Торгуулиа төлөөгүй, автомашины үзлэг оношилгоонд ороогүй, зогсоолын төлбөрөө төлөөгүй автомашиныг замын хөдөлгөөнд оролцуулахгүй байх шийдвэр гарсан. Тодруулбал, Улаанбаатар хотын замын хөдөлгөөний түгжрэлийг бууруулах, гэр хорооллыг орон сууцжуулах тухай хууль энэ оны нэгдүгээр сарын 8-наас эхлэн хэрэгжинэ. Энэ хуулийн хэрэгжилтийн хүрээнд үзлэг оношилгоонд ороогүй, зогсоолын  болон торгуулийн төлбөрөө төлөөгүй автомашиныг замын хөдөлгөөнд оролцуулахгүй хязгаарлах талаар нийслэлийн Засаг дарга Х.Нямбаатар өнгөрсөн арванхоёрдугаар сарын 28-нд мэдээлсэн юм.

Автомашины торгуулиа төлөөгүй жолооч нарыг замын хөдөлгөөнд оролцуулахгүй байснаар түгжрэл 10 хувь буурна гэж тооцоолжээ.

СОГТУУГААР ЖОЛОО БАРИВАЛ ЭРҮҮГИЙН ХУУЛИАР ХАРИУЦЛАГА ТООЦНО

Жолооч нар дүрмээ баримтлаагүй, дүрэм зөрчсөн торгуулиа төлөөгүй ч замын хөдөлгөөнд хэвийн оролцдог байдлыг ирэх долоо хоногоос хууль, журмаар хязгаарлах нь. Тоон мэдээллээс харахад,  2015 онд гэхэд зөрчил нь 240 мянган удаагийн зөрчил гаргасан бөгөөд үүнээс 195 мянга нь торгуулиа төлсөн байна.

2015 онд 240 мянган зөрчил гарч байсан бол өнөөдөр 462 мянга буюу хоёр дахин нэмэгдсэн нь торгуулиа төлөх нь илүү их буурчээ. Тодруулбал, 2023 оны эхний есөн сарын байдлаар замын хөдөлгөөний зөрчлийн мэдээлэл 462 мянга бүртгэгдсэнээс 114 мянга нь л торгуулиа төлсөн байна.

Үлдсэн нь торгуулиа төлөхгүйгээр замын хөдөлгөөнд хэвийн оролцож байгаа гэсэн үг. Харин ирэх Даваа гаригаас шаталсан зохицуулалтын хүрээнд торгуулиа төлөөгүй тохиолдолд төлөх ёстой мөнгөн дүн нэмэгдэнэ. Мөн согтуугаар хоёр дахь удаагаа жолоо барьсан тохиолдолд Эрүүгийн хуулиар хариуцлага хүлээх аж.

Нийслэлийн замын хөдөлгөөний түгжрэлийг бууруулах хуулийн төслийн хүрээнд хийгдсэн судалгаанаас харахад зөрчлийн торгуультай машиныг хөдөлгөөнөөс хязгаарлах нь үр дүнтэй. Тухайлбал, Зөрчлийн тухай хууль хүчин төгөлдөр үйлчлэх хугацаанд нийт зөрчлийн 91.5 хувь нь зөвхөн замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын зөрчил хамаардаг гэжээ. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын мэдээллээр шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагааг явуулсан гүйцэтгэх баримт бичгийн бодит биелэлт сүүлийн гурван жилийн дунджаар 81 хувь байгаа боловч, мөнгөн дүнгийн биелэлт 45 хувь байна.

Зөрлийн тухай хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойш 2021 оны эхний таван сарын байдлаар цагдаагийн байгууллагын эрх бүхий албан тушаалтнууд нь бэлэн бус хэлбэрээр нийт 6,154,933 удаагийн 168 тэрбум 648 сая төгрөгийн торгох шийтгэл оногдуулснаас 3 сая удаагийн 73 тэрбум 339 сая төгрөгийн торгох шийтгэл төлөгдөөгүй байсан.  УИХ-аас 2021 оны долдугаар сарын 2-ны өдөр баталсан Өршөөл узуулэх тухай хуулиар Зөрчлийн тухай хуулийн 14.7 дугаар зуйл буюу Замын хөдөлгөөний аюулгуй байдлын тухай хууль зөрчих зөрчил үйлдсэн хун 2021 оны 10 дугаар сарын 1-ний дотор торгох шийтгэлийн төлбөрийн 50 хувийг төлсөн бол үлдсэн хувийг өршөөн чөлөөлөхөөр заасан. Цагдаагийн еренхий газрын судалгаагаар Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.3 дахь хэсэгт хамаарах 2,8 сая зөрчлийн 33 тэрбум төгрөгийн мөнгөн дүн бүхий торгох шийтгэлийн төлбөр байсан аж. Хууль хүчин төгөлдөр үйлчлэх хугацаанд буюу 2021 оны 10 дугаар сарын 1-ний байдлаар улсын хэмжээнд нийт 1,2 сая зөрчлийн 13 тэрбум төгрөгийн торгох шийтгэл төлөгдсөн буюу 41,5 хувийн биелэлттэй байна. Үүнээс нийслэлд 820,371 зөрчлийн 8,349,022,500 төгрөгийн торгох шийтгэлийн төлбөр төлөгдсөн буюу 47 хувийн биелэлттэй байж. Харин 2022 онд нийслэлийн хэмжээнд 829 мянган зарчил бүртгэгдсэнээс 2022 оны 12 сарын 31-ний өрийн байдлаар 596 мянган  зөрчлийн төлбөр төлөгдөөүй байна. Түүнчлэн нийт зөрчлийн 91 хувь нь иргэний өмчлөлийн тээврийн хэрэгсэлд хамаарч байгаа юм.

Түгжрэлийг бууруулах оновчтой арга нь хариуцлагагүй жолоочдыг хөдөлгөөнд оролцуулахгүй байх гэдгийг ч иргэд хэлж байна. Өөрөөр хэлбэл иргэд эрх, үүргээ хольж хутгадаг зарим иргэд завшиж, хууль дүрмээ барьж явдаг нь хохирч үлддэг жишээ цөөнгүй.

Олон жил зөрчил гаргаж, санаатайгаар торгуулиа төлөхгүй хуримтлуулдаг жолооч нарын тээврийн хэрэгслийг замын хөдөлгөөнд оролцуулахыг хязгаарлах нь оновчтой зохицуулалт гэдгийг хотын дарга хэлж байгаа юм.

Мөн тэрбээр, нийслэлийн удирдлагууд бүх зүйлийг хааж боох дуртайдаа биш дэлхийн бусад орны авто замын түгжрэлтэй тэмцэж байгаа арга хэрэгсэлтэй адил зохицуулалтыг хийж байна гэсэн.

Өнгөрсөн оны жилийн эцсийн байдлаар нийт 1,264,000 тээврийн хэрэгсэл бүртгэлийн санд бүртгэлтэй байсан. Үүнээс 162 мянган тээврийн хэрэгсэл нь татвар, даатгал төлдөггүй, техникийн хяналтын үзлэгт ороогүй тул улсын бүртгэлээс хасна гэсэн судалгаа гаргасан байдаг. Гэвч одоог хүртэл торгуулиа төлдөггүй тээврийн хэрэгсэлтэй жолооч нар замын хөдөлгөөнд саадгүй зорчдог. Ямартай ч ирэх долоо хоногоос тухайн автомашинуудын зорчих хөдөлгөөнийг хязгаарлах нь. Нэг талаар түгжрэлд, нөгөө талаар нийслэлийнхэнд энэ нь хамгийн оновчтой арга зам гэх.