Д.Ганбат: Ард түмэн Үндсэн хуулиа хамгаалаад босч ирнэ шүү

УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хороо өнөөдөр /2022.08.24/ Үндсэн хуулийн цэцийн гаргасан шийдвэрийг хэлэлцэж байна. Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хууль, энэ хуулийг дагаж мөрдөх Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах журмын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд, Д.Тогтохсүрэн, Ж.Мөнхбат, Л.Мөнхбаатар, Ш.Раднаасэд нар өнөөдөр Монгол Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатарт өргөн мэдүүллээ.

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц 2022 оны наймдугаар сарын 15-ны өдрийн Их суудлын хуралдаанаар Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийн зарим заалт Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн эсэх тухай маргааныг хянан хэлэлцээд 2019 оны арваннэгдүгээр сарын 14-нд баталсан Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөөр өөрчлөн найруулсан Үндсэн хуулийн Гучин есдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн “Ерөнхий сайд болон Засгийн газрын дөрвөөс илүүгүй гишүүн УИХ-ын гишүүний албан тушаалыг хавсарч болно” гэсэн заалт нь Үндсэн хуулийн суурь үзэл баримтлалд харшилж, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн зохих зүйл хэсэгт нийцээгүй гэж үзэн хүчингүй болгохоор эцэслэн шийдвэрлэсэн.

Үндсэн хуулийн цэцийн гаргасан шийдвэртэй холбоотойгоор байнгын хорооны гишүүдийн асуулт хариултыг хүргэе.

УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд:

-Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах журмын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хууль,Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хууль, Үндсэн хуулийн цэцээр аливаа асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэх журмын тухай хуульд зарим нэмэлт өөрчлөлтийг оруулах төслүүдийг боловсруулж, байнгын хороонд танилцуулж байгаа юм. Учир нь шинэ нөхцөл байдал үүссэн. Үндсэн хуулийн цэцийн тогтоолын дагуу шууд дараа дараагийн арга хэмжээг авах гэхээр хуульчдын дунд санал зөрөлдөж байна. Тиймээс дараагийн асуудлыг одоо хүчин төгөлдөр хуулиудад нийцүүлж гаргах шаардлага бий болсон. Хуулийн төслүүдийг гишүүдэд тараасан. Асуудлыг шийдвэрлэж өгөхийг хүсье.

УИХ-ын гишүүн Ж.Сүхбаатар:

-Миний бодож байснаас арай өөр төсөл ороод ирсэн байна. Цэцийн эцсийн шийдвэрийг няцаах боломжтой юм уу. Бүтцийн онолыг хэрэглэсэн байна.

УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд:

-Бид ажлын хэсэг дээр цэцийн шийдвэр буруу гэж яриагүй.

УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа:

-Бид сонгуулийн тогтолцоогоо дэвшилттэй хийе гээд байгаа шүү дээ. Одоо хашир үзнэ ээ. Эхлээд цэцийнхээ асуудлыг эхлээд ол. Манай бүлэг Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг ганцхан давхар дээлээр хийнэ гэж байхгүй шүү. Энэ байр суурьтаа хатуу зогсоно.

УИХ-ын гишүүн Д.Ганбат:

-Үндсэн хууль чинь хууль тогтоочихлоо. Г.Занданшатар даргын гайхамшигтай өөрчлөлт хаана байгаа юм. УИХ нь УИХ байхаа болилоо. Ж.Батсуурь гишүүнээс бусад нь өөртөө итгэлтэй ярьж чадахгүй байна.Одоо Үндсэн хуулийг угааж болохгүй. Ард түмнийг ядуу амьдруулаад, дураараа загнаж байдаг. Танай охин намтай бид юу ярих юм бэ. Ард түмэн Үндсэн хуулиа хамгаалаад босч ирнэ шүү. Тэр давхар дээлээ өмсүүлсэн хойно чинь улаан булан болно. Алганд багтсан эх орноо МУИС-ийг төгссөн хуульчид үгүй хийнэ гэж бодсонгүй. Явж явж "Орхон", "Бэрс" сургуулийн төгсөгчид юм угааж барихдаа сайн юм биш үү. Хууль тогтоох газар нь хуулиа тогтоох хэрэгтэй.

УИХ-ын гишүүн Ж.Мөнхбат:

-УИХ ийм шийдвэр гаргаагүй. Та хэлэх үгээ бодож ярих хэрэгтэй байх.

УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил:

-Дэлхийд ийм байдаг гэж ярих ямар ч бололцоогүй болчихоод байна. Одоо бид энэ асуудлыг нэг тийш нь шийдэж, ҮХЦ ҮХНӨ-ийн талаар агуулгын хувьд дүгнэлт гаргахгүй гэж хуульд тусгасан байдаг. Үндсэн хуулийн дүгнэлтийг цэцийн санал байна гэж ойлгож байна. Бид үүнийг засах ёстой. Гишүүдийн тоог нэмэх нь зөв. Дэмжиж байгаа. Гэхдээ цэцийн дүгнэлтэд орж ирээгүй. Цэц ийм байх ёстой юм байна гэж дүгнэлтээ гаргаж байна шүү дээ. Одоогийн нөхцөлд цэцэд ийм эрх олгож болохгүй.

УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд:

-Хэрэв гишүүд зөвшөөрвөл 18.10 заалтад хүчингүй болсныг тооцож гэдгийг хүчингүй болгосныг баталгаажуулах гэж оруулъя гэдэг санал хэлж байна.