УИХ-ын гишүүн С.Чинзориг:

-Зарчмыг бол дэмжчихмээр байна. Бид өмнө Замын-Үүдийн чөлөөт бүс байгуулах тухай зөндөө ярьсан. Алтанбулагийн чөлөөт бүс байна. Эд нар амь орохгүй одоо болтол үйл ажиллагаа явуулж, бэхжиж байгаа юм алга. Өмнөх чөлөөт бүс байгуулна гэсэн шийдвэр бодитой ажил хэрэг болохгүй байна вэ. Засгийн газар энэ дээр ямар дүгнэлт өгч байгаа юм. Юунаас болоод эдийн засгийн агуулгаар хөгжиж чадахгүй байна вэ. Дүгнэлт хийж чадаж байна уу.

Хоёрдугаарт, дүгнэлтэд үндэслээд Хөшгийн хөндийд чөлөөт бүсийг эдийн засгийн агуулгаар нь хэрэгжүүлж чадна гэсэн итгэл үнэмшил хэр байна вэ. Чөлөөт бүс байгуулахад хөрөнгө санхүү орно. Танилцуулгыг харахад төсөв мөнгөтэй холбоотой асуудал харагдахгүй байна Б.Жавхлан сайд аа. Ямар эх үүсвэрээр ямар хугацаанд барьж байгуулна гэж тооцож байна вэ. Чөлөөт бүс байгуулагдсанаар татвар санхүүгийн бодлогод өөрчлөлт орох уу?.

Сангийн сайд Б.Жавхлан:

-Сүүлийн үед эдийн засгийн чөлөөт бүсийг тойрсон төрийн бодлого алдагдсан. Тийм ч учраас УИХ-д 2022 оны төсвийг батлах явцад Эдийн засгийн хөгжлийн яамыг шинээр Загсийн газрын бүтцэд оруулж ирж эдийн засгийн чөлөөт бүсийн асуудлыг яамны хэмжээнд ач холбогдол өгч төрийн бодлогод оруулж ирэх ёстой гэсэн бодлогын шийдвэр гаргаад ажилдаа ороод эхэлж байна.

Өмнө байгуулагдсан чөлөөт бүсээс олон улсын харилцааны ойлголт руу дөхөж очиж байгаа нь Замын-Үүдийн чөлөөт бүс юм байгаа юм. Замын-Үүдийн чөлөөт бүс нь Хятадын чөлөөт бүсийн бодлоготой нийцүүлж явж байгаагаар арай жоохон урд нь яваа. Алтанбулагийн чөлөөт бүс зөвхөн манай талд газраа шийдчихсэн, тухайн бүс дотор хэдхэн "duty free" ажилладаг, архи согтууруулах ундаа худалддаг ийм цэгийн эдийн засгийн чөлөөт бүс болчихсон байгаа юм.

Тиймээс  цаашид хуурай замын боомтуудад нэгэнт байгуулсан чөлөөт бүсийг эргэлтэд оруулах тал дээр Засгийн газрын хувьд Шинэ сэргэлтийн бодлогын хүрээнд онцгой анхаарч ажиллахаар төлөвлөж байна. Хөшигийн хөндийн чөлөөт бүс нь Чингис хаан нисэх онгоцны буудал буюу агаарын боомтыг тойрсон газар нутгийг түшиглэж Улаанбаатар хотын дагуул хот байгуулах шийдвэртэй нийцүүлж шинэ чөлөөт бүс байгуулахаар бодлого оруулж ирж байгаа юм.

Тухайн бүсэд татвар болон салбарын бодлогоор дэмжих дунд хугацааны төлөвлөлтөд бүгдийг багтаасан. Агаарын боомтын эдийн засгийн чөлөөт бүс байгуулахад хамгийн тулгамдсан асуудал нь газрын асуудал. Ер нь бол Шинэ сэргэлтийн бодлогын хүрээнд яригдаж буй боомтын сэргэлтийн томоохон бүтээн байгуулалтын ажил төсвөөс хөрөнгө оруулах ажил маш бага байгаа. Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт, төр хувийн хэвшлийн түншлэл, эрх зүйн хүрээнд концессоор шийдэгдэх асуудал байгаа.

Энэ жил УИХ-аас тогтоол гаргаж, төсөв бэлэн болоод ирэхээр 2023 оны төсөвт багтааж болох стратегийн хувьд оролцох ёстой газар доорх дэд бүтэц, бусад зөөлөн дэд бүтцийг хөрөнгө оруулалтын ажилд оролцоно. Тэрнээс газар дээрх ил бүтээн байгуулалт, хот төлөвлөлтийн ажлуудад аль болох төр оролцохгүй бизнесийн зарчим дээр тулгуурлана.

УИХ-ын гишүүн Х.Булгантуяа:

 

-Чөлөөт бүс байгуулахыг дэмжиж байгаа. Юу бидэнд хөгжил авчирна тэр болгоныг судлах ёстой. Өмнө нь алдаа гаргасан гээд гурав дахь боломжийг хааж болохгүй. Олон парк чөлөөт бүс хоорондоо яаж уялдах юм бэ. Эмээлтийн парк гэж байгаа. Одоо ямар зориулалттай явж байгаа юм. Улаанбаатар хотоос зах худалдааны төвийг гаргана гэж яриад байгаа. Хаашаа гаргахын бэ. Газрын асуудал маргаантай асуудал болчихоод байгаа юм. Удахгүй Газрын багц хууль орж ирнэ гэж ойлгож байгаа. Ялангуяа Хөшигийн хөндийн стратегийн асуудалд улс давуу тал эдлэх боломж бололцоо ямар байдаг юм бэ.

 

Эдийн засгийн хөгжлийн яамны дэд сайд С.Наранцогт:

 

-Боомт, бодлогын асуудал хаягдаж явсан юм билээ. Бид эхлээд боомтын цогц ерөнхий төлөвлөгөөг цогцоор нь авч үзнэ. Чөлөөт бүсийн ажил дөнгөж эхэлж байна. Ний нуугүй хэлэхэд яам Чөлөөт бүсийн асуудлыг саяхнаас шилжүүлж аваад хүн хүчний асуудал руу орж байгаа. Нөхцөл байдал ямар байна гэхээр чөлөөт бүсүүдэд газрыг замбараагүй олгочихсон юм билээ. Ерөнхий төлөвлөлтөө нарийвчилж гаргаагүй хэрнээ санамсаргүй байдлаар дэд бүтцийн хөрөнгө оруулалт оруулдаг. Нарийвчилсан үйл ажиллагааны чиглэл , төлөвлөгөө хийгдээгүй хэрнээ аж ахуй нэгжүүдэд газрыг олгоод эхэлчихсэн. Тухайлбал, Алтанбулагийн чөлөөт бүсэд нэг компанид 100 га газрыг олгосон гэдэг юм уу. Бид сайдаас чиг үүрэг шилжиж ирсний дараа бүх боомтод газар олголтын ажлыг ерөнхий төлөвлөгөө гартал зогсоо гэдэг бичиг өгсөн. Одоо яг ерөнхий төлөвлөгөөний ажил хийгдэж байна.

 

Эдийн засгийн байнгын хорооны дарга Ж.Ганбаатар:

 

-Манай хөгжлийг харж байхад төр аливаа асуудалд уянгын халилтай асуудалд ханддаг. Асуудалд прагматик байдлаар хандахгүй ярьсаар байгаад дуусдаг. Олон талаас нь ухаантай хүмүүс яриад л байна. Ажлаа хийдэггүй. Асуудалд прагматик хандах ёстой. Сүүлийн үед ПР-аа хамгийн том ажил гэж ойлгодог болсон байна. Ажил хийгээд тэр нь миний өмнөөс ярина гэдэг гол утга хаягдаж байна.