УИХ-ын Халдашгүй байдлын дэд хороо өчигдөр авлига, албан тушаалын гэмт хэрэгт яллагдагчаар татагдсан УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан, Н.Наранбаатар, Д.Бат-Эрдэнэ нарын бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх Улсын Ерөнхий прокурорын саналыг дэмжих нь зүйтэй гэж үзсэн бол УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар өнөөдөр энэ асуудлыг хаалттай горимоор хэлэлцэж байгаа юм.

Тэгвэл УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгийн ажлын албаны хуулийн зөвлөх Г.Эрдэнэбат дээрх асуудалтай холбоотойгоор байр сууриа илэрхийллээ.

Тэрбээр “Өнгөрсөн хугацаанд Монголын нийгэмд өрнөсөн дуулиантай хэргийн үйл явцаас харахад ямарваа нэг хэрэгт хэн нэгэн хүнийг хилсээр гүтгэж яллаад эхлэхээрээ зарим хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, тролл хаягуудаас гэнэт ямар нэг хэргийн талаар шуураад эхэлдэг. Ердийн журмаар шийдэж байгаа авлигын хэргийн талаар ямар ч шуугиан гардаггүй. Нийгмийг сүр дуулиантай хэргээр хооллоод ирэхээрээ энэ хэрэг зохиомол байдаг.  Нэгдүгээрт, Сүүлийн 10 гаруй хоногийн турш УИХ-ын гишүүн Д.Бат-Эрдэнэ, Т.Аюурсайхан нарын айхтар гэмт хэрэг үйлдсэн тухай шуугиад эхэллээ. Үүнээс ямар дүгнэлт хийж болох вэ гэхээр энэ хэрэг зөв шийдэгдэнэ гэхээс илүү улс төрийн захиалгатай гэж харагдаж байна. Удахгүй ямар эрх ашиг нь хохирсон мэдэгдэхгүй хүмүүс шүүх хурлын гадаа жагсах байх. Тиймээс УИХ-ын нэр бүхий гурван гишүүний бүрэн эрхээс түдгэлзүүлэх асуудал  хуулийн дагуу явагдана гэхээс илүү улс төрийн захиалгатай тоглоом гэж харж байна. Бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлээгүй дөрвөн гишүүний шүүх хурал өнөөдөр явагдаж байгаа. Тэдгээр гишүүдийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэхгүйгээр хэргийг нь шалгаж болсон мөртлөө яагаад эдгээр гурван гишүүний эрхийг түдгэлзүүлэх ёстой юм бэ. Миний ойлгож байгаагаар зарим гишүүний мөрдөн шалгах ажиллагааг нь дуусчихсан шүү дээ. Тийм байхад одоо юу мөрдөх гээд бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлэх гээд байгааг ойлгохгүй байна. УИХ-ын халдашгүй байдлын халхавчин дор хэн нэгэн хүн эрүүгийн хариуцлагаас мултрахгүй байх нь зөв.

Хоёрдугаарт, өчигдөр маш сонирхолтой хууль бус зүйл боллоо. Улсын их хурлын тухай хуулиар УИХ-ын гишүүний халдашгүй байдлын асуудлыг Халдашгүй байдлын дэд хороо, Хууль зүйн байнгын хороо, Төрийн байгуулалтын байнгын хороогоор хэлэлцээд Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны саналаар УИХ-ын чуулган санал хурааж нууцаар шийддэг. Хуулийн хаана нь ч намын бүлэг энэ асуудлыг шийдэх тухай байхгүй. Энэ чинь хууль зүйн асуудал биз дээ. Хэрэв хууль зүйн асуудал юм бол тухайн гишүүнийг бүрэн эрхээс түдгэлзүүлэх эсэхийг шийддэг Халдашгүй байдлын дэд хороо, Хууль зүйн байнгын хороо, Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дундуур яагаад МАН-ын бүлэг хуралдаж байгаа юм. Тэгэхээр энэ улс төрийн асуудал болж таарлаа.  УИХ-ын тухай хуулиа зөрчиж, намын бүлэг нь гишүүдийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх үү, болих уу гэж ярьж байхыг бодоход авлигатай тэмцэх хуулийн хүрээний ажил гэхээсээ илүү улс төрийн захиалгатай ажил гэж  хардаж байна.

Гурвдугаарт, Өнөөдөр Монголын нийгэмд шударга ёсыг тогтоох талаар их ярьж байна. Энэ бол сайн, сайхан хэрэг. Авлигатай тэмцэж, шударга ёсыг тогтоох гэдэг бол нийгмийн бүхий л салбарт өөр өөрийн үүрэг хариуцлагын хүрээнд хийх ажлууд бий. Монгол Улсын Ерөнхий прокурор УИХ-ын гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх асуудлыг ярьж байна. Энэ бол зөв хэрэг. Монгол Улсын Засгийн газар гэмт хэргийн талаар ярьж, түүнтэй тэмцэх ажлыг хийдэг боловч Засгийн газрын хамгийн чухал хийх ажил бол улс орынхоо эдийн засгийг сайжруулж, гэмт хэргийн шалтгааныг арилгахад орших ёстой. Авлигагүй орчин бүрдүүлэх ёстой. Өнөөдөр Монгол Улсын улстөрч, Засгийн газрын гишүүн, албан тушаалтнууд нь эрүүгийн хэрэг яриад яваад байна.Нийгэмд олон асуудлууд байна. Монгол Улс хүн ам цөөтэй, асуудал яривал тодорхой нийгэм. Бид хэдхэн жилийн өмнө агаарын бохирдлоо шийдэж л байсан. Гэтэл өнөөдөр агаарын бохирдлын хэмжээ буцаад өсчихсөн. Бид хэдхэн жилийн өмнө өсөлттэй эдийн засаг ярьж байсан. Гэтэл өнөөдөр уначихсан, уруудсан эдийн засгийн талаар ярьдаг болсон. Иргэд, нийгэм бухимдаж байна. Гэтэл нийгмийг, иргэдийг дуулиантай хэргээр тэжээж байна. Үүний үр дүнд юу болж байна гэхээр нийгэмд тулгамдаад байгаа үнийн өсөлт, өрийн дарамт эдийн засгийн асуудлаа “Больж муу хогийг шоронд суулгавал таарна” гэдэг үгээр сольж голоо зогоож байна. Энэ бол улстөржилт. Ийм учраас ээлж дараалан авлигалын шинжтэй гэмт хэргийн талаар яриад байгаа нь улс төрийн шалтгаантай гэж харж байна. Үнэхээр улс төрийн шалтгаан байгаа юм бол 7.3 тэрбум хэргийн тухай ярихгүй алга болчихсон юм бэ. Өмнө нь гарсан авлигалын дуулиантай олон хэргүүд хааччихсан юм бэ. Хэргийг шалгахад гишүүдийн бүрэн эрх саад болоод байгаа мэтээр тайлбарласан хэрнээ УИХ-ын гишүүдтэй холбоотой хэргүүдийг шалгаж дуусаад шүүхэд шилжүүлэх саналтай прокурорт хүргүүлчихсэн байна. Одоо тэгээд юуг нь шалгах гэхээр УИХ-ын гишүүний бүрэн эрх нь саад болоод байгаа юм бэ. Шалгаж дууслаа. Одоо хэрэгтэй нь танилцуулсан юм биш үү. УИХ-ын гишүүн Д.Бат-Эрдэнийн өгчигдөр хэвлэлд өгсөн мэдээллээс харахад “Хэрэгтэйгээ танилцаж дуусаад гарын үсэг зурчихсан” гэж ойлгосон. Тэгэхээр нэмж шалгах шаардлагагүй хэргийг нь шүүхэд шилжүүлчихсэн байна. Тиймээс би Ерөнхий прокурорын танилцуулсан үндэслэлийг ойлгохгүй байна” гэв.