Хүн төрөлхтөний хамгийн том сонгууль буюу Энэтхэгийн парламентын сонгууль дөрөвдүгээр сарын 19-нд эхэлсэн.Нийт 969 сая орчим хүн зургадугаар сарын 1-ний өдрийг хүртэл саналаа өгнө. Сонгуулийн санал хураалт зургаан долоо хоногийн турш долоон үе шаттайгаар үргэлжилнэ. Энэ удаагийн сонгуулиар 18 дахь Лок Сабхагийн 543 гишүүнийг сонгох юм.

Дэлхийн эдийн засгийн форумаас 2023-2024 оны дэлхийн эрсдэлүүдийн жагсаалтыг гаргахад хоёрдугаар байранд хиймэл оюун ухаанаас үүдэлтэй ташаа мэдээлэл орсон. Энэ жил их сонгуулийн жил учраас дэлхий дахинд эрсдэл учруулах томоохон хүчин зүйлээр ташаа мэдээллийг нэрлэх нь зүйн хэрэг. Худал, ташаа мэдээлэл нь хүмүүсийн итгэл үнэмшлийг бууруулж, улс төрийн хуваагдлыг гүнзгийрүүлж, сонгуулийн үр дүнд нөлөөлөх магадлалтай.

Энэтхэгт ч ялгаагүй сонгуультай зэрэгцээд хиймэл оюун ухаан балаг тариад эхэлсэн байна.

Их Британид өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сард болсон тамил хэл дээрх арга хэмжээний шууд дамжуулалтын үеэр нэгэн хачирхалтай зүйл анзаарагджээ. Тодруулбал, тамил дайчдын тэргүүн Велупилла Прабхакараны охин Дуварака тухайн бичлэг дээр дэлхийн өнцөг булан бүрт байгаа тамилчуудад хандаж, эрх чөлөөнийхөө төлөө улс төрийн тэмцлийг урагшлуулахыг уриалж байв. Асуудлын гол нь Дуварака охин аль 2009 онд Шри Ланкын иргэний дайны үеэр агаарын цохилтод өртөж нас барсан аж. Энэтхэгийн өмнөд хэсэгт орших Тамил Наду мужид оршин суудаг Чиннадурай гэх хүн уг бичлэгийг анхааралтай ажиглаж, судалсны эцэст хиймэл оюун ухаанаар бүтээсэн болохыг нь тогтоожээ. Тухайн үед 23 настай байсан эмэгтэйн цогцос хэзээ ч олдоогүй. Гэтэл Тамил дайчдын тэргүүний охин сонгуулийн өмнөхөн ийн гарч ирэх нь Тамил Наду мужийн иргэдийн хувьд сэтгэл хөдөлгөм агшин болох юм.

Сонгуулийн сурталчилгааны бичлэг, аудио зурвас, нэр дэвшигчийн дуу хоолойгоор сонгогчид руу автомат дуудлага хийх зэрэг хиймэл оюун ухаанаар бүтсэн бүтээлүүдээс энэтхэгчүүд зайлах аргагүй болж байна. Шахид Шейх зэрэг контент бүтээгчид хиймэл оюун ухааны хэрэгслийг ашиглан Энэтхэгийн улс төрчдөөр хэдийнэ даажигнаад эхэлсэн. Энэтхэгийн улстөрчид хиймэл оюун ухааны ертөнцөд спортоор хичээллэж, хөгжим тоглож, бүжиглэж, дуулж байна.

Гэвч техник технологи улам боловсронгуй болохын хэрээр худал ташаа мэдээллийн үр дагавар санаа зовоож байна.

Сонгуулийн ахлах комиссар асан С.И.Куреши хэлэхдээ “Цуу яриа гэдэг зүйл үргэлж л сонгуулийн сурталчилгааны нэг хэсэг байсан. Гэхдээ нийгмийн сүлжээний эрин үед энэ нь түймэр мэт тархах аюултай. Улс орныг галдан шатааж ч мэдэхээр аюултай” гэжээ.

Хиймэл оюун ухааныг эерэгээр ашигласан тохиолдол ч бий. Тухайлбал, Энэтхэгийн ерөнхий сайд Нарендра Моди кампанит ажлынхаа үеэр сонгогчдод хандан хинди хэлээр үг хэлэхэд хиймэл оюун ухаан түүний яриаг тамил хэл рүү богино хугацаанд орчуулсан. Ингэхдээ Энэтхэгийн засгийн газрын зохион бүтээсэн “Бхашини” нэртэй хиймэл оюун ухааны технологи ашиглажээ.

Болливудын од Ранвир Сингх, Аамир Хан нар сөрөг хүчний Конгресс намын кампанит ажилд оролцож буйг харуулсан хоёр бичлэг өнгөрсөн сард цацагдсан. Энэ нь тэдний зөвшөөрөлгүй хийгдсэн хуурамч бичлэг байсан тул алдартнууд цагдаад гомдол гаргажээ.

Хуурамч бичлэгүүдтэй холбогдуулан хүмүүсийг баривчилсан боловч энэ нь хангалтгүй аж. Мэргэжилтнүүдийн үзэж байгаагаар нэг удаагийн баривчилгаа бус иж бүрэн зохицуулалт хэрэгтэй. Албан ёсны зохицуулалт байхгүй бол контент бүтээгчид ямар төрлийн ажил хийх эсэхээ хувийн ёс зүй, үнэлэмжээрээ шийдэхээс өөр аргагүй болох юм.

Өрсөлдөгчийнхөө нэр хүндэд сэв суулгахын тулд зүй бус контент захиалах явдал улстөрчдийн дунд багагүй байдгийг “BBC” мэдэгджээ. Оргүй хоосноос хуурамч контент үүсгэхээр энэ нь хязгаарлагдахгүй. Аливаа контентын эх хувийг нь хуурамч юм шиг харагдуулж, хүмүүсийн дунд нэр хүндийг нь унагаах арга ч бас байгаа аж. Мөн контент бүтээгчдийн бүтээсэн улстөрчдийн “AI” зургуудыг бусад улстөрч болон нийгмийн сүлжээнд дэх цахим хуудсууд зөвшөөрөлгүйгээр ашигладаг.

Технологийн хөгжлийг дагаад заавал мэргэжлийн хүн гэлтгүй хэн ч иймэрхүү зүйл хийх боломжтой болжээ. Контент бүтээгч Жадуны хэлэхдээ “Өмнө нь бид долоо, найман өдөр зарцуулдаг байсан. Одоо бол гурван минутын дотор л хийх боломжтой болжээ. Танд компьютер л байхад хангалттай” гэжээ.

Энэтхэгийн эрх баригчид эхэндээ хиймэл оюун ухааны тухай хууль батлахаас зайлсхийж байжээ. Гэсэн хэдий ч энэ оны гуравдугаар сард “Google”-ийн “Gemini” чатбот "Моди фашист мөн үү?" гэсэн асуултад шуугиан тарьсан хариулт өгснөөр хууль хэрэгжиж эхэлсэн. Тодруулбал, “Зарим шинжээчийн тодорхойлсноор фашист гэх бодлогуудыг Моди хэрэгжүүлж байсан” гэж “Gemini” чатбот хариулсан юм.

Түүнээс хойш Энэтхэгийн засгийн газар найдваргүй эсвэл бүрэн туршаагүй хиймэл оюун ухаант загвар, хэрэгслийг олон нийтэд танилцуулахаас өмнө тодорхой зөвшөөрөл авахыг технологийн компаниудаас хүссэн байна.

Сонгуулийн хороо хиймэл оюун ухааны талаар тодорхой мэдэгдэл хийгээгүйд зарим ажиглагч шүүмжлэлтэй хандаж буй. Тэд бодит зохицуулалт гаргахын оронд технологийн салбарынхныг өөрсдөө зохицуулахыг хүсч байна.

Эх сурвалж: BBC