Үндэсний их баяр наадмын тухай хуулийн шинэчлэн баталснаар үндэсний эв нэгдлийн бэлгэ тэмдэг болсон монгол наадмаа зөрчилгүйгээр зохион байгуулах боломж бүрдэнэ” гэж УИХ-ын дарга Г.Занданшатар айлдсан юм. Үнэндээ эл хуулийг хэлэлцэхдээ УИХ-ын гишүүд онцгойлон цаг гаргасан нь өв, соёл, уламжлалдаа хайртайдаа бус өөрийнх нь эрх ашигтай холбоотой байсан учраас тэр. Өнөөгийн парламентад 34 уяач гишүүн байна.  Ийм л учраас УИХ-ын гишүүд эдийн засгийн хямрал, иргэдийн амьжиргаа, хүний эрхийн комиссын тайлан, мэдээллээс илүүтэй Үндэсний баяр наадмын тухай хуульд өндөр ач холбогдол өгсөн хэрэг. Өөрөөр хэлбэл, өв соёл, үндэсний баяр наадмаа хүртэл эрх ашиг, эрх мэдэл, улс төр  болгож хувиргасан нь харамсалтай агаад гаслантай.

УИХ-ын хөрөнгө орлогын мэдүүлгээс харахад олонх нь хурдан удмын адуутай гэж бичжээ.  Үүний ард авлига, албан тушаалын наймаа нуугдаж буйг уг нь АТГ шалгах ёстой юм. Учир нь, хурдан удмын морины наймаанаас татвар авдаггүй. Энэ зах зээлд хэдэн зуун тэрбум төгрөг эргэлддэг нь нууц биш.

Иргэдийнхээ ажил орлогыг хамгаал үлдэх тухай ярих ёстой хүмүүс өнөөдөр сэрвээний өндөр, бөхийн цол хэрүүл яриад сууж байсан нь өөрсдийнх нь эрх шиг хөндөгдсөнтэй холбоотой. Тэд өөрсдийнхөө эрх ашгийг хуульд шингээснээс бус үндэснийхээ өв соёл, уламжлалын төлөө үдшийн бүрий болтол хуралдсан байж таарах уу?

Тийм бол унаач хүүхдийн эрх ашгийг хамгаалсан зүйл заалт эл хуулиас олж харсан уу? Үгүй л болов уу? Харин юунд анхаарлаа хандуулсан нь хэлсэн үгнээс нь харагдана. Хэн нь юу гэж хэлснийг эндээс хараарай.  

УИХ-ын гишүүн Д.ТОГТОХСҮРЭН:

-Ний нуугүй хэлэхэд улстөрчид мориор нэр төрд гардаг боллоо. Энэ байдлаас болж бүсийн уралдаантай холбоотой асуудлыг тавьсан. Бөхчүүд хар. Улсын наадамд унасан бол 365 хоног хүлээгээд уйлаад сууж байна.

Ийм л тулга тойрсон хэрүүл болсон. Хүүхэд морьноос унаж бэртсэн шалтгааныг хайхыг ч УИХ-ын “уяачид” хүссэнгүй. Гэтэл гарааны зурхайн өргөн хэтэрхий богино байгаагаас гараанаас гарах үед олон морьд шахцалдаж хүүхэд унах нэг том шалтгаан болдог байх жишээтэй. Барианд хүүхэдгүй морь орж ирдэг нь гарааны зурхайд шахцалдаж хүүхэд нь унасантай холбоотой байдгийг ч хэн хүнгүй мэднэ. Тиймээс хүүхэд уралдуулахыг боль гэхээсээ илүүтэй тэрхүү унагаад байгаа шалтгаануудыг нь арилгуулж, хамгаалалт, зохион байгуулалтыг нь сайжруулах зохицуулалтыг хангаж өгөхийг эл хуульдаа тусгамаар. Гэтэл эрлийз, хурлийз, Монгол адуу гэсээр эхийг нь унагыг нь уралдуулах л хууль баталлаа.

Хамгийн гол энэ улстөрчдийн ашиг сонирхлыг дэндүү тусгасан хууль болчихлоо. Тэдний эрх ашгийг хангасан хуулиар нийт монголчууд наадна гэсэн үг.

УИХ-ын гишүүн Б.ЭНХБАЯР:

-Морь, бөх рүү хууль гаргаж улс төрч бөхчүүд, улс төрч уяачид оролцсоноос болж Монголын ард түмний үндэсний их баяр цэнгэл наадам улс төрийн хэрүүлийн алим тарьж байгаад харамсаж байна. Ер нь энэ хуулийг бүхэлд нь хүчингүй болгож холбоод нь дүрмээрээ шийдэх хэрэгтэй.

Хүний эрхийг зөрчиж байгаад баталсан хууль нь хэдхэн хоногийн дараа зэсээ зухуйлгах нь ойлгомжтой. Харин тэр болтол унаач хүүхэд бүү унаасай билээ. Ерөнхийлөгчийн зарлигаар шийдчиж асуудлыг УИХ өөртөө төвлөрүүлэн хууль батлаж байгаа нь л өөрөө том ашиг сонирхлын зөрчил. Угтаа бол УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаярын сануулсанчлан Монголын шинэ Үндсэн хуулийн эцэг гэгддэг Б.Чимэд агсан үндэсний уламжлалт наадмаа хуулиар шийдэх нь оновчтой арга биш ажээ.

Хамгийн аюултай нь ашиг сонирхлоороо нэгдээд ямар ч хуулийг зүтгүүлж мэдэх аюултай хүмүүс зөвхөн хөрөнгө орлогын мэдүүлгээс нь харахад энэ. Өөрийнх нь эрх ашиг нь зөрчигдөх гээд байсан учраас Хүний эрхийн итгэлийг хөлийн чигчий хуруунаасаа доогуур үзсэн хэрэг.

Агтны даамлууд төр бариад байна уу, ард түмний төлөөлөл төр бариад байна уу гэдэг нь ч эргэлзээтэй. Адуундаа хайртай хайртай гэхэд адуучдаар хууль батлуулдаггүй биз дээ.