Европын холбоо дэлхийн хамгийн том технологийн компаниудын монопольчлох үйлдлүүдийн улмаас мөрдөн байцаалт явуулахаа зарлав. “Google”-ийг эзэмшдэг “Meta”, “Apple”, “Alphabet” компаниуд 2022 онд хэрэгжиж эхэлсэн Дижитал зах зээлийн тухай хуулийг (DMA) зөрчсөн эсэхийг шалгахаар төлөвлөжээ.

Хэрэв эдгээр компаниуд дүрэм зөрчсөн нь тогтоогдвол жилийн эргэлтийн хөрөнгөөсөө 10 хүртэлх хувийг торгуульд төлж магадгүй.

Европын холбооны Монополийн эсрэг албаны дарга Маргрете Вестагер болон салбарын тэргүүн Тьерри Бретон нар Даваа гаригт  мөрдөн байцаалтын ажиллагааг зарлав. "Alphabet", "Apple", "Meta", "Amazon", "Microsoft”, “ByteDance” гэх компаниуд нь "DMA” -ийн дагуу үүрэг хүлээсэн ч сүүлийн үед гарч буй технологийн салбарын маргаан тус холбооны анхаарлыг татсан юм.

Эдгээр компаниуд  аль нь ч Европт нээгдээгүй ба тав нь АНУ-д байдаг бол "ByteDance" нь Бээжинд төвтэй. Технологийн аварга гурван компани  нь дагаж мөрдөх тайлангаа ирүүлснээс хойш ердөө хоёр долоо хоногийн дараа асуултуудтай тулгарч эхэлжээ.

Европын холбооны шалгах шийдвэр нь "Apple" компанийг хөгжмийн урсгалтай холбоотой өрсөлдөөний хууль зөрчсөн гэж үзэн 1.8 тэрбум евро буюу 1.5 тэрбум фунт стерлингээр торгуулснаас хойш гурван долоо хоногийн дараа тохиож байна. Үүний зэрэгцээ АНУ өнгөрсөн долоо хоногт  технологийн аварга "Apple” компанийн эсрэг зарга үүсгэж, тус компани ухаалаг гар утасны зах зээлийг монопольчлолд оруулсан гэж буруутгав. Харин "Apple"-ийн хэвлэлийн төлөөлөгч ЕХ болон АНУ-ын мөрдөн байцаалтад идэвхтэй оролцож, компанийн тайлан, төлөвлөгөө нь  Дижитал зах зээлийн тухай хуультай нийцэж байгаа гэдэгт итгэлтэй байна гэж мэдэгджээ.

"Apple”-ийн  баг хамт олон ЕХ-ны хууль тогтоомжийг дагаж мөрдөх олон төрлийн механизм, түүнчлэн ЕХ-ны хэрэглэгчдийн нууцлал, аюулгүй байдлын хамгаалалтыг бий болгосон гэж онцлохдоо "Бид Европын Комисс болон хөгжүүлэгчдэд уян хатан байдал, хариу үйлдэл үзүүлэх, тэдний санал хүсэлтийг сонсож, нэгтгэсэн" гэж мэдэгджээ.

Үүний зэрэгцээ "Мета"-гийн хэвлэлийн төлөөлөгч мэдэгдэл гаргаж, пүүс захиалгын хувилбарыг зар сурталчилгааны хувилбар болгон ашиглаж байгаа нь олон салбарыг хамарсан сайн тогтсон бизнесийн жишээ гэдгийг онцоллоо. "Бид DMA зэрэг хэд хэдэн давхцаж буй шалгалтыг  шийдвэрлэхийн тулд зар сурталчилгаагүй бараа зохион бүтээсэн.Бид Комисстой  хамтран ажиллах болно" гэжээ.

ТАВАН ТӨРЛИЙН МӨРДӨН БАЙЦААЛТ

Европын холбооноос "Мета","Apple" зэрэг "DMA"-д харьяалагдах зургаан компанид таван төрлийн шалгалт хийж, аль нэг хуулийн зөрчлийг илрүүлэх төлөвлөгөөтэй байна. Үүнд:

• 1,2 – "Apple" болон "Alphabet"  програмуудад хэрэглэгчидтэй чөлөөтэй харилцах, тэдэнтэй гэрээ байгуулахыг зөвшөөрөхгүй байгаа эсэх
• 3 – "Apple" хэрэглэгчдэд хангалттай сонголт өгөхгүй байгаа эсэх
• 4 – "Мета" хүмүүсээс мэдээллээ зар сурталчилгаанд ашиглахгүйн тулд төлбөр төлөхийг шударга бусаар нэхэж байгаа эсэх
• 5 – "Google" хайлтын үр дүнд пүүсийн өөрийн бараа, үйлчилгээг илүүд үздэг эсэх зэргийг шалгана.

Эдгээр мөрдөн байцаалтын эхний хоёр шат нь "эсрэг жолоодлого" гэж нэрлэгддэг зүйлтэй холбоотой. Европын холбооны зүгээс компаниуд  аппаар дамжуулан өөрийн пүүсийн төлбөрийг нэхэмжилхээс гадна үйлчилгээнийхээ төлбөрийг бага төлөх арга замын талаар хэрэглэгчдэд мэдэгдэх хүсэлгүй  байна гэж үзэж байна. Мөн гурав дахь заалтын дагуу "Apple" нь хэрэглэгчдэд төхөөрөмж дээрх програмуудыг хялбархан устгах, үндсэн тохиргоог өөрчлөх, өөр өөр хөтөч эсвэл хайлтын систем ашиглах боломжийг олгох "сонголт дэлгэц" өгөх үүрэгтэй гэж мэдэгдэв.

Мөн "Apple"-ийн вэб хөтөч "сонголтын дэлгэц" нь хүмүүст хангалттай сонголт өгөхгүй байгаа ба "Apple Photos" зэрэг зарим програмыг огт устгах боломжгүй гэж мэдэгджээ. Мөрдөн байцаалтын ажиллагаа нэг жил  орчим үргэлжилхээр төлөвлөсөн ч арай удаан үргэлжилж магадгүй байна.

"Гурван компанийн санал болгож буй шийдэл нь DMA-д бүрэн нийцэхгүй байна гэж бид сэжиглэж байна. Бид одоо Европ дахь нээлттэй, маргаантай дижитал зах зээлийг хангахын тулд компаниуд DMA-д нийцэж байгаа эсэхийг шалгах болно" гэж Европын холбооны монополийн эсрэг албаны дарга Маргрете Вестагер мэдэгдлээ. Тус холбооны таван шалгуур нь хэрэглэгчдэд чиглэсэн байх ба эдгээр компаниудын бүтээгдэхүүнийг ашигладаг ихэнх хүмүүст маш их хамааралтай. Тьерри Бретон Европын холбооны шийдвэрийн талаар "Бид иргэдээ хамгаалах тухай ярьж байна. Бид зүгээр суугаад хүлээж болохгүй" гэж хэлсэн байна. Гэхдээ Европын холбоо шалгалт явуулах өөр нэг шалтгаан нь Европын парламентын 2024 оны зургадугаар сард болох сонгууль юм. Дюссельдорф дахь Хайнрих Хэйн их сургуулийн Өрсөлдөөний хуулийн хүрээлэнгийн захирал, доктор Рупрехт Подсзун  ЕХ-ны шийдвэрийг "хүчтэй дохио" гэж нэрлэжээ. Тэрбээр  "DMA нь хурдан үр дүнд хүрэх зорилготой. Комиссоос сонгосон хэргүүд нь бизнесийн загваруудын гол цөмд ордог. Энэ шалгалт  нь хаалгач нарын хувьд чухал асуудал биш юм. Хуулийн тэмцэл ширүүн байх ч эцсийн шийдвэрийг Шүүхийн шийдвэр гаргана гэдгийг бид үргэлж санаж явах ёстой” гэжээ.

Эх сурвалж: BBC