Үүнээс дүгнээд энэ замаар Тегеранаас Москва руу зэвсгийн тээвэрлэлт явагдаж байна гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна.  Усан  онгоцны хяналтыг идэвхгүй болгосноор эдгээр нь өөрсдийн аяллын хэсэг, очих газар эсвэл хөлгөөс хөлөг рүү шилжүүлсэн шилжүүлгээ нуух боломжтой. Энэ арга хэмжээг Оросын болон Ираны далбаатай хөлөг онгоцууд, ялангуяа зэвсэг тээвэрлэх чадвартай ачааны хөлөг онгоцууд голчлон хэрэглэдэг аж.

Олон улсын далайн байгууллагын тогтоолд тээвэрлэгчдэд бусад хөлөг онгоцууд болон эргийн эрх баригчдад байршил, таних мэдээллийг автоматаар хангадаг хяналтын системтэй байхыг шаарддаг. Аюулгүй байдлын үүднээс эдгээр автомат таних систем  нь хязгаарлагдмал үл хамаарах зүйлийг эс тооцвол ямар ч үед өгөгдөл дамжуулах ёстой. Гэхдээ хөлөг онгоцууд нь аяллын зарим хэсгийг нуун дарагдуулах, зорьсон газраа нуух эсвэл боомт руу залгахдаа "харанхуй" болгох тактикийг ашиглан энэ хяналтыг унтрааж чаддаг. Усан онгоц нэг боомтоос гараад өөр боомт руу залгахгүйгээр буцаж ирэх нь сэжигтэй" гэж тайлбарлав.

Усан онгоцны ажиглалт, далайн аналитик үйлчилгээ үзүүлэгч “MarineTraffic”-ийн мэдээллийг ашиглан “CNN” агентлаг Оросын далбаатай зургаа, Ираны далбаатай хоёр хөлөг онгоцыг хянасан бөгөөд шинжээчдийн үзэж байгаагаар энэ нь зэвсгийн худалдаатай холбоотой байж магадгүй гэж сэжиглэжээ. Ингэхэд хэд хэдэн хэв маяг гарч иржээ.  Тодруулбал, зарим хөлөг онгоцууд Ираны боомтуудаас Астрахань руу аялж байгааг харж болно. Гэхдээ тэд тэнд албан ёсны порт руу залгаагүй. Мэргэжилтнүүдийн сэжигтэй гэж онцолсон бусад хөлөг онгоцууд Ираны Амирабад боомт, Оросын Астрахань боомт руу ойртоход харанхуйлах, эсвэл удаан хугацааны турш хянах мэдээллээ унтрааж байгааг харж болно.

Шинжээчдийн үзэж байгаагаар гэрчүүдийн мэдүүлэг эсвэл хиймэл дагуулаас авсан зураглалыг эс тооцвол эдгээр хөлөг онгоцонд ямар ачаа байгааг олж мэдэхэд хэцүү. Каспийн тэнгист сэжиглэгдэж буй бусармаг үйл ажиллагааны хэв маяг нь Ираны нисгэгчгүй онгоцыг Орост экспортолсон тухай барууны тагнуулын тайланг баталж байна.

МОСКВА, ТЕГЕРАНЫ ГҮНЗГИЙРЧ БУЙ ХАРИЛЦАА

Оросууд Украин руу  бүрэн хүчээр довтлохоос өмнө Каспийн тэнгисийн замд ихээхэн анхаарал хандуулж, сонирхож байсан бөгөөд санаачилга гол төлөв Ираны талаас ирж байсан. Гэвч барууныхан энэ замыг анзааралгүй өнгөрчээ.

Каспийн тэнгист Азербайжан, Казахстан, Туркменстан ч боомттой бөгөөд Азийн зах зээлд бараа бүтээгдэхүүнээ нийлүүлэх гол зам юм. Гэхдээ энэ нь "зөвшөөрөл авсан хөлөг онгоцнуудын халуун цэг" гэж тооцогддог.

Истанбулд төвтэй “Bosphorus Observer” зөвлөх компани мэдээлэхдээ, Ираны дэглэм хориг арга хэмжээг тойрч гарах замаар Европ руу тээвэрлэх боломжоо нэмэгдүүлэхийн тулд дайны өмнө Оросын Астрахань боомтыг сайжруулахад хөрөнгө оруулалт хийжээ. Ираны талаас мөн Волга-Доны сувгийг ашиглан Астрахань боомт, Хар тэнгис болон цаашилбал илүү хүнд ачааг хүргэх боломжийг олгох Ижил мөрний гүнийг ухах олон жилийн төслийг хэрэгжүүлжээ.

Өнгөрсөн долоо хоногт Путин болон  Ираны ерөнхийлөгч Эбрахим Раиси нар “Умард-Өмнөд тээврийн зам” байгуулах эхний үе шатны хүрээнд Ираны төмөр замын шугамыг санхүүжүүлэх, барих гэрээнд гарын үсэг зурсан гэж Кремль мэдээлэв. “Каспийн тэнгисийн дагуух төв салбартай төмөр зам нь Балтийн тэнгис дэх Оросын боомтуудыг Энэтхэгийн далай болон Персийн булангийн эрэг дэх Ираны боомтуудтай холбож, хоёр улсын дэлхийн худалдааг дэмжихэд тусална” гэж Путин хэлэв.

“Ираны одоогийн засаг захиргаа дорно дахины орнуудтай, тэр дундаа Оростой харилцаагаа сайжруулахыг хичээж байгааг бид мэднэ” гэж Хатан хааны нэгдсэн үйлчилгээний хүрээлэнгийн Ойрхи Дорнод ба Хойд Африкийн хөтөлбөрийн тэргүүн Анисе Бассири Табризи хэлэв. Өнгөрсөн оны хоёрдугаар сараас хойш “Орос улс Ираныг Украины дайнд зориулж зэвсгийн нөөцийн байгалийн ханган нийлүүлэгч гэж харж байгаа” гэж тэрбээр нэмж хэлэв.

Өнгөрсөн онд Оросын эсрэг тавьсан асар их хориг арга хэмжээ нь тус улсын хувьд шинэ сорилт болж байна гэж Табризи хэлэхдээ, "Иран хэдэн арван жилийн турш энэ орчныг даван туулж ирсэн" гэжээ. Иран улс Орост "хориг арга хэмжээнээс зайлсхийх арга хэрэгсэл", "хориг арга хэмжээ авсан ч эдийн засгаа хэрхэн чухал байлгах" талаар маш их зүйлийг зааж чадна гэж Табризи үзэж байна.

Ираны Сангийн сайд Эхсан Хандоузи өнгөрсөн гуравдугаар сард “Financial Times” сонинд “Бид Оростой харилцаагаа стратегийн гэж тодорхойлж, олон салбарт, ялангуяа эдийн засгийн харилцаанд хамтран ажиллаж байна” гэж хэлжээ.

АНУ Европын холбоотнуудын хамт Тегеран Орос руу зэвсэг шилжүүлсэн нь 2015 онд байгуулсан Ираны цөмийн хэлэлцээрийг батлах, Иранаас зэвсэг дамжуулахад хяналт тавих НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийн 2231 тоот тогтоолыг зөрчсөн гэж үзэж байна.

Мөн АНУ-ын албаны хүмүүс нисгэгчгүй онгоцонд ашигладаг барууны технологид Ираныг нэвтрэхээс сэргийлэхийн тулд хориг арга хэмжээний хэрэгжилтийг сайжруулахыг эрмэлзэж байна. Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн хэвлэлийн төлөөлөгч Адриен Ватсон мэдэгдэлдээ "Бид хориг арга хэмжээ авах, экспортын хяналт, эд ангиудыг үйлдвэрлэлд ашигласан хувийн компаниудтай ярилцах замаар Ираны нисэгчгүй нисэх онгоцны үйлдвэрлэлд хориг тавих арга замыг хайж байна” гэжээ.