. Энэ жил сонгуульд саналаа өгөх 2.224.233 сонгогч  буй. 

Энэ жилийн УИХ-ын сонгууль сонгогчид 126 гишүүнийг сонгоно. Ингэхдээ хоёр саналын хуудас бөглөнө. Эхний саналын хуудаст нэр дэвшигчийг сонгоно. Хоёр дах саналын хуудас нам болон эвслээс нэгийг сонгох юм.

БЗД-ийн 40-2-р хэсэг 2038 сонгогчтой. Тус хороонд өглөөний 9:00 цагийн байдлаар 195 сонгогч саналаа өгчээ. Ирц 9.99 хувьтай үргэлжилж байгааг тухайн хорооны хэсгийн ахлагч Б.Чулуунчимэг мэдээлсэн юм. Тэрбээр “Иргэд сонгуулиа идэвхтэй өгч байна.  зөөврийн хайрцгаар хоёр иргэн саналаа өгсөн. Гадаад улсад зорчиж байгаад ирсэн иргэдийн санал өгөх эрхийг сэргээдэг. Манай хэсэгт сэргээсэн гэх төлөвтэй дөрвөн хүн саналаа өгсөн. Зөрчил гараагүй сонгууль хэвийн явагдаж байна. БЗД таван мандаттай. Зарим иргэд илүү болон дутуу будах тохиолдол гарч байна. Энэ тохиолдолд тухайн саналын хуудсыг устгаад дахин нэг удаа саналын хуудсыг өгч бөглүүлж байна” гэв.

Миний саналаар дутахгүй гэж хойш суухгүй иргэний үүргээ биелүүлж саналаа идэвхтэй өгөхийг уриалж байна. Энэ жил санал өгөх 26-35 насны иргэд хамгийн их буюу 536.079 сонгогч байгаа аж. 36-45 насны 521.594, 46-55 насны 390.942, 18-25 насны 355.533 иргэн саналаа өгөхөөр байна.