УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгээс өнөөдөр /2024.04.15/ ээлжит мэдээллээ хийлээ.

Ардчилсан намын бүлгийн дарга О.Цогтгэрэл:

-Ардчилсан намын бүлгийн хуралдаанаар хаврын чуулганаар жил бүр хэлэлцдэг Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний 23 дахь илтгэлийн тайлан мэдээллийг сонслоо. Хоёрт, Засгийн газраас өргөн барьсан Баялгийн сангийн тухай хуульд үзэл баримтлалын маш их зөрүү бий. Бидний зүгээс "Тусгаар тогтнол" нэртэй баялгийн сангийн хуулийг өргөн барьсан. Энэ хуулийн хэлэлцүүлэг энэ долоо хоногт болох учраас хуулийг боловсруулсан ажлын хэсгийн мэдээллийг дүгнэж ярилцлаа. Монголд сүүлийн жилүүдэд хүний эрхийн зөрчил, хүүхэд эмэгтэйчүүдийн нөхцөл байдал доройтойж байгааг харж байгаа байх. Хүний эрхийн үндэсний комисс хуулиар ногдсон үүргээ хэрхэн биелүүлж байгаа эсэхэд эргэлзэж байна. Бид илтгэл тайланг харахад долоон дэд бүлэг нь өнгөрсөн жилийн тайлангаас тэс өөр, харьцуулалт хийх боломжгүй, ямар мэдээллээр хүний эрхийн ямар зөрчилд ач холбогдол өгч байгааг гишүүд л мэддэг. Монголд тулгамдаж байгаа хүний эрхийн зөрчилтэй хэсгүүдээр тайлан бэлтгэхгүй байна.

Жишээлбэл, улс төрийн эрх, хүүхдийн эрх, шүүхийн шийдвэргүй баривчилгаа зэрэг олон асуудал орхигдсон байна. Сүүлийн найман жилд Ардчиллын индексэээр ухарч, авлигын индексээр цойлж байна.

Баялгийн сангийн тухай хууль дээр зарчмын зөрүүтэй саналтай байгаа. Засгийн газраас өргөн барьсан хуульд иргэнд бус эрх мэдэлтэнд давуу байдал олгодог хуулийн төсөл байна. Хуримтлалын сан нэртэй шинэ сан байгуулж, Нийгмийн хамгааллын сайд удирдана гэж байгаа. Энэ бол халамжийн сан юм. Сонгуулийг худалдаж авах хууль эрх зүйн боломж гаргах гэж байна. Баялгийн сан улс төрөөс хэрхэн хол байх ёстой ч 100 хувь улстөрчдөөс хараат байна. Хөгжлийн сан нэртэй төсвөөс гадуур төсөв байгуулах сан байгуулна гэж ярьж байна. Төрийн өмчит компаниудыг нээлттэй биш нэг тогоонд нэгтгэн, ашиг хуваарилах санг байгуулах тухай тусгасан  байна.

УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж:

-Баялгийн сангийн  тухай хуулийг Засгийн газар оруулж  ирсэн. Харамсалтай нь энэ сангийн үйл ажиллагааг дарга нар мэддэг хэвээрээ байгаа. Асуудлыг шийдэх гэж оролдож байгаа ч хуучинсаг байдлаар л явж байна. Манай намын зүгээс өөр үзэл баримтлалтай хуулийн төслийг өргөн барьж байгаа. Энэ хуультай зэрэгцүүлэн миний өргөн барьсан "Эрдэнэт" үйлдвэрийн 20 хувийг ард түмэнд үнэгүй, 20 хувийг нийгмийн даатгал төлдөг ажилтан, албан хаагчид, үндэсний компаниудад тодорхой үнээр борлуулж, эзэмшүүлэх тогтоолын төслийг хамт өргөн барина. Үүнийг хэлэлцэх ёстой. Төрийн өмчийн хулгай цэвэр цүнх баригчдаас болж байгаа. Цүнх баригчид нь тухайн нөхрөө УИХ-ын гишүүн болгочихоод, би төрийн өмчийн компанийн даргаар очно гэж тохиролцдог.

Миний өргөн барьсан тогтоолын төсөл цүнх баригчдаас салгана. Өөрөөр хэлбэл, "Эрдэнэт" үйлдвэрийн 40 хувь гэдэг чинь 36 хувиас дээш бол Төлөөлөн удирдах зөвлөлд иргэд төлөөллөө оруулах боломжтой. Ингэснээр 21 аймаг, есөн дүүргээс шилдэг нэг хүнийг сонгож, гүйцэтгэх удирдлагыг томилно. Төрийн өмчийн компаниудад цүнх баригч очих боломжгүй болно.