УИХ-ын 2024 оны сонгуулийг булхай луйвраас урьдчилан сэргийлэх зорилготой ажлын хэсгийг Ардчилсан намд байгуулсан байна. Тус ажлын хэсгээс өнөөдөр /2024.04.29/ мэдээлэл хийлээ.

Ардчилсан намын дэд дарга Ж.Баярмаа:

-Сонгууль болгоноор ямарваа нэгэн луйвар булхай гарсаар ирсэн ч арга хэмжээ авахгүй байна. Хар машинтай болсноос хойш луйвар булхай тасраагүй. 2016 оноос  эхлээд хойш хар машинтай холбоотой асуудлаар асуудал тавьж ирсэн ч өнөөдрийг хүртэл шийдээгүй. 2020 оны УИХ-ын сонгуулийн дараа улс төрийн намууд нэгдэн ажлын хэсэг байгуулсан байна. Ажлын хэсэг тухайн сонгуулийн үеэр гарсан булхай луйвар болон зөрчлийг цуглуулж, дүн шинжилгээ хийгээд хэрхэн засах талаар санал боловсруулан холбогдох байгууллагуудад өгсөн. 2020 оны гуравдугаар сард “Шударга сонгууль” нэртэй олон нийтийн байгууллага улс төрийн намуудтай хамтран сонгуулийн булхай луйврыг хэрхэн засах талаар саналаа Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд өгсөн. Харамсалтай нь, өнөөдийг хүртэл хариу өгөөгүй.

Улс төрийн намууд 2020 оны УИХ-ын сонгуулийн булхай луйвартай холбоотой асуудлыг судлахаар ажлын хэсэг байгуулахад тухайн үед МАХН -ын дарга Н.Энхбаяр, Шинэ нам, ХҮН нам, ИЗНН зэрэг олон улс төрийн намууд оролцсон. Тэр бүх нам 2020 оны УИХ -ын сонгууль булхай луйвраар дүүрэн болсон гэдгийг баталсан. Улс төрийн намуудаас бүрдсэн ажлын хэсэг булхай луйврыг долоон төрөлд хуваасан. Тухайлбал, Сонгуулийн ерөнхий хороотой холбогдож гарсан зөрчил 24 хувийг эзэлсэн бол Сонгуулийн хууль зөрсөн асуудал 19.9 хувийг эзэлсэн.

Нэг жишээ татахад, иргэний үнэмлэх та бүхэндээ харуулъя. Энэ ямар учиртай вэ гэхээр хий хаяг бүрдүүлж, иргэнээр санал өгүүлсэн асуудал үүссэн. Дөрвөн давхар байр байлаа гэхэд таван давхар гэж хий давхар үүсгэж, шинээр хаяг үүсгэн, иргэний үнэмлэх тараасан гэсэн гомдол ирсэн. Хий гудамж үүсгээд хаяг бий болгож, хүмүүст иргэний үнэмлэх өгч санал өгүүлсэн.

Эзэнгүй хаяг дээр 10, 20-иор нь санал өгүүлдэг асуудал аль эртнээс явагдаж эхэлсэн. Царцаа төрөл зүйлтэй болсон. Амьдаараа буюу биеэрээ нүүж байдаг царцаа, виртуаль буюу цахим царцаа бий болсон.

Сонгуулийн үеэр нэр дэвшигчид Сонгуулийн хуулийг зөрчиж,  хүмүүсийг дайлж цайлах, хоол унд өгөх, элдэв юм тараадаг байдал тасраагүй.  Энэ бүх баримтг бүрдүүлээд дүн шинжилгээ өгөөд холбогдох байгууллагад өгсөөр байтал нэг  нь ч хариу өгөөгүй. Дээрх баримт, дүн шинжилгээг  Сонгуулийн ерөнхий хороо, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл,  Тагнуулын ерөнхий газар, Улсын ерөнхий прокурорын газарт өгсөн байдаг.

Автомат төхөөрөмжтэй холбоотой зөрчил мөн гарсан. Нийслэлийн Баянгол дүүрэгт нэр дэвшсэн П.Галиндав гэж бие даагчийн овог нэр дэлгэцээс алга болсон. 2-3 цаг огт байхгүй байж байгаад тэр хүний нэр гарч ирсэн. Энэ мэтчлэн программ хангамжтай холбоотой зөрчил маш их байсан.

Ардчилсан намын Үндэсний бодлогын хорооны гишүүн Б.Баярсайхан:

-Сонгууль шударга болох ёстой.  УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийг шинэчлэн баталснаар сонгууль холимог тогтолцоогоор зохион байгуулагдахаар болсон. Сонгуулийн шинэ хуулийг олон нийтэд таниулах ажлыг төр хийх ёстой ч хийхгүй байна.  Саналын хуудас маш урт байхаар байгаа. Сонгогч саналаа өгөхөд хэрхэн яаж бөглөх талаар таниулах ёстой ч,  хийхгүй байна.

Иргэний бүртгэлтэй холбоотой маргаан маш их гарч байна. Төрд байгаа мэдээлэл үнэн байх ёстой.  Гэвч түүнийг будилаантуулж сонгууль хийдэг. Эрх барьж байгаа намд зөрчлийг илрүүлээд өгөхөөр шалгах нэрээр алга болдог.

2020 оны сонгуулийн дараа улс төрийн намуудаас ажлын хэсэг гарч ажиллаад тодорхой зөрчлийг илрүүлж, холбогдох байгууллагуудад хүргүүлсэн. МАХН -аас дарга нь орж ажиллачихаад МАН-тай намаа нэгтгэнгүүтээ таг болсон.

Шүүхээр эцэслэн шийдвэрлэгдээгүй байгаа хэргийг сонгуулийн хар PR-т ашиглаж байна. Шүүхээр эцэслэн шийдвэгдээгүй хэргээр PR хийх нь сонгогдох эрхэнд халдсан үйлдэл. Сонгууль шударга болох ёстой, гэтэл сонгуулийг иргэний дайн болгох сонирхол байна. Төрийн мөнгийг луйвардсан хүмүүс сонгуулийн луйвар хийхийг оролдож байна. Үүнийг таслан зогсоох ёстой гэлээ.

Г.ХОРОЛ