“Алтай дамнасан тогтвортой хөгжлийн яриа хэлэлцээ” олон улсын чуулга уулзалт Монгол Улсад хоёр дахь жилдээ зохион байгуулагдлаа. Монгол Улсын Их хурал, АНУ-ын Стэнфордын их сургууль, БНСУ-ын “Бан Ги Мун сан” хамтран зохион байгуулсан энэ удаагийн чуулга уулзалт “Тогтвортой хөгжлийн зорилго 16 буюу Энх тайван, шударга ёс, бат бэх институт” сэдвээр хоёр өдөр болж өнгөрсөн юм.
НҮБ-ын улс орнууд өмнөө тавьсан зорилтуудаа биелүүлэхэд тэгш бус байдал, дотоодын болон дэлхий нийтийн ядуурал, уур амьсгалын өөрчлөлт, боловсрол, эрүүл мэндийн салбарт байгаа бэрхшээлүүд асуудал болж байгааг энэ хуралд цугларсан эрдэмтэн судлаач, улс орнуудын хариуцлагатай алба хашиж байгаа хүмүүс онцлон хэлж байлаа.
Дэлхийн улс орнуудын талаас илүүд нь сонгууль болж буй энэ жилийн хувьд Тогтвортой хөгжлийн зорилтын 16-д бичигдсэн энх тайван, шударга ёс, тогтвортой тогтолцоог ханган ажиллахын чухлыг тэд дурдаж байсан. Яг энэ цаг үед уг арга хэмжээг зохион байгуулж байгаа манай парламент жендэрийн мэдрэмжтэй байдлын өөрийн үнэлгээг анх удаа хийж, хүний эрхийн байдлын үнэлгээг анх удаа хийсэн Азийн улс болсон гэдэг нь онцлогдох нэгэн сэдэв байв.
Өнгөрсөн жилийн өдийд болсон анхны олон улсын чуулга уулзалтын дараахан баталсан Сонгуулийн тухай хуулиараа дэвшилтэт олон заалтыг оруулсан мэдээг талархан хүлээж авсан талаараа хуучны зочид онцлон хэлж байсныг дурдахгүй байхын аргагүй. Тухайлбал, НҮБ-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга асан, “Бан Ги Мүн” сангийн тэргүүн Бан Ги Мүн “Өнгөрсөн онд бид Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар энд хуран чуулж байсан бөгөөд энэ талаар гарсан олон ахиц дэвшил байна. Энэ жил бид ахицаа үргэлжлүүлэн, агуулгаа өргөжүүлэн “Хэнийг ч ардаа орхихгүй” хамтдаа хөгжих талаар хэлэлцэхээр цуглалаа. Энэ цаг үед дэлхий даяар дайн дажингийн аюул нүүрлэж уур амьсгалын аюул дахин дахин давтагдаж байгаа үед глобал шийдлүүд шаардлагатай. Бидэнд одоо алдах цаг болон эрх байхгүй. Бид ирээдүй хойч үедээ ийм нийгмийг үлдээж болохгүй юм” гэсэн нь нэгийг бодогдуулна.
БНСУ-ын Үндэсний Ассамблейн дэд дарга Ким Ён Жү “2023 оны Алтай Дамнасан Тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ залуучууд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, эмэгтэйчүүдийн эрхийг чухалчилж Тогтвортой хөгжлийн 5 дахь зорилтын хүрээнд зохион байгуулагдсан. Тэрнээс хойш Монгол Улсын Парламент чухал даацтай өөрчлөлтийг хийсэнд нь баяр хүргэмээр байна. Сонгуульд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангаж, Сонгуулийн хуулинд хүйсийн квотыг 30 хувь хэмээн заасан нь сайшаалтай. Энэ үйл явдал болон бусад өөрчлөлтүүд нь дэлхий хэмжээнд загвар болох жишиг тогтоосон билээ. Энэ жилийн сэдвийн хүрээнд ч энэ амжилтуудаа хадгалан тогтвортой институцийг бий болгох нь чухал” хэмэн онцлон хэлсэн юм.
Хурлын төлөөлөгчид хэсэгт хуваагдан тухайлан сэдвээр ярилцсан бөгөөд олон улсын байгууллагуудын төлөөлөл оролцсон хуралдааныг НҮБХХ-ийн суурин төлөөлөгч Матильда Димовска удирдан явуулсан.
Тогтвортой хөгжлийн 16 дугаар зорилт буюу энх тайван, шударга ёс, тогтвортой тогтолцоог бий болгоход олон улсын байгууллагуудын үүрэг, оролцоо юу байх талаар тэд нэлээд ярилцахад аливаад шийдвэр гаргагчдын манлайлал нэлээд чухал байдаг талаар санал нэгдэж, төлөөллийг хангах нь чухал талаар дурдаж байлаа.
Мөн жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар тунхагийн шинжтэй биш бодит ажил хэрэг болгох хэрэгтэйг онцолж үүний тулд системээр нь харж, бүтцийн
асуудлуудыг шийдвэрлэж байж шийдэл гарна хэмээж байв. БНСУ-ын Йонсей их сургуулийн профессор Тэ Ён Жун “Монгол бол байгалийн баялаг ихтэй орны нэг. Гэхдээ хүний нөөц маш хязгаарлагдмал улс. Харин Солонгос эсрэгээрээ байгалийн баялаггүй ч хөгжлийн гол хүчин зүйл нь хүний нөөц. Цөөхөн хүн амтай орны хувьд хүн бүрийн чадавхийг нэмэгдүүлэх шаардлагатай. Мөн шийдвэр гаргах түвшний манлайлал маш чухал бөгөөд ирэх жилүүдэд жендэрийн тэгш байдлыг хангахад чухалчлан ажиллана гэдэгт найдаж байна” хэмээн манайд дутагдаж байгаа асуудлыг гаргаж тавьсан нь анхаарал татаж байв. Оюу толгой компанийн гүйцэтгэх захирлаар томилогдсон анхны эмэгтэй захирал Дэйрдрэ Лингенфэлдэр “Бизнес амжилттай, цэцэглэн хөгжихийн тулд бид бүгдийн оролцоо эн тэнцүү хэрэгтэй. Монгол улсын жендэрийн тэгш байдлыг хангах чиглэлд ахиц дэвшил гарч байгаад сэтгэл хангалуун байна” хэмээгээдтус компанид том том машинуудыг эмэгтэйчүүд жолоодож байгаа, тэд маш хариуцлагатай ажилтнууд байдгийг дурдаж байв.
Ер нь эмэгтэйчүүд ажиллаж байгаа хэсгүүдэд үр ашиг нэмэгдэж байдаг талаар захирлууд онцолж байдаг. Тийм ч учраас уул уурхайн компани атлаа тус компани ойрын жилүүдэд ажиллагсдын хүйсийн харьцаагаа 50:50 болгох талаар мэдэгдсэн байж ч болох юм.
Тус хэсгийн үндсэн илтгэгч БШУ-ны сайд Л.Энх-Амгалан боловсролын салбарт хүйсийн тэнцвэртэй байдал алдагдсныг онцолж, 90 хувь нь эмэгтэйчүүд ажилладаг. Оюутнуудын 70 хувь нь эмэгтэй, цаашид эмэгтэйчүүд улс орны хөгжилд голлох үүрэгтэй оролцох хандлагатай байгааг хэлж байв.
Ер нь боловсролын салбарт нэг хүйс давамгайлсан байгаа шиг шийдвэр гаргах түвшинд эсрэгээр эрчүүд хэт давамгайлсан энэ байдлыг өөрчлөхөд улс төрийн намуудын манлайлал чухал билээ. Төлөөлөл хаана алдагдаж байна, тэнд бодлого алдагдах гээд байдаг учраас шийдвэр гаргах түвшинд төлөөлөл хангагдаж, хүйсийн байдал тэнцвэржээд ирэхээр бусад салбарууд ч өөрчлөгдөөд ирэх боломж бий. Нийгмийн бүхий л бүлгүүд хамтдаа хөгжиж, хэнийг ч орхихгүй хамтдаа урагшлах нь чухал гэдэг санааг бүхий л оролцогч нар хэлж байлаа. Бан Ги Муны хэлснээр хэнийг ч ардаа орхих ёсгүй гэдгийг бүхий л оролцогч нар тодотгож байв.
KimAndersen 2024-04-30 31.40.203.70
Халуун охид таныг хүлээж байна -> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
LeslieWilson 2024-04-30 46.8.192.220
Халуун охид таныг хүлээж байна ->>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
AraselyOwens 2024-04-30 109.248.14.127
Халуун охид таныг хүлээж байна _ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MichelleLawrence 2024-04-30 46.8.56.204
Халуун охид таныг хүлээж байна ___ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
JessicaAnderson 2024-04-30 46.8.23.62
Халуун охид таныг хүлээж байна —– https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
TeresaWalker 2024-04-30 46.8.11.141
Халуун охид таныг хүлээж байна — https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
JackieAnderson 2024-04-30 45.86.0.242
Халуун охид таныг хүлээж байна ~ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
LeslieWilliams 2024-04-30 46.8.157.118
Халуун охид таныг хүлээж байна –– https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
AshleyJablonski 2024-04-30 46.8.22.37
Халуун охид таныг хүлээж байна – https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
TracyWest 2024-04-30 188.130.218.150
Халуун охид таныг хүлээж байна ____ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MichelleGarcia 2024-04-30 109.248.205.24
Халуун охид таныг хүлээж байна –– https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
IrmaEstoque 2024-04-30 45.81.136.146
Халуун охид таныг хүлээж байна >>>>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MariaFernandez 2024-04-30 45.84.177.162
Халуун охид таныг хүлээж байна —- https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
AngelHall 2024-04-30 46.8.222.57
Халуун охид таныг хүлээж байна _____ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
JackieWhitener 2024-04-30 188.130.128.237
Халуун охид таныг хүлээж байна —> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
TracyMartin 2024-04-30 194.34.248.152
Халуун охид таныг хүлээж байна —– https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
KarenFetzner 2024-04-30 185.181.247.171
Халуун охид таныг хүлээж байна ~~~~~~ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MaggieRoberts 2024-04-30 185.181.247.40
Халуун охид таныг хүлээж байна ~~~~~ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
NikkiMiller 2024-04-30 109.248.128.99
Халуун охид таныг хүлээж байна ->>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
LeasaMoore 2024-04-30 45.11.21.87
Халуун охид таныг хүлээж байна ___ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MelissaEngland 2024-04-30 45.11.20.144
Халуун охид таныг хүлээж байна — https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
AmberCollins 2024-04-30 46.8.22.185
Халуун охид таныг хүлээж байна >> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
SharonKyles 2024-04-30 46.8.23.15
Халуун охид таныг хүлээж байна ____ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
AprilLopez 2024-04-30 46.8.110.204
Халуун охид таныг хүлээж байна —> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
JulissaGnine 2024-04-30 188.130.136.37
Халуун охид таныг хүлээж байна __ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
KarlaJohnson 2024-04-30 5.183.130.98
Халуун охид таныг хүлээж байна >>>>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
DaisyHall 2024-04-30 46.8.193.181
Халуун охид таныг хүлээж байна >>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
LaurenJones 2024-04-30 109.248.14.186
Халуун охид таныг хүлээж байна ~~~~~~ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
HillaryEvans 2024-04-30 46.8.110.104
Халуун охид таныг хүлээж байна —-> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MariaRivers 2024-04-30 46.8.15.10
Халуун охид таныг хүлээж байна ->>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
SamanthaGreene 2024-04-30 46.8.17.187
Халуун охид таныг хүлээж байна >>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
DiedraRodriguez 2024-04-30 46.8.23.3
Халуун охид таныг хүлээж байна ~~~ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
DeborahAnderson 2024-04-30 188.130.187.94
Халуун охид таныг хүлээж байна – https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
JessicaJones 2024-04-30 213.226.101.193
Халуун охид таныг хүлээж байна —- https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
CindyMortensen 2024-04-30 45.11.21.179
Халуун охид таныг хүлээж байна ___ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
LuisanaFloyd 2024-04-30 46.8.22.230
Халуун охид таныг хүлээж байна ~~~~ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
DonnaCrocker 2024-04-30 109.248.205.65
Халуун охид таныг хүлээж байна ->>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
KelseyHarris 2024-04-30 46.8.23.188
Халуун охид таныг хүлээж байна >>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
JenniferHingst 2024-04-30 95.182.127.86
Халуун охид таныг хүлээж байна — https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
CrystalMartinez 2024-04-30 46.8.212.29
Халуун охид таныг хүлээж байна _ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
KathleenLynch 2024-04-30 45.87.252.168
Халуун охид таныг хүлээж байна – https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
JocelynBrown 2024-04-30 109.248.15.90
Халуун охид таныг хүлээж байна ->>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
KatieJohnson 2024-04-30 46.8.154.176
Халуун охид таныг хүлээж байна –> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
KristenWright 2024-04-30 94.158.190.54
Халуун охид таныг хүлээж байна >>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
SabrinaHarris 2024-04-30 45.84.177.246
Халуун охид таныг хүлээж байна – https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
LisaThomas 2024-04-30 188.130.184.93
Халуун охид таныг хүлээж байна —-> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
KarenColeman 2024-04-30 46.8.222.52
Халуун охид таныг хүлээж байна ->>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
AlisonJackson 2024-04-30 45.81.136.48
Халуун охид таныг хүлээж байна –> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MeganHart 2024-04-30 5.183.130.218
Халуун охид таныг хүлээж байна >>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
JuliaTillman 2024-04-30 45.81.137.143
Халуун охид таныг хүлээж байна >> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
AndreaPatterson 2024-04-30 109.248.55.151
Халуун охид таныг хүлээж байна —-> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
TaraBigelow 2024-04-30 185.181.244.95
Халуун охид таныг хүлээж байна >>>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MeganDavidsen 2024-04-30 95.182.126.159
Халуун охид таныг хүлээж байна ->>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
TammyBinks 2024-04-30 46.8.22.197
Халуун охид таныг хүлээж байна — https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MicheleMonkeypants 2024-04-30 46.8.22.3
Халуун охид таныг хүлээж байна >>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
MelissaCruz 2024-04-30 188.130.137.190
Халуун охид таныг хүлээж байна —– https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
TamaraSmith 2024-04-30 185.181.244.220
Халуун охид таныг хүлээж байна ~~~~~ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
JuwanaDillion 2024-04-30 188.130.143.103
Халуун охид таныг хүлээж байна >>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
LaurenMeyer 2024-04-30 46.8.193.66
Халуун охид таныг хүлээж байна >> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
CharlotteCameron 2024-04-30 188.130.189.85
Халуун охид таныг хүлээж байна >>>>>> https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
AliciaGray 2024-04-30 109.248.14.171
Халуун охид таныг хүлээж байна ~~~~~~ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879
BrittanyAdams 2024-04-30 46.8.111.135
Халуун охид таныг хүлээж байна ____ https://news.mn@ok.me/95WG1?2718879