Монгол Улсын Засгийн газраас өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд аялал жуулчлалын салбарт онцгой анхаарсан жил байлаа. Өнгөрсөн онд 1 сая жуулчин авахаар төлөвлөсөн бөгөөд энэ хүрээнд бүс, орон нутгийг аялал жуучлалын бүс болгож, энэ чиглэлээр хууль эрх зүйн орчныг сайжруулах, бие даасан аялал жуулчлалын хөгжлийн бий болгоход анхаарсан жил байлаа.

2023 оны арванхоёрдугаар сард Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Аялал жуулчлалыг дэмжих жил”-ийн хүрээнд анх удаа 650 мянган жуулчин хүлээн авч, 3.4 их наяд төгрөгийн орлого олсон” хэмээн зарлаж байв.

Хөвсгөл аймгийг “Аялал жуулчлалын бүс” болгон зарласан. Үүнтэй  холбоотойгоор GoMongolia- Өөдөө тэмүүлэх Монгол үндэсний зорилтот тулгуурлаж Хөвсгөл аймагт “Хөх баавгай” аялал жуулчлалын үйлчилгээ, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийг дэмжих хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж эхэллээ. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Б.Бат-Эрдэнэ "Аялал жуулчлалын салбар нэгдсэн бодлогогүй явсаар өдийг хүрсэн. Тиймээс аялал жуулчлалын салбарыг бодлоготой, тогтвортой болгох чиглэлд хууль эрх зүйн орчныг нь сайжруулсан. Ингэснээр аялал жуулчлалын холбоод биеэ дааж, аялал жуулчлалын салбар тогтвортой бодлогоор хөгжих боломж бүрдэж байгаа" гэдгийг тодотгож байв.

Дэлхийн газрын зурагт Хөвсгөл нуур нь баавгайн дүрсээр илэрхийлэгддэг төдийгүй их тайга нь баавгайн хөндий хэмээн нэрлэгдэж байсан түүхтэй.  Тиймээс ч баавгайн хөндийг бэлгэдэж, Хөх баавгайгаар тодотгож буй энэхүү хөтөлбөр нь өвлийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх, нутгийн иргэдэд түшиглэсэн аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн үйлчилгээг дэмжих, хилийн бүсийн аялал жуулчлал, боомт худалдаа, зам дагуух аялал жуулчлал, тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх зорилготой.

Хөвсгөл аймаг нь 23 сум нэг тосгонтой. Тэгвэл Хөвсгөл аймгийн сум бүрийн онцлох, давуу талд тулгаарласан аялал жуулчлалыг эрчимжүүлэхийн тулд нутгийн иргэдэд түшиглэсэн хөтөлбөрийг эрчимжүүлэхээр болжээ.

Өөрөөр хэлбэл, Хөвсгөл аймгийн сум бүр өөрийн онцлог, нутгийн иргэдэд түшиглэсэн нэрийн аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүнтэй болж, Хөх баавгай брэндтэй болох ажил 2022 оноос ажил хэрэг болжээ. Ингэхийн тулд Хөх баавгай брэндийг үүсгэж, хөнгөлөлттэй зээлийг Тогтвортой хөгжлийн төслөөс 2022 оноос санхүүжүүлж,  сум бүр өөрсдийн нэрийн аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн үйлчилгээтэй болох, аялал жуулчлалын өртгийн сүлжээнд бүртгэх, брэнд бүүкээр хангах зэрэг томоохон зорилтыг тавьж байна. Хөх баавгай төслийн хүрээнд хамгийн чухал нь орон нутгийн иргэдэд түшиглэж, тэднийг орлоготой болгох, Хөх баавгай брэндээр “гоёх” боломжий бий болгож байгаагаараа давуу талтай.

“Хөх баавгай” төсөл хэрэгжсэнээр хөвсгөлчүүдийн хувьд аялал жуулчлалаараа дамжуулж, тогтвортой орлоготой болох том боломж бүрдэх юм.

Хөх баавгай төслийн хүрээнд тухайлбал,

• Арбулаг сум нь Их Монгол Улсын их хаан Мөнхийн туурь, Хотгойдын шадар ван Чингүнжав нарын түүхэн холбогдолтой Цагаанчулуутын овоо, Цагаанбулан, Буурлын овоо, Ёлт, Монгол орны хамгийн өндөр уран тод дүрслэлтэй буган чулуун хөшөө зэрэг түүх дурсгалын газрууд ихтэй. Дэлгэр мөрөнгийн голд загасчлал хийгддэг тул гадаад дотоодын жуулчид ихээр ирдэг. Арбулагийнхан  #BlueBear брэнд тараг үйлдвэрлэх зорилттой байгаа бол Улаан Уулынхан аньсны чанамал брэнд бүтээгдэхүүнээ онцолдог.

• Энэ сум нь Улаан тайга, Хорьдолын нуруу, Ар босготын хавцал, Монгушын хавцал зэрэг үзэсгэлэнт газруудтай. Дархадын өв соёл болон тайгын нүүдэл гэх үнэ цэнэтэй биет бус соёлын өв хадгалагдан үлдсэн. Дархадын цагаан адуу болон бөөгийн зан үйлтэй. Харин Баянзүрх сум нь Бошлой хад, Бэлтэсийн гол, Дэлгэр мөрөн голын сав дагуух үзэсгэлэнт газруудтай тул дотоодын аялагч нар маш ихээр зорин ирдэг.

• Баянзүрхчүүд сумаа “Байгалийн тансаг Баянзүрх” гэж тодорхойлдог нь ч учиртай. Зэрлэг сонгино элбэг ургадаг, энэ нь эрүүл мэндэд тустай, амт шимтээрээ гайхагддаг тул “Хөх баавгай” нэрээр ногоон сонгино брэнд бүтээгдэхүүнтэй болохоор зорьж байна. Ингэснээр иргэд нутгийнхаа аялал жуулчлалаар дамжуулж, гадаад дотоодын жуулчдад нэрийн бүтээгдэхүүнээ борлуулж, амьдралын чанараа дээшлүүлэхэд оршиж байна.

• “Хөх баавгай” брэндийн аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ болон самбар, хаяг стандартчилал нь Хөвсгөл аймгийг аялал жуулчлалын томоохон бүс нутаг төдийгүй дэлхийн зайлшгүй хамгаалах өвд зүй ёсоор тооцогдох онцгой бүс байх ёстойг илэрхийлэх юм. Хөвсгөлчүүд тогтвортой аялал жуулчлал, тогтмол орлоготой бүс нутаг болохын тулд “Хөх баавгай” хэмээх брэнд нэрийн дор нэгдэж байна.