Загвар зохион бүтээгч Бобби Коладе 2018 онд Угандагийн хөвөнг ашиглан эх орондоо үйлдвэрлэсэн загварын брэндийг бий болгох зорилготойгоор Берлинээс нийслэл Кампала руу нүүжээ. Гэвч бүх зүйл түүний төсөөлж байсан шиг болсонгүй. Хэдийгээр түүхий эд нь тус улсын гол экспортын ургацын нэг боловч Угандагийн нэхмэлийн үйлдвэрийн салбар 1970-аад оноос хойш зогсонги байдалд орсон. Тус улсад хөвөн даавуу боловсруулах боломжтой хоёрхон нэхмэлийн үйлдвэр байв.
Тиймээс Коладе илүү элбэг байдаг зүйл рүү анхаарлаа хандуулжээ. Энэ бол хуучин хувцас. Түүний Кампала студи хуучин хувцсыг угааж, шинэ загварт оруулан "Бузигахилл" гэх өөрийн брэндийн "шинэ" хувцас болгон хувиргадаг. Ингэж л тэрбээр хуучин хувцсыг эргүүлэн зах зээлийн эргэлтэд оруулж, ашиг олохын зэрэгцээ загварын экосистемийг бий болгож, хог хаягдлыг бууруулж чадсан байна. Тус брэнд нь Турк, Хятад зэрэг орнуудаас хуучин хувцас, импортын хямд нэхмэл эдлэлийн улмаас хохирсон дотоодын хувцасны үйлдвэрлэлийг тодотгож, сэргээх зорилгыг давхар агуулдаг. Гэвч түүний хичээл зүтгэлд улс төрийн шийдвэр сорилт болж ирэв.
Учир нь Угандагийн ерөнхийлөгч Йовери Мусевени өнгөрсөн сарын сүүлээр Зүүн Африкийн улсад хуучин хувцас импортлохыг хориглох төлөвлөгөөгөө зарласан бөгөөд "Энэ нь орон нутгийн нэхмэлийн үйлдвэрлэлийн хөгжлийг боомилж байна" гэж мэдэгджээ. "Би Африкийн хувцасыг сурталчлахын тулд хуучин хувцастай дайн зарлалаа" гэж Ерөнхийлөгч өнгөрсөн сарын сүүлээр аж үйлдвэрийн паркад 16 үйлдвэр нээх үеэр хэлсэн байна.
Жил бүр сая сая цамц, жинсэн өмд, даашинзнууд АНУ болон Европ дахь хандивын хайрцагнаас Зүүн Африкт ирдэг. Энэхүү хуучин хувцасны зах зээл нь жижиглэн худалдаачид, цэвэрлэгч, оёдолчин болон бусад холбогдох ажлын байрны экосистемийг эзэмшдэг экспортлогч болон импортлогч орнуудад хэдэн арван мянган ажлын байрыг дэмждэг.
Гэхдээ худалдааг хориглох нь өөрийн гэсэн төвөгтэй байдлыг бий болгодог. Угандагийн хуучин хувцас, гутлын дилерүүдийн холбооны мэдээлснээр хуучин хувцас нийлүүлэлтийн сүлжээнд шууд болон шууд бусаар асар олон тооны ажлын байр бий. Захиалгыг ихэвчлэн урьдчилж өгдөг тул гэнэтийн хориг нь худалдаачдыг хохирооно гэж үзэж байна. Олон хэрэглэгчид хямд үнэтэй загвар өмсөгчдийн хуучин худалдаанд найддаг. Хуучин хувцасгүй байсан ч дотоодын үйлдвэрүүд Хятадаас хямд импортын бүтээгдэхүүнтэй өрсөлдөхөд хэцүү байх болно.
Нөгөө талаар сүүлийн 20 жилийн хугацаанд загварын хурдацтай өсөлт нь хүсээгүй хуучин хувцасны нийлүүлэлтийг бий болгосон. "Greenpeace" зэрэг хүрээлэн буй орчны бүлгүүдийн үзэж байгаагаар хуучин хувцасны хаягдлыг зохицуулах боломжгүй болжээ. Европын холбооны ашигласан нэхмэлийн экспорт 2000-2019 оны хооронд гурав дахин нэмэгдэж, жилд бараг 1.7 сая тоннд хүрсэн гэж Европын Байгаль орчны агентлаг мэдээлэв. Бараг тал нь Африк руу экспортлогдсон байна. Гэвч дэлхийн хамгийн том хуучин хувцасны төвүүдийн нэг болох Гана улсын Аккра хотын Кантаманто захаар дамжин өнгөрдөг хуучин хувцасны 40 орчим хувь нь худалдахад тохиромжгүй байдаг бөгөөд хогийн цэгт хаягддаг аж.
Холбоотой мэдээ