Европ, Ази, Хойд Африкт олон арван сая хүний аминд хүрсэн хар тахлын гарал үүслийг 600 гаруй жилийн дараа нээсэн гэж судлаачид үзэж байна.
Одоогоос долоон зууны өмнө буюу 14-р зууны дунд үеийн эрүүл мэндийн сүйрэл нь хүн төрөлхтний түүхэн дэх хамгийн аймшигтай өвчний нэг юм. Гэвч олон жил судалгаа хийсэн ч эрдэмтэд тахал хаанаас эхэлснийг тогтоож чадаагүй байсан аж. Гэхдээ шинжилгээгээр хар тахал нь 1330-аад онд Төв Ази, Киргизэд анх үүсэж байсан гэх үр дүн гарчээ.
Шотландын Стирлингийн их сургууль, Германы Макс Планкийн хүрээлэн, Тюбингений их сургуулийн судалгааны баг Киргизийн Иссык-Куль нуурын ойролцоох оршуулгын газрын араг ясны шүднээс эртний ДНХ-ийн дээжийг шинжилснээр энэхүү нээлтийг хийсэн байна. Эрдэмтэд 1338, 1339 онд нас барагсдын тоо мэдэгдэхүйц нэмэгдсэнийг анзаарсны дараа тус газар судалгаагаа эхлүүлсэн аж.
Тюбингений их сургуулийн судлаач, доктор Мария Спиру хэлэхдээ, баг долоон араг ясны ДНХ-г судалж, дараалалд оруулсан байна.
Доктор Спиругийн хэлснээр шүдэнд олон тооны судас агуулагддаг бөгөөд хүмүүсийн үхэлд хүргэсэн цусаар дамждаг эмгэг төрүүлэгчдийг илрүүлэх өндөр боломжийг олгодог тул эрдэмтэд цогцсын дээжид шинжилгээ хийсэн байна.
Судалгааны багийнхан эртний цогцсын гурваас нь тахлын нян "Yersinia pestis"-ийг олж чаджээ. Тарваган тахал нь зарим амьтад, голчлон мэрэгч амьтад, бүүрэгт амьдардаг Yersinia pestis хэмээх нянгаар үүсгэгддэг үхлийн аюултай халдварт өвчин юм.
Бубон тахал нь хүмүүст тохиолддог өвчний хамгийн түгээмэл хэлбэр юм. Энэ нэр нь тус өвчнийг үүсгэдэг шинж тэмдгүүд болох өвдөлт, хавдсан тунгалагийн зангилаа эсвэл цавь, суга дахь хөөснөөс гаралтай юм.
Дэлхий даяар 2010-2015 онд 3248 тохиолдол бүртгэгдсэний 584 нь нас барсан байна. Түүхэнд энэ өвчний улмаас гар, хөлийн хуруу зэрэг биеийн хэсгүүдэд гангрена харлаж, үхдэг тул үүнийг Хар тахал гэж нэрлэдэг байна.
Эх сурвалж: BBC
zochin 2022-06-16 89.176.177.136
za say garsab koronoogoo sudalbal barav zgr
zochin 2022-06-16 89.176.177.136
za say garsan koronoogoo haanaas garsang ileruulbel barav zgr
Зочин 2022-06-16 89.176.177.136
sayhan garsan koronoogoo haanaas garsang ni ileruulj chadaagui baij 14 r zuunii uyed garsan har tahaliig hanaas garsan ileruuleed baihdaa ch yahavdee
Монгол 2022-06-16 43.228.129.119
Хар үхэл тарваган тахлаас үүссэн бол бараг манай төв азийн манайхнаас гаралтай байхдаа.
Зочин 2022-06-16 142.79.202.93
Ишшш энэ орчуулга нь. Яааг гүүглэ траанслэйт. Мэдэхгүйгээ ядаж асуучихаж болдоггүй хорвоо юу энэчодоо
Зочин 2022-06-16 192.82.90.189
киргизын нутаг тэр үед Цагаадайн улс дараа нь могулистаны нутаг байсан. Киргизүүд Тувагийн нутагт амьдарч байсныг Галданцэрэн хаан одоо байгаа газар нутагт нь тууж авчирсан гэдэг.
GBP 2022-06-16 202.21.110.212
гангрена харлаж, үхдэг