“Өмгөөлөгч -Танд тусалъя 2024” өдөрлөг өнөөдөр /2024.05.27/ Сүхбаатарын талбайд үргэлжилж байна.

Өмгөөлөгчдийн Холбооны ерөнхийлөгч Л.ДАНЗАННОРОВ:

-Монгол улсад өмгөөллийн байгууллага үүсч хөгжсөний 96 жилийн ой тохиож байна. 1928 оны тавдугаар сарын 25-ны өдрийн 52 дугаар тогтоолоор “Шүүн таслах явдлын тухай олон ардад тусламж үзүүлэх бүлгэм”-ийг байгуулсан бөгөөд энэ нь одоогийн эрх зүйн үндсийг бүрдүүлсэн. Үүнтэй холбогдуулан уламжлал болгон “Өмгөөлөгч танд тусалъя” иргэдэд хууль, эрх зүйн үнэ төлбөргүй зөвлөгөө, тусламж үзүүлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулсаар ирсэн. Арга хэмжээний хүрээнд иргэдэд тулгамдсан ямар ч асуудлаар зөвлөгөө тусламж өгөх боломжтой. Тодруулбал, иргэний болон захиргааны хэрэг, эрүүгийн хэрэг, газрын асуудал, хөдөлмөрийн гэрээтэй холбоотой хэрэг, гэр бүлийн маргаан гэх зэрэг иргэд өөрт тулгамдсан ямар ч хэргээр олон жилийн туршлагатай өмгөөлөгчдөөс тусламж, зөвлөгөө авах боломжтой. Зөвхөн өмгөөлөгчид оролцох төдийгүй хууль эрх зүйн үйлчилгээнд хамаарах төрийн байгууллагууд, мэргэжлийн холбоод хамтран оролцож байна.

Иргэд газрын эрх зүйн асуудал болох газар хэрхэн авах уу, газар эзэмших, чөлөөлөхтэй холбоотой асуудлаар ихэвчлэн ханддаг. Түүнчлэн орон байр өмчлөх, түрээсийн харилцаа, хөдөлмөрийн гэрээний асуудлаар зонхилон зөвлөгөө, тусламж авдаг.

Мөн эрүүгийн асуудлаар буюу эрх чөлөөний эсрэг гэмт хэрэг, залилан мэхлүүлсэн иргэд сүүлийн үед маш их нэмэгдсэн. Тэр дундаа цахим залилангийн хохирогчид их байна. Жил жилийн зөвлөгөө авч байгаа иргэдийн хувьд тооны давтамжаасаа шалтгаалаад ялгаатай байдаг.

Энэ жил нийтдээ 15 асарт 100 гаруй өмгөөлөгч ажиллаж байгаа бөгөөд, давтагдсан тоогоор 2000 гаруй хүн үйлчилгээ авч байна.

Иргэдийн хууль зүйн боловсролыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр төр засгаас авч хэрэгжүүлж байгаа төсөл хөтөлбөрүүд нэмэгдсэн. Тодруулбал, бүх нийтийн боловсролыг дэмжих үндэсний хөтөлбөр гэх орон даяар авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээ бий. Үүнд манай өмгөөлөгчдийн байгууллага өөрсдийн хамаарах чиглэлээр буюу эрх зүйн боловсрол, үйлчилгээг нэмэгдүүлэх, иргэдэд хүргэх чиглэлээр хамтран ажиллаж байна. Түүнчлэн Хүүхэд, гэр бүлийн хөгжлийн газартай хамтран хороодод өмгөөллийн үйлчилгээг хүргэж ажиллах төлөвлөгөө хэлэлцээрийн шатанд явж байна. Иргэдийн хувьд олон шалтгааны улмаас хууль, эрх зүйн зөвлөгөө үйлчилгээ авч чаддаггүй. Нэг талаас төлбөрийн боломж хязгаарлагдмал хүмүүс байна. Эдгээр хүмүүст тусламж үйлчилгээ үзүүлэх улсын өмгөөлөгч нар ажиллаж байгаа ч иргэд тэр бүр мэддэггүй.

Төлбөрийн чадваргүй, тодорхой асуудлуудад холбогдсон, хохирсон, эрх зүйн зөвлөгөө шаардлагатай хүмүүс хууль зүйн туслалцааны төвд хандан улсын өмгөөлөгчдөөр үнэ төлбөргүй өмгөөлүүлэх боломж бий.

Сүүлийн жилүүдэд өмгөөлөгчөөр ажиллах сонирхолтой хуульчдын тоо нэмэгдэж байна. Энэ жилийн хувьд 300 гаруй хуульч өмгөөлөгчдийн шалгалтад орсон. Нийтдээ Монгол улсад 2200 өмгөөлөгч мэргэжлийн салбар болгоноор мэргэшин идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байна.

Хууль зүйн туслалцааны төвийн улсын өмгөөлөгч Л.МӨНХТУЯА:

-Хууль зүйн туслалцааны төв нь төлбөрийн чадваргүй үйлчлүүлэгчид төрөөс хууль зүйн туслалцааг үнэ төлбөргүй үзүүлэх чиг үүргийг гүйцэтгэдэг байгууллага юм. Бид өнөөдрийн байдлаар Нийслэлийн найман дүүрэг, 21 аймаг болон хүн ам ихтэй таван сумдыг хамруулан нийт 34 салбартай 52 улсын өмгөөлөгчтэй үйл ажиллагаагаа явуулж байна. 2024 оны дөрөвдүгээр сарын байдлаар 4352 хүнд зөвлөгөө тусламж үзүүлсэн. Харин 2023 оны байдлаар нийт 10778 хүнд үйлчилгээ үзүүлсэн бол үүний 6271 нь эрэгтэй, 4507 нь эмэгтэй байна. Нийт 2962 хэрэг хүлээн авснаас эрүүгийн хэрэг 2829 тохиолдлоор давамгайлж байна.

Иргэд өмгөөллийн үйлчилгээ авах хүсэлтээ Хууль зүйн туслалцааны төвд биеэр болон "е-mongolia" системийг ашиглан илгээх боломжтой. Үйлчлүүлэгчийн төлбөрийн чадваргүй байдал нь Хур систем болон бусад нотлох баримтаар тогтоогдвол үйлчлүүлэгчийн хүсэлийн улсын өмгөөлөгчид хуваарилан өмгөөллийн үйлчилгээг үнэ төлбөргүй үзүүлнэ.