Өнгөрсөн оны аравдугаар сард Зам тээврийн хөгжлийн сайд С.Бямбацогт нислэгийн тийзийн үнийг хямдруулж, цаашид агаарын тээврийн либералчлалд анхаарахаа мэдэгдсэн. Иргэний нисэхийнхэн ч салбар яамныхнаас гадна тус зорилтыг хүлээн зөвшөөрч байгаагаа хэлж байв. Харамсалтай хагас жилийн хугацаа өнгөрсөн ч одоог хүртэл дорвитой өөрчлөлт ороогүй. Монголчуудын ихээр зорчдог төдийгүй Монгол Улс руу жуулчин олноор зорьж ирдэг улсаас ирэх нислэгийн зардлын үнэ буураагүй хэвээр.

Хэдийгээр МИАТ ТӨХК улирал тутамд хөнгөлөлт, урамшуулал зарлаж, гэр бүлээр зорчих тохиолдолд 16 хүртэлх насны хүүхдийг тийзийн төлбөрөөс чөлөөлсөн ч энэ нь төдийлөн оновчтой шийдэл биш болохыг иргэд илэрхийлж байгаа юм.

Байгаль орчин аялал жуулчлалын яамнаас 2023-2025 оныг Монголд зочлох жил болгон зарлаж, нэг сая жуулчин хүлээн авахаар төлөвлөөд буй. Тэгвэл сая жуулчин хүлээж авахад Монгол Улс бэлэн эсэх талаар аяллын тур компаниуд болон жуулчны бааз, холбоод, холбогдох яамныхан дараах мэдээллийг өгсөн юм. Салбарт нь ажиллаж байгаа нэгжүүдийн хэлж байгаагаар нислэгийн үнээс эхлээд олон асуудал тулгамддаг байна.

“Жуулчны баазуудын холбоо”-ны зүгээс сая жуулчин хүлээж авах тал дээр буудлуудын бэлэн байдал хангагдсан байж болно. Харин жуулчны баазуудын хувьд бүрэн хангагдсан гэж хэлэхэд хэцүү. Шийдвэрлэх шаардлагатай асуудал, орчин нөхцfлийг тав тухтай болгоход санхүүгийн хүндрэл бэрхшээл их бий.

Мэдээж жуулчны баазууд тав тухтай орчинд олон жуулчин хүлээж авах эрмэлзэлтэй байдаг. Тиймээс энэ тал дээр зээл шийдвэрлэх зэрэг зохицуулалт хийж өгөх, дэмжлэг үзүүлэх талаар БОАЖЯ мэдэгдсэн. Мөн жуулчид ирэхэд нислэгийн тийз дээр үнийн уян хатан нөхцөлтэй болох хэрэгтэй.

Одоо байгаа хүчин чадлаар ажиллана гэвэл сая жуулчдыг хүлээж авахад хүндрэлтэй. Дээд тал нь 300-400 мянган жуулчин хүлээж авч чадна. Манай холбооны хувьд орон нутгийн бүх жуулчны баазтай хамтарч ажилладаг. 2020 оны статистик мэдээллээр орон нутагт 438, Улаанбаатарт 100 гаруй нийт 540 орчим жуулчны бааз байгаа. Энэ бол албан бус статистик. Тиймээс бид энэ жилээс эхэлж нийт жуулчны баазуудын тоон мэдээллийг нарийвчилж гаргах, яг хэчнээн хувь нь жуулчдад үйлчилгээ үзүүлэх боломжтой гэдгийг тодорхойлох судалгааны ажлуудыг хийхээр төлөвлөж байна. Жуулчдыг татахад орчин нөхцөлөөс гадна тухайн улсад ирэхэд зорчиж буй процесс гээд бүхий л хүчин зүйлс нөлөөлдөг гэсэн юм.

ОНГОЦНЫ ШАТАХУУНЫГ ХЯМДРУУЛБАЛ ТИЙЗИЙН ҮНЭ БУУРНА

Дэлхийн бусад улс оронд дотоодын нислэг харьцангуй хямд байдаг. Тухайлбал, олон улсад дотоодын нислэгийн дундаж үнэ цаг нь 30-35 ам.доллар бол Монголд 90-100 ам.доллар. Гадаадын нислэг мөн л Монголоос 2-3 дахин хямд төлбөртэй. Тиймээс бидэнд тийзийн үнээ тодорхой хэмжээнд бууруулах шаардлага үүсч байна. Ганцхан цагийн төлбөрөөс харахад зөрүү их байгаа нь ажиглагддаг. Тэгвэл бид ямар зохицуулалт хийх нь зүйтэй вэ?

Монголд үзүүштэй, байгалийн өвөрмөц тогтоц бүхий газар нутаг их бий. Гэм нь аялал жуулчлалын компаниуд гадаад, дотоодын аялагчдад зориулж хөтөлбөр гаргадаг ч агаарын тээврийн авиа компаниуд няцаадаг. Тухайлбал, хэт өндөр үнэтэй нислэгээр сүрдүүлдэг гэхэд хилсдэхгүй.

Хэрэв нислэгийн үнийг хямдруулж, аялагчдын тоог нэмэх боломжийг эрэлхийлж байгаа бол онгоцны шатахууны үнийг хямдруулах хэрэгтэй. Учир нь олон улсад тонн тутамдаа 500-700 ам.доллар байдаг шатахуун Монголд 1200 ам.доллар байгаа нь нислэгийн тарифт шууд нөлөөлдөг аж. Тарифын 40 хувь нь шатахууны үнээс хамааралтай болохыг агаарын тээвэрлэгч компаниуд тайлбарласан. Иймд шаардлагатай бодлого, зохицуулалтаар агаарын тээврийн авиа компаниудад дэмжлэг үзүүлэхгүй бол сая жуулчны бараа үл харагдах нь. Гадаадынхан бүү хэл дотоодынхон ч өндөр төлбөртэй нислэгээс татгалзаж, шаардлага тавьж эхлээд байна.