УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар Эрүүгийн хэрэгт эрх зүйн туслалцаа үзүүлэх тухай Европын конвенцыг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ.

Энэ үеэр Засгийн газраас хэрэгжүүлсэн “Шувуу” ажиллагааны талаар УИХ-ын гишүүн, Хууль зүй дотоод хэргийн сайд Б.Энхбаяр дараах мэдээллийг өглөө.

Тэрбээр “Шувуу ажиллагааны хүрээнд хамгийн сүүлд бусдын амь насанд захиалгаар халдсан, энэ асуудал нь шалгагдаж байхад оргон зайлсан этгээдийг хилийн чанадаас олж авч ирсэн.

Ерөнхий сайд асан Ч.Сайханбилэгийн тухайд АНУ-тай Монгол Улс эрүүгийн эрх зүйн салбарт хамтарч ажиллах гэрээ хэлэлцээр байхгүй байгаа. Дипломат шугамаар хууль хяналтын байгуулагын төвшинд байнга ажиллагаа явагдаж байгаа. Ч.Сайханбилэгийн хаана байгааг бид мэдэж байгаа, Ч.Сайханбилэг бийлэгжүү байгаа. Монголоос мөнгө орж гарч байгаа, холбоо сүлбээтнүүд хэвээр байгаа. хууль хяналтын байгууллага шалгаж байна.

“Шувуу” ажиллагаа эхэлж байх үед Интерполын улаан булант зард 22, хөх булант зард 70 этгээд эрэн сурвалжлагдаж байсан. “Шувуу” ажиллагаа эхэлсэн нэг жлиийн хугацаанд улаан булант зард тав, хөх булант зард 52, нийт 57 иргэнийг олж тогтоосон. Мөрдөн шалгах чиг үүргийн байгулуллагын олж тогтоосон 13, сайн дураараа хэргээ шийдвэрлүүлэхээр ирсэн 14 иргэнд мөрдөн шалгах ажиллагаа явагдаж, дөрвөн иргэний хэрэг шүүхэд шийдвэрлэгдсэн.

“Шувуу “ ажиллагааг эхлүүлсэн 2023 оны гуравдугаар сараас хойш гадаад улсад байгаа 30 иргэний гадаад паспортыг хүчингүй болгосон.  Энэ нь гадаадад зорчих, амьдрах боломжийг хязгаарласан гэсэн үг” гэлээ.

Эрүүгийн хэрэгт эрх зүйн туслалцаа үзүүлэх тухай Европын конвенцыг соёрхон батлах тухай хуулийн төсөл нь нэг зүйлтэй бөгөөд хуулийн төсөлд Европын зөвлөлөөс Страсбург хотноо 1959 оны дөрөвдүгээр сарын 20-ны өдөр баталсан Эрүүгийн хэрэгт эрх зүйн харилцан туслалцаа үзүүлэх тухай Европын конвенцыг Монгол Улсын Засгийн газрын өргөн мэдүүлснээр соёрхон батлахаар тусгагдсан. Эрүүгийн хэрэгт эрх зүйн харилцан туслалцаа үзүүлэх тухай Европын конвенц нь Олон улсын гэрээний тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.4-т заасан “эрх зүйн харилцан туслалцаа үзүүлэхтэй холбогдсон олон улсын гэрээнд хамаарах тул УИХ соёрхон батлах зохицуулалттай аж.

Тус конвенц нь 30 зүйлтэй бөгөөд гишүүн улсууд хооронд эрүүгийн хэрэгт эрх зүйн харилцан туслалцаа үзүүлэх тухай хүсэлт гаргах нийтлэг үндэслэл, хүсэлтийг биелүүлэхээс татгалзах үндэслэл, конвенцын талуудын харилцах журам, конвөнцын үйлчлэх хүрээ, шүүхийн баримт бичиг гардуулан өгөх, гэрч, шинжээч, яллагдагчийг дуудан ирүүлэх, хоригдож буй этгээдээс нотлох баримт гаргуулах буюу мөрдөн байцаалтад байлцуулахаар ирүүлэх, шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаатай холбогдуулан мэдээлэл солилцох, шийтгэх тогтоол болон түүний дагуу авсан арга хэмжээний талаар мэдээлэл солилцох зэрэг зохицуулалтыг багтаасан байна.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 42.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгг “Гадаад улсын нутаг дэвсгэрт мэдүүлэг авах, үзлэг, нэгжлэг, туршилт хийх, эд хөрөнгө хураан авах болон энэ хуульд заасан эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулах шаардлагатай бол уг асуудлыг эрх зүйн туслалцаа харилцан үзүүлэх тухай болон олон улсын бусад гэрээ, хэлэлцээрийн дагуу гүйцэтгэнэ." гэж, 42.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх, прокурор, мөрдөгч нь гадаад улсын холбогдох байгууллага, албан тушаалтны мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах тухай хүсэлтийг энэ хуульд заасан нийтлэг журмын дагуу биөлүүлнэ.” гэж тус тус заажээ.

Г.ХОРОЛ