Хил хязгааргүй сэтгүүлчид байгууллагаас 21 дэх удаагийн дэлхийн хэвлэлийн эрх чөлөөний индексийн 2023 оны зэрэглэлд "хуурамч контентын салбар" нь "тогтворгүй байдлыг" нэмэгдүүлснийг онцолжээ. Энэ жилийн тайланд сэтгүүлчдэд хандсан "сэтгэлд нийцсэн" гэж тооцогддог орнуудын тоо бага зэрэг өссөнийг харуулж байгаа ч нөхцөл байдал "маш ноцтой" байгаа орнуудын тоо ч мөн адил нэмэгдэж байна. Тус байгууллагын ерөнхий нарийн бичгийн дарга хэлэхдээ, энэ жилийн индекс "их уналт, урьд өмнө байгаагүй өөрчлөлтүүд"-ээр тодорхойлогдсоныг онцолжээ. Тухайлбал, Бразил улс хэвлэлийн эрх чөлөөний үзүүлэлтээр 18 байр ахисан бол Сенегал улс 31 байраар ухарсан байна. 

Энэ удаагийн индекс сэтгүүл зүйн орчныг “10 улсын долоод нь муу, 10 тутмын гуравт нь хангалттай” гэж дүгнэжээ.

Монгол Улсын тухайд өнгөрсөн жилийнхээс хоёр байраар ахиж, хэвлэлийн эрх чөлөөний индексээр 88-рт бичигдсэн боловч "асуудалтай" ангилалд багтаж байна. 

АНУ-ын хувьд хэвлэлийн эрх чөлөөний үзүүлэлтээр гурван байраар ухарч, 45-рт нэрлэгдсэн ба үүнд эдийн засаг, хуулийн асуудал нөлөөлсөн гэж дүгнэж байна. Тухайлбал, Жулиан Ассанжийг шилжүүлэх оролдлого, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх Жек Сулливан болон "New York Times" сонины хоорондох зөрчил, АНУ-ын хэвлэлийн салбарт өргөн хүрээтэй цомхотгол явагдаж, мэдээллийн хэрэгслүүд хаагдсан нь үүнд нөлөөлжээ. 

Хараат бус хэвлэл мэдээллийн эсрэг өргөн хүрээтэй ажиллагаа явуулсан ОХУ-ын байр есөөр ухарч, 164-рт нэрлэгдсэн байна. Харин Украины хэвлэлийн эрх чөлөөний индекс 27 байраар урагшилж, 79-рт нэрлэгджээ.

Хэт барууны үзэлт ерөнхийлөгч Жаир Болсонаро Бразилын төрөөс бууснаар тус улсын хэвлэлийн эрх чөлөөний үзүүлэлт 18 байраар урагшилж, 92-рт бичигдсэн байна. Засгийн газрын өөрчлөлтүүд нь "мөн хэвлэл мэдээллийн орчныг сайжруулж, Австрали (12 байраар урагшилж 27-рт) болон Малайз (40-өөр өсч, 73-рт) зэрэг индексийн мэдэгдэхүйц өсөлтийг бий болгосон" гэж тус тайланд дурджээ. 

Үүний зэрэгцээ Азийн гурван орон хэвлэлийн эрх чөлөөний үзүүлэлтээр 180 орны сүүлийг мушгисан нь Вьетнам (178-рт), Хятад (179-рт) and Хойд Солонгос (180-рт) орсон байна.

Мөн Махса Амини бүсгүйн үхлийн дараа өрнөсөн бүх нийтийн эсэргүүцлийг дарахын тулд жагсагчид болон хэвлэлийн эсрэг ажиллагаа явуулсан Ираны үзүүлэлт унаж, 177-рт бичигджээ. Ерөнхий сайд Нарендра Моди хэт туйлширсан бодлого явуулж, хэвлэлийн салбарт түүнтэй ойрын холбоотон олигархууд хүч түрэн орж ирснээр Энэтхэг улсын үзүүлэлт 11 байраар ухарч, 161-рт бичигдлээ. Ирэх тавдугаар сарын 14-ны ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнө сэтгүүлчдийг хавчин гадуурхах бодлого явуулсан Эрдоганы ачаар Турк улс ч хэвлэлийн эрх чөлөөний үзүүлэлтээр 16 байраар ухарч, 165-рт нэрлэгдэж байна.

ЭХ СУРВАЛЖ: PRESS GAZETTE