УИХ-ын сонгуульд зориулж эрх баригчид ирэх дөрөвдүгээр сард багтаан үүцээ задалж, мөнгө “цацах” боллоо. Тодруулбал, ирэх дөрөвдүгээр сарын 1-нээс төрийн албан хаагчдын цалинг 10 хувиар, төрийн нийтлэг үйлчилгээний ажилчдын цалинг 20 хувиар тус, тус нэмэх юм.

Нийтдээ 220 мянга орчим төрийн албаны ажилтан, албан хаагчийн цалин нэмэгдэх бөгөөд 532 тэрбум төгрөгийг 2024 оны төсөвт суулгаж өгсөн.

Тэтгэвэр, тэтгэмжийн хэмжээг мөн нэмэгдүүлнэ. Тэтгэврийн хэмжээ их бага байхаас үл шалтгаалж, нийтэд нь 100 мянган төгрөгөөр нэмэх саналыг УИХ-аас гаргасан нь дэмжлэг хүлээсэн. Учир нь, эрх баригчид өнгөрсөн 2023 онд тэтгэврийг итгэлцүүрээр тооцон нэмэгдүүлж, олон жилийн гомдлыг нь тайлахаа мэдэгдсэн ч амжилт олоогүй. Албан тушаал хашиж явсан ахмад настны тэтгэвэр 600 мянган төгрөгөөр нэмэгдэж, 1.5 сая болсон бол хар бор ажил хийж явсан ахмадуудын тэтгэвэр 4000-30,000 төгрөгөөр нэмэгдэж, 530 мянгаас 580 мянга болсон. Тэтгэврийн энэхүү нэмэгдлийг олон нийт “МАН ахмадуудаа ялгаварлан гадуурхсан шийдвэр гаргалаа” гэдэг асуудлыг хөндөхөд хүргэж байв.

Иймээс эрх баригчид сонгуулиас өмнө ахмадуудын гомдлыг тайлахын тулд тэтгэвэр, тэтгэмж нэмэхэд зориулж 2024 оны төсөвт 308.6 тэрбум төгрөг суулгаж өгсөн. Нийтдээ 516.8 мянган иргэн хамрагдахаар тооцсон юм.

Хэд хоногийн өмнө “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөл хуралдаж, 2023 оны ашгаас 1072 хувьцаа эзэмшигчдэд 256 мянган төгрөгийн ногдол ашиг тараах шийдвэр гаргаснаа зарласан. Энэхүү ногдол ашгийг ирэх дөрөвдүгээр сард олгохоо мэдэгдээд буй.

Сар шинийн өмнө "Эрдэнэс Тавантолгой" ХК нь 2022 оны ногдол ашиг болгон 1072 ширхэг хувьцаанд 104 мянган төгрөг олгосон. Монгол Улсын 3.4 сая иргэнд иргэнд ногдол ашиг хуваарилахад нийт дүнгээрээ 351 тэрбум төгрөг зарцуулагдсан. Иймээс ирэх дөрөвдүгээр сард олгогдох ногдол ашигт 700 гаруй тэрбум төгрөг зарцуулагдахаар байгаа.

Санхүүгийн зохицуулах хорооны мэдээллээр энэ онд нэр бүхий 35 хувьцаат компани нийт 480.24 тэрбум төгрөгийн ногдол ашгийг хувьцаа эзэмшигчиддээ хуваарилахаар болсон.

Мөн тус хорооноос гаргасан шийдвэрээр дээрх 35 хувьцаат компани ногдол ашгаа ирэх дөрөвдүгээр сарын 30-нд багтаан олгох үүрэг хүлээгээд байна.

Эдгээр мөнгөн дүнг багцалбал 2 их наяд төгрөг болно.

Иргэдийн орлого тааруу байгаа үед цалин, тэтгэвэр, тэтгэмж нэмэгдэх нь нэг талдаа зөв арга хэмжээ боловч ганц сард зах зээл рүү шууд 2 их наяд төгрөг гэнэт орж ирэх нь бараа бүтээгдэхүүний үнийг хөөрөгдөхөөс эхлээд сөрөг үр дагавар дагуулах эрсдэл бий.

Иймээс эдийн засагчид ирэх саруудад инфляц эдийн засагт халалт үүсгэнэ гэж анхааруулж байна.

Үндэсний статистикийн хорооны мэдээллээр энэ оны нэгдүгээр сард инфляц улсын хэмжээнд 7.6 хувьтай гарсан. Өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад инфляц 4.7 нэгжээр буурсан үзүүлэлттэй ч энэхүү үзүүлэлт удаан хадгалагдаж чадахгүйг сануулж байгаа юм. Учир нь, гурван жил орчмын хугацаанд инфляц хоёр оронтой тоотой явж байгаад энэ оны эхээр буурч нэг оронтой тоо руу шилжсэн нь түр зуурын үзэгдэл гэж тайлбарлаж буй. Инфляц буурахад нүүрсний экспорт гол нөлөө үзүүлсэн ч импортоор авч буй бараа бүтээгдэхүүний үнэ буурахгүй байгаа нь инфляц эргэн хоёр оронтой тоо руу шилжих суурь шалтгаан болох аж. Нөгөө талаас сонгуульд зориулан “цацах” 2 их наяд төгрөг нэрмээс үүсгэхээр байна.

Точвхондоо сонгуулийн дараа инфляц хяналтаас гарахад эдийн засаг улам хүндэрч мэдэхээр дүр зураг бууж буй юм.

Г.ХОРОЛ