Засгийн газраас хэрэгжүүлсэн Гол нэрийн бараа, бүтээгдэхүүний үнийг тогтворжуулах дунд хугацааны хөтөлбөрийн хүрээнд Монголбанк, Барилга хот байгуулатлын яам хамтран “Барилгын салбарыг дэмжих, орон сууцны үнийг тогтворжуулах” дэд хөтөлбөрийг 2013 онд баталсан.

Дэд хөтөлбөрийн хүрээнд Монголбанкнаас иргэдэд 80 хүртэлх метр квадрат бүхий орон сууц худалдан авахад зориулсан жилийн 8 хувийн хүүтэй, 20 хүртэлх жилийн хугацаатай ипотекийн зээл олгож эхэлсэн. Монголбанкнаас  саяхан хөнгөлөлттэй хүүтэй орон сууцны ипотекийн зээлийн нөхцөлд дараах өөрчлөлтийг оруулж, холбогдох журам, гэрээнд тусгасан байна.

Тухайлбал,

• Ипотекийн хөтөлбөрийн нийт санхүүжилтийн 80 хувийг Монголбанк, 20 хувийг банкууд өөрийн эх үүсвэрээр 2022 оны аравдугаар сараас эхлэн санхүүжүүлэх,
• Монголбанкны эх үүсвэрээр олгох зээлийн дээд хэмжээг 2022 оны аравдугаар сарын 1-нээс эхлэн Улаанбаатар хотод 150 сая төгрөг, орон нутагт 100 сая төгрөг болгон нэмэгдүүлэх,
• Орон нутагт шилжин суурьшиж буй өрхүүд жилийн зургаан хувийн хүүтэй ипотекийн зээл авах тохиолдолд урьдчилгаа 30 хувийн төлбөрийн тодорхой хувьд Зээлийн батлан даалтын сангаас батлан даалт гаргаж болохоор тус тус шийдвэрлэсэн болохыг мэдэгдсэн.

Улмаар 2017 оны гуравдугаар сараас 30 жил болгож сунгасан билээ. Тус хөтөлбөрт оролцогч арилжааны банкуудад жилийн дөрвөн хувийн хүүтэй богино хугацаат санхүүжилт олгосон юм.

Ипотекийн зээл олгохгүй байгаа ч өмнө нь мөрдөгдөж байгаа зохицуулалтын дагуу хэрэв ипотекийн зээлтэй иргэд гэнэтийн ослоор амь насаа алдвал даатгалаас нөхөн төлбөр олгодог зохицуулалт байдаг гэдгийг иргэд тэр бүр мэддэггүй.

Иргэд хөнгөлөлттэй хүүтэй орон сууцны ипотекийн зээл авсан иргэн нас барсан тохиолдолд зээл нь үр хүүхдэд нь өвлөгдөг эсэх талаар ойлголт багатай байна.

“Монголын ипотекийн корпораци”-аас энэ талаар тодруулахад “Ипотекийн зээлд хамрагдсан иргэд хөрөнгийн болон зээлийн, амь нас, гэнэтийн ослын даатгалд хамрагддаг. Ипотекийн зээлтэй иргэн нас барсан тохиолдолд тухайн даатгуулагч компанид энэ асуудал хамаатай болж байгаа юм” гэж хариулав.
Мөн “Мандал даатгал”-аас тодруулахад “Ипотекийн зээл олгож буй банкууд зээлдэгчийн гэнэтийн осол болон орон сууцны даатгал гэж хоёр даатгал хийдэг. Хэрвээ зээлдэгч гэнэтийн ослоор ч юм уу амь насаа алдвал даатгалаас нөхөн төлбөр олгох эсэхийг шийддэг. Энэ нь тухайн банкны нөхцөлөөс хамаарч байгаа юм. Тухайлбал, Хаан банкны хувьд үндсэн болон хамтран зээлдэгч гэнэтийн ослын улмаас хөдөлмөрийн чадвараа 70 хувь буюу түүнээс дээш алдсан, цус харвалт, зүрхний шигдээсээр амь насаа алдсан тохиолдолд даатгалаас нөхөн төлбөр олгоно” гэж заасан байдаг. Бусад тохиолдолд шүүх эмнэлгийн дүгнэлт болон өвчний түүхийн картыг харгалзан үзэж, даатгалын нөхөн төлбөр олгоно” гэлээ.

Сануулахад, ирэх хоёр сард эдийн засаг улам хүндэрч, арилжааны банкууд он дуустал зээлд хязгаарлалт тогтоох эрсдэлтэйг хэлж байгаа юм. Тиймээс банкуудтай холбогдоход тодорхой заасан хугацаа байхгүй ч зээл олголтын материал хүлээж авахгүй байгааг онцоллоо.