Иргэний шилжилт хөдөлгөөний бүртгэл нь иргэний улсын бүртгэлийн нэг төрөл бөгөөд жилд дундажаар 220,000-240,000 бүртгэл хийгдэж байна. Энэ нь улсын бүртгэл тэр дундаа улсын бүртгэлийн байгууллагын хуулиар хэрэгжүүлж байгаа нийт бүртгэлийн нэлээдгүй хувийг эзэлж, иргэдийн хувьд хамгийн ихээр үйлчлүүлдэг бүртгэл юм.

Улсын бүртгэлийн үйлчилгээг иргэнд түргэн шуурхай, хүнд сурталгүй, үзүүлэх зорилгоор төр засгаас хэрэгжүүлж буй бодлогын хүрээнд тус байгууллагаас олон арга хэмжээг авч хэрэгжүүлсэний үр дүнд улсын бүртгэлийн үйлчилгээг хөнгөвчилж, цахимаар авах боломжийг үе шаттайгаар нэвтрүүлж байна. Энэ дундаа шилжилт хөдөлгөөний бүртгэлийг боловсронгуй болгох, иргэдийг шилжилт хөдөлгөөний бүртгэлд тухай бүр хуульд заасны дагуу бүртгүүлэх боломжийг хангах талаар тодорхой арга хэмжээг авч хэрэгжүүлж ирсэн.

Улсын бүртгэлийн багц хууль 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр хэрэгжиж эхэлснээр иргэний улсын бүртгэлийг 15 төрөлтэй байхаар зохицуулж, бүртгэлд бүртгүүлэх баримт бичиг, бүртгэлд бүртгүүлэх хугацааг тодорхой болгож, улсын бүртгэлийн байгууллага өөрт байгаа мэдээллээ иргэнээс нэхэхгүй байх зохицуулалтыг тусгаж, цахимаар хөтлөх боломжийг бүрдүүлсэн.
Түүнчлэн Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлд заасны дагуу иргэн оршин суух газрынхаа бүртгэлийн нэгжид хандан шилжин ирсний буюу шилжилт хөдөлгөөний бүртгэлд бүртгүүлдэг болсоноор дотоодын шилжин суурьшигчдад цаг хугацаа, эдийн засгийн хэмнэлт бий болгосон чухал ач холбогдолтой болсон. Бүрдүүлэх баримт бичгийн хувьд ч зөвхөн шаардлагатай баримт бичгийг бүрдүүлдэг болсноор бүрдүүлэх баримт бичгийн тоо 2 дахин багасаж, төр өөрт байгаа мэдээллийг иргэнээс шаардахгүй байх зарчмын дагуу  өөрийн нэр дээр бүртгэлтэй эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, газар эзэмших, ашиглах, эрхийн гэрчилгээ зэргийг мэдээллийн санд шалган, бүртгэл хөтөлж байна.

Тэгвэл шилжилт хөдөлгөөний бүртгэлийг боловсронгуй болгож, хөнгөвчлөх дараагийн алхамыг өнөөдрөөс эхлэн хэрэгжүүлж байна. Тодруулбал, Улсын бүртгэлийн байгууллага, Дэлхийн банкны Ухаалаг засаг төсөл болон   ОУШХБ, Швейцарын хөгжлийн агентлагын дэмжлэгтэйгээр төрийн үйлчилгээний нэгдсэн систем /e-mongolia.mn/-д шилжилт хөдөлгөөний бүртгэлийн үйлчилгээг тоон гарын үсэгтэй уялдуулж хууль тогтоомжид заасны дагуу цахим хэлбэрт шилжүүлэх ажлыг үе шаттай зохион байгуулж, төрийн үйлчилгээний нэгдсэн систем  /e-mongolia.mn/-ээр дамжуулан 2022 оны 6 дугаар сарын 16-ны өдрөөс эхлэн нэвтрүүлээд байна.

Үүнтэй холбоотойгоор УБЕГ-ын дарга Д.Дэлгэрсайхан, Иргэний улсын бүртгэлийн газрын дарга Т.Нармандах, Мэдээллийн технологийн газрын дарга П.Нэргүй, Олон улсын шилжилт хөдөлгөөний байгууллагын Хөтөлбөрийн менежер Виктор Лутенко нар өнөөдөр /2022.06.16/ сэтгүүлчдэд дэлгэрэнгүй мэдээлэл өглөө.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөнд тусгагдсан “Улсын бүртгэлийн цахим үйлчилгээг өргөжүүлнэ” гэх заалтыг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд болон Ухаалаг засаг төслийн дэмжлэгтэйгээр Төрийн цахим үйлчилгээний нэгдсэн систем болох E-mongolia-аар дамжуулан өнөөдрийн байдлаар улсын бүртгэлийн байгууллагын нийт 86 төрлийн лавлагаа, үйлчилгээг үзүүлж байна.

Түүнчлэн Цахим гарын үсгийн тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангаж, улсын бүртгэлийн байгууллагаас Монгол Улсын 16 насанд хүрсэн иргэдэд тоон гарын үсгийн гэрчилгээ олгох ажлыг 2022 оны 5 дугаар сарын 02-ны өдрөөс эхлүүлсэн. Тоон гарын үсэг хэрэглээнд нэвтэрснээр иргэн, хуулийн этгээд цахим орчинд тодорхой үйл ажиллагааг явуулах боломж бүрдэж, Улсын бүртгэлийн байгууллагаас  бүртгэлийн үйлчилгээг цахим хэлбэрээр авах, төрийн үйлчилгээ бусдаас хамааралгүй болж, иргэдэд цаг хугацаа, эдийн засгийн бодит хэмнэлт хийж олон шат дамжлага, чирэгдэл, хүнд сурталаас ангид байж түүнчлэн цаг хугацаа, орон зайнаас үл хамааран  бүртгэлийн үйлчилгээг авах, аливаа системд нэвтрэхэд хэрэглэгчийн нэр, нууц үгийн оронд тоон гарын үсгийг ашиглан нэвтрэлт хийснээр нууцлал, аюулгүй байдлыг бүрэн хангах юм.

Улсын бүртгэлийн байгууллагаас бүртгэлийн үйлчилгээг иргэн, хуулийн этгээдэд хүртээмжтэй, түргэн шуурхай, иргэний эрхийг хангах зорилгоор тэдгээрийг цахим хэлбэрт шилжүүлэх ажлыг үе шаттай хэрэгжүүлэн ажиллаж, бүртгэлийн үйлчилгээг иргэдэд илүү ойртуулсаар байна. Өөрөөр хэлбэл, иргэн цаг хугацаа, орон зайнаас үл хамааран тоон гарын үсгээ ашиглаад бүртгэлийн үйлчилгээг тэр дундаа шилжилт хөдөлгөөний бүртгэлд цахимаар бүртгүүлэх боломжтой боллоо.

УБЕГ-ын Иргэний улсын бүртгэлийн газар